Έβδομη Κυριακή του Πάσχα, κύκλος Γ
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι παρμένη από το 17ο κεφάλαιο του Ευαγγελίου του Αγίου Ιωάννη. Ο Ιησούς προσεύχεται… είναι ο φίλος που μιλά με αγάπη και στοργή, με την καρδιά στο χέρι, και όχι ο δάσκαλος που ακριβολογεί και προσπαθεί να πείσει ότι αγαπά τους μαθητές του. Η κατανόηση του σημερινού ευαγγελίου περνά όχι τόσο από την λογική επεξεργασία, όσο από την ενόραση και τη μελέτη.
Η προσευχή του Ιησού δεν γνωρίζει χρονικούς περιορισμούς, παρελθόν, παρόν ή μέλλον, είναι μια ενότητα, ένα “τώρα”, πάντα σύγχρονο και επίκαιρο. «Δε σε παρακαλώ μόνο γι’ αυτούς, αλλά και για κείνους που με το λόγο τους θα πιστέψουν σε μένα…» που σημαίνει πως προσεύχεται και για μας σήμερα. Η προσευχή είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Ιησούς φανερώνει τους δεσμούς κοινωνίας και επικοινωνίας που τον συνδέουν διαχρονικά με κάθε μαθητή του, και τους μαθητές μεταξύ τους ( η εικόνα του κλήματος και της κληματόβεργας ) και με τον Θεό Πατέρα. Ο Ιησούς ζητά για τους μαθητές του: «όλοι να είναι ένα, όπως εσύ, Πατέρα, μαζί μου κι εγώ μαζί σου, για να είναι κι αυτοί μαζί μας. Κι εγώ, τη δόξα που μου έδωσες την έδωσα σ’ αυτούς, ώστε να είναι ένα πράγμα, όπως ένα είμαστε κι εμείς”.
Η ενότητα που ο Ιησούς ζητά για τους μαθητές έχει τρεις σκοπούς: α) «…ώστε ο κόσμος να πιστέψει πως εσύ με απέστειλες και πως αγάπησες κι αυτούς όπως αγάπησες και μένα. «, β) να δείξει πως το δώρο αγάπης του Θεού Πατέρα και του ίδιου στους μαθητές του, δημιουργεί και ζωογονεί την ενότητα της κοινότητας των μαθητών του και γ) αυτή η ενότητα, που είναι ο καρπός της αγάπης του Πατέρα, να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τις επερχόμενες δυσκολίες, όπως η ίδια αγάπη του Πατέρα ενώνει τον Ιησού με τον Πατέρα, τον στηρίζει τώρα που πηγαίνει σε συνάντηση της δοκιμασίας του σταυρού και της απόρριψης εκ μέρους των συνανθρώπων του. έτσι, να στηρίξει και τους μαθητές του, ώστε να αντέξουν στις δοκιμασίες που ανά τους αιώνες ο κόσμος θα τους υποβάλει.
Με τον όρο ‘κόσμος’, που συχνά χρησιμοποιεί στο ευαγγέλιο του ο Αγ. Ιωάννης, δεν προσδιορίζει απλά την ανθρωπότητα, αλλά την ανθρωπότητα που είτε είναι αποκομμένη από το Θεό και προσπαθεί από μόνη της να προσδώσει κάποιο νόημα στη ζωή της, είτε βρίσκεται ακόμη και σε ανοιχτή αντιπαράθεση με το Δημιουργό, είτε είναι τελείως αδιάφορη. Ο Ιησούς ζητά από το Θεό Πατέρα για τους μαθητές του να συμμετέχουν και να γεύονται την ίδια εκείνη χαρά που εκείνος γεύεται επειδή ο ίδιος, όντας ο αγαπημένος Γιός του Πατέρα, ο Πατέρας τον δοξάζει. Και αυτή την δόξα θέλει να την μοιράζεται με τους μαθητές του. “Πατέρα, αυτοί που μου έδωσες, (οι μαθητές του τότε και οι μαθητές του σήμερα) θέλω όπου είμαι εγώ να είναι κι εκείνοι μαζί μου, για να βλέπουν τη δόξα τη δική μου, … ώστε η αγάπη με την οποία με αγάπησες να είναι μέσα τους κι εγώ να είμαι μαζί τους». Ο Ιησούς, τέλος, υπόσχεται στο Θεό Πατέρα και στους μαθητές του ότι θα είναι παρών στη ζωή των μαθητών του, με τον ίδιο τρόπο που μέχρι τώρα ήταν και : «τους έκαμα γνωστό το όνομά σου και θα συνεχίσω να το κάνω γνωστό» .
Το “ Όνομα” για το οποίο μιλά ο Ιησούς, σύμφωνα με την ιουδαϊκή νοοτροπία, είναι ο τρόπος ύπαρξης του Θεού, και τον οποίο (Θεό) ο Ιησούς γνωρίζει πολύ καλά επειδή μετέχει σ’ αυτή την ύπαρξη και γι’ αυτό μπορεί και αποκαλύπτει τον Πατέρα στους μαθητές. Ο Ιησούς ζητά από τον Θεό Πατέρα να κρατήσει τους μαθητές του σ’ αυτή τη ροή ζωής. Την ημέρα της Πεντηκοστής, το Άγιο Πνεύμα αποκαλύπτει στον κόσμο την κοινότητα των μαθητών του Ιησού Χριστού ως «Εκκλησία», δηλαδή τον Λαό που ο Θεός Πατέρας κάλεσε, τον οποίο ο Υιός του Θεού συγκρότησε σε Σώμα του και το Ίδιο, δηλαδή το Άγιο Πνεύμα, φανερώνει στον κόσμο και ζωοποιεί με τα δώρα του.
