ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

Βιβλιοθήκη του Αποστολικού Μεγάρου
Τετάρτη, 10 Φεβρουαρίου 2021

Κατήχηση με θέμα την προσευχή –24.
Η προσευχή στην καθημερινή ζωή
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Στην προηγούμενη κατήχηση είδαμε ότι η χριστιανική προσευχή έχει το «αγκυροβόλιό» της στη Θεία Λατρεία. Σήμερα θα επισημάνουμε πώς από τη Θεία Λατρεία η προσευχή επιστρέφει πάντοτε στην καθημερινή ζωή: στους δρόμους, στα γραφεία, στα μέσα μεταφοράς… Και εκεί συνεχίζεται ο διάλογος με τον Θεό: όποιος προσεύχεται είναι όπως ένας ερωτευμένος, ο οποίος φέρει πάντοτε μέσα στην καρδιά του το αγαπημένο πρόσωπο, όπου κι αν βρίσκεται.
Πράγματι, σε αυτόν τον διάλογο με τον Θεό συζητούνται τα πάντα: κάθε χαρά γίνεται λόγος για αίνο, κάθε δοκιμασία αποτελεί μια ευκαιρία για να ζητήσουμε βοήθεια. Η προσευχή είναι διαρκώς ζωντανή μέσα στη ζωή, σαν φωτιά αναμμένη· ακόμη και όταν δεν μιλά το στόμα, μιλά η καρδιά. Κάθε σκέψη, ακόμη κι αν φαινομενικά «κοσμική», μπορεί να διαπεραστεί από την προσευχή. Αλλά και στην ανθρώπινη διάνοια υπάρχει μια προσευχητική πτυχή· αυτή, πράγματι είναι ένα παράθυρο που μένει ανοιχτό στο μυστήριο: φωτίζει τα βήματά μας και στη συνέχεια ανοίγεται σε ολόκληρη την πραγματικότητα, σε αυτή την πραγματικότητα που προηγείται και που την ξεπερνά. Αυτό το μυστήριο δεν έχει μια ανησυχητική ή αγχωμένη όψη, όχι: η γνωριμία με τον Χριστό μάς κάνει να είμαστε βέβαιοι ότι εκεί όπου τα μάτια μας και τα μάτια του μυαλού μας δεν μπορούν να δουν, δεν υπάρχει το τίποτα, αλλά υπάρχει Κάποιος που μας περιμένει, υπάρχει μια άπειρη χάρη. Και έτσι η χριστιανική προσευχή ενσταλάζει μέσα στην ανθρώπινη καρδιά μια ακατανίκητη ελπίδα: οποιαδήποτε εμπειρία κι αν αγγίξει την πορεία μας, η αγάπη του Θεού μπορεί να την μετατρέψει σε καλό.
Σχετικά με αυτό, η Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας αναφέρει: «Μαθαίνουμε να προσευχόμαστε σε συγκεκριμένες στιγμές, ακούγοντας τον Λόγο του Κυρίου και συμμετέχοντας στο πασχαλινό Του Μυστήριο· αλλά το Πνεύμα του Κυρίου μάς προσφέρεται σε κάθε στιγμή και σε κάθε ώρα, στα γεγονότα της κάθε ημέρας, για να κάνει να αναβλύσει η προσευχή. […] Ο χρόνος βρίσκεται στα χέρια του Πατέρα· τον συναντούμε μέσα στο παρόν: ούτε χθες, ούτε αύριο, αλλά σήμερα» (αρ. 2659). Σήμερα συναντώ τον Θεό, υπάρχει πάντοτε το «σήμερα» της συνάντησης.
Δεν υπάρχει πιο υπέροχη ημέρα από το «σήμερα» το οποίο βιώνουμε. Οι άνθρωποι ζουν πάντοτε σκεφτόμενοι το μέλλον: «Το μέλλον θα είναι καλύτερο…», αλλά δεν παίρνουν το «σήμερα» όπως αυτό έρχεται: είναι άνθρωποι που ζουν με την φαντασία, δεν ξέρουν πώς να ζήσουν αυτό που αποτελεί την συγκεκριμένη πραγματικότητα. Και το σήμερα είναι η πραγματικότητα, το σήμερα είναι συγκεκριμένο. Και η προσευχή γίνεται στο «σήμερα». Ο Ιησούς έρχεται να μας συναντήσει σήμερα, σε αυτό που σήμερα βιώνουμε. Και είναι η προσευχή που μεταμορφώνει αυτό το σήμερα σε χάρη, ή καλύτερα, που μας μεταμορφώνει: κατευνάζει την οργή, υποστηρίζει την αγάπη, πολλαπλασιάζει τη χαρά, ενσταλάζει τη δύναμη της συγχώρησης. Κάποιες στιγμές θα μας φαίνεται ότι πλέον δεν είμαστε εμείς που ζούμε, αλλά ότι η χάρη ζει και ενεργεί σ’ εμάς διαμέσω της προσευχής. Και όταν μας έρχεται μια σκέψη θυμού, δυσαρέσκειας, που μας οδηγεί στην πικρία, ας σταθούμε και ας πούμε στον Κύριο: «Πού είσαι; Και εγώ πού πηγαίνω;» Και ο Κύριος βρίσκεται εκεί, ο Κύριος θα μας δώσει τη σωστή λέξη, τη συμβουλή για να συνεχίσουμε χωρίς αυτό το πικρό ποτήρι της άρνησης. Διότι πάντοτε η προσευχή, χρησιμοποιώντας μια κοσμική λέξη, είναι θετική. Πάντοτε. Σε κάνει να προχωράς. Κάθε ημέρα που ξεκινά, αν την υποδέχεσαι με την προσευχή, θα σε συνοδεύει με θάρρος, έτσι ώστε τα προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσεις να μην αποτελούν πλέον εμπόδια για την ευτυχία σου, αλλά κάλεσμα από τον Θεό, ευκαιρία να συναντηθείς με Εκείνον. Και όταν κάποιος συνοδεύεται από τον Κύριο, αισθάνεται πιο θαρραλέος, πιο ελεύθερος, αλλά και πιο ευτυχισμένος.