Με τα λόγια αυτά ο Ιησούς εμψυχώνει και παροτρύνει τους τότε μαθητές τους και εμάς σήμερα, στο νέο στάδιο της ζωής που ανοίγεται μπροστά τους να μην δειλιάσουν. Τους υπόσχεται τον ερχομό και την παρουσία ενός Παρακλήτου: ενός συμπαραστάτη και συνηγόρου ώστε αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που θα συναντήσουν . Είναι η διαβεβαίωση της παρηγορητικής έλευσης του Αγίου Πνεύματος και του Υιού στην ψυχή του κάθε πιστού μαθητή και η παρουσία ενός δασκάλου, του Άγιου Πνεύματος , που όχι μόνο θα είναι η αιτία να μην σταματήσει η ύπαρξη της διδασκαλίας του Ιησού στον κόσμο αλλά θα είναι η αρωγή και υποστήριξη ώστε αυτή η διδασκαλία να καθίσταται πάντα επίκαιρη και ζωντανή. Από το κατά Ιωάννη Άγιο Ευαγγέλιο, Ιωα 15,26-27 . 16, 12-15 Κατ’ εκείνο τον καιρό είπε ο Ιησούς στους μαθητές του: « Όταν θα έλθει ο Παράκλητος (Στην ιουδαϊκή κοινωνία «ο παράκλητος» προσδιορίζει εκείνη την προσωπικότητα που συμπαρίσταται, ενθαρρύνει και εγγυάται την καλή μαρτυρία γι΄ αυτόν που αντιμετωπίζει την κατακραυγή και την κατηγορία κάποιου, ιδιαίτερα μπροστά στο δικαστήριο. Στην προκειμένη περίπτωση ο κατήγορος του μαθητή είναι ο κόσμος που δεν εγκρίνει και καταδιώκει την αντίληψη και τον τρόπο ζωής που το ευαγγέλιο προτείνει) που εγώ θα σας στείλω από τον Πατέρα, το Πνεύμα της αλήθειας που εκπορεύεται απ’ τον Πατέρα, (Το Πνεύμα της Αλήθειας είναι δώρο του Πατέρα και του ενσαρκωμένου Υιού και μοιράζονται την ίδια ζωή), «εκείνος θα δώσει μαρτυρία για μένα. Αλλά κι εσείς δίνετε μαρτυρία, διότι απ’ την αρχή είσθε μαζί μου» (Το έργο του Παράκλητου είναι ενισχυτικό του έργου των μαθητών: η μαρτυρία δηλαδή να καθιστά επίκαιρο, διαθέσιμο και κατανοητό σε κάθε χρόνο και χώρο, το ιστορικό γεγονός «Ιησούς» ώστε κάθε ιστορική εποχή να είναι καιρός σωτηρίας. Η παρουσία του Αγίου Πνεύματος εγγυάται τη συνέχεια του καιρού του Ιησού με τον καιρό της Εκκλησίας). «Ακόμα έχω πολλά να σας πω, αλλά δε μπορείτε ακόμα να τα σηκώσετε.
Αλλά όταν έλθει εκείνος, το Πνεύμα της αλήθειας, θα σας οδηγήσει σε όλη την αλήθεια. Διότι δε θα μιλήσει αφ’ εαυτού του, αλλά θα πει όσα ακούσει» (Η διδασκαλία του Αγίου Πνεύματος δεν είναι κάτι το καινούργιο αλλά ούτε και επανάληψη. Δεν θα προσθέσει τίποτα στο Αποκαλυπτικό έργο του Ιησού, αλλά θα οδηγήσει, τον μαθητή στην πλήρη κατανόηση, στην εμβάθυνση και στην εφαρμογή της διδασκαλίας του Ιησού, στην νέα κατάσταση που οι μαθητές θα βρεθούνε), «και θα σας αναγγείλει τα μέλλοντα» (Τα μέλλοντα: ο Ιησούς μιλά πριν το πάθος και την Ανάσταση του. Γνωρίζει ότι το πάθος και η Ανάστασή του θα φέρουν τους μαθητές του σε δύσκολη θέση, θα τους σκανδαλίσουν. Γι αυτά τα μέλλοντα μιλά ο Ιησούς και αυτά ο Παράκλητος θα τους βοηθήσει να κατανοήσουν. Θα τους βοηθήσει στο μέλλον για να αντιμετωπίσουν τις νέες καταστάσεις , ιδιαίτερα τον εχθρικό κόσμο, ώστε να ανακαλύπτει το νόημα του ευαγγελίου μπροστά στις καινούργιες προκλήσεις, τις δυσκολίες, απορίες, αμφιβολίες κοκ που θα συναντήσει ο μαθητής στην καθημερινότητα του.) «Εκείνος θα δοξάσει εμένα». (Ο Ιησούς δόξασε τον Θεό Πατέρα γιατί τον αποκάλυψε στους ανθρώπους. Ο Παράκλητος θα δοξάσει τον Ιησού Χριστό διότι θα βοηθήσει τους ανθρώπους να κατανοήσουν καλύτερα τον Ιησού Χριστό) επειδή από μένα θα πάρει και θα σας αναγγείλει. Όλα όσα έχει ο Πατέρας είναι δικά μου. Γι’ αυτό είπα πως από μένα θα πάρει και θα σας αναγγείλει». 3 Γ
Π. Ιωάννης Μαραγκός