Να προσευχόμαστε, λοιπόν, συνεχώς για όλα και για όλους, ακόμη και για τους εχθρούς μας. Ο Ιησούς μας συμβούλευσε το εξής: «Να προσεύχεστε για τους εχθρούς σας». Ας προσευχόμαστε για τα αγαπημένα μας πρόσωπα, αλλά και για εκείνους που δεν γνωρίζουμε· ας προσευχόμαστε ακόμη και για τους εχθρούς μας, όπως σας είπα, όπως η Αγία Γραφή συχνά μας καλεί να κάνουμε. Η προσευχή μάς οδηγεί σε μια άφθονη αγάπη. Ας προσευχόμαστε προπάντων για τους δυστυχισμένους ανθρώπους, για εκείνους που κλαίνε μέσα στη μοναξιά τους και που πλέον δεν ελπίζουν ότι εξακολουθεί να υπάρχει γι’ αυτούς η αγάπη.
Η προσευχή κάνει θαύματα, και οι φτωχοί τότε διαισθάνονται, με τη χάρη του Θεού, ότι και σε εκείνη την επισφαλή κατάσταση στην οποία βρίσκονται, η προσευχή ενός χριστιανού καθιστά παρούσα τη συμπόνια του Ιησού: Αυτός, πράγματι, κοίταζε με μεγάλη τρυφερότητα τα κουρασμένα και αποπροσανατολισμένα πλήθη που ήταν σαν πρόβατα χωρίς βοσκό (βλ. Μκ 6,34). Ο Κύριος – ας μην το ξεχνάμε – είναι ο Κύριος της συμπόνιας, της εγγύτητας, της τρυφερότητας: τρεις λέξεις που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ. Διότι αυτό είναι το ύφος του Κυρίου: συμπόνια, εγγύτητα, τρυφερότητα.
Η προσευχή μάς βοηθά να αγαπάμε τους άλλους, παρά τα λάθη τους και τις αμαρτίες τους. Το ανθρώπινο πρόσωπο είναι πάντοτε πιο σημαντικό από τις πράξεις του, και ο Ιησούς δεν έκρινε τον κόσμο, αλλά τον έσωσε. Είναι άσχημη η ζωή εκείνων των ανθρώπων που πάντοτε κρίνουν τους άλλους, πάντοτε καταδικάζουν κρίνοντας: είναι μια ζωή άσχημη αυτή, δυστυχισμένη. Ο Ιησούς ήλθε για να μας σώσει: άνοιξε την καρδιά σου, συγχώρεσε, δικαιολόγησε τους άλλους, κατανόησε, να είσαι κι εσύ δίπλα στους άλλους, να έχεις συμπόνια, τρυφερότητα, όπως ο Ιησούς. Πρέπει να τους αγαπάμε όλους αλλά και τον καθένα ξεχωριστά και να θυμόμαστε, κατά την προσευχή μας, ότι είμαστε όλοι αμαρτωλοί και ταυτόχρονα αγαπημένοι, ο καθένας μας, από τον Θεό. Αγαπώντας έτσι αυτόν τον κόσμο, αγαπώντας τον με τρυφερότητα, θα ανακαλύψουμε ότι κάθε μέρα και κάθε πράγμα κρύβει μέσα του ένα απότμημα του μυστηρίου του Θεού.
Η Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας αναφέρει επίσης: «Να προσεύχεται κανείς μέσα στα γεγονότα της κάθε ημέρας και της κάθε στιγμής είναι ένα από τα μυστικά της Βασιλείας, που αποκαλύφθηκαν στους “μικρούς”, στους υπηρέτες του Χριστού, στους φτωχούς των μακαρισμών. Είναι σωστό και δίκαιο να προσευχόμαστε ώστε ο ερχομός της Βασιλείας της δικαιοσύνης και της ειρήνης να επηρεάσει την πορεία της ιστορίας, αλλά είναι επίσης σπουδαίο “να ζυμώνουμε” με την προσευχή τις ταπεινές καθημερινές καταστάσεις. Όλες οι μορφές της προσευχής μπορούν να αποτελούν αυτή τη ζύμη, με την οποία ο Κύριος παρομοιάζει τη Βασιλεία του Θεού» (αρ. 2660).
Ο άνθρωπος – ο άνδρας και η γυναίκα – μοιάζει με ένα φύσημα του ανέμου και οι ημέρες του είναι σαν το χορτάρι (βλ. Ψλ. 144,4· 103,15). Ο φιλόσοφος Πασκάλ έγραφε: «Δεν χρειάζεται να οπλιστεί ολόκληρο το σύμπαν για να συντρίψει τον άνθρωπο. Ένας ατμός, μια σταγόνα νερού αρκεί για να τον σκοτώσει». Είμαστε εύθραυστα πλάσματα, αλλά ξέρουμε να προσευχόμαστε: αυτή είναι η μεγαλύτερη αξιοπρέπειά μας, είναι επίσης και η δύναμή μας. Θάρρος. Να προσευχόμαστε ανά πάσα στιγμή, σε όλες τις καταστάσεις, επειδή ο Κύριος βρίσκεται δίπλα μας. Και όταν μια προσευχή είναι σύμφωνη με την καρδιά του Ιησού, πετυχαίνει θαύματα.

Μετάφραση: ρφ