Επιστολή προς έναν/μία νεαρό/ή ευρωπαίο/α
«Μην φοβάσαι τους πρόσφυγες, αποτελούν μια ευκαιρία για την Ευρώπη»
Αγαπητέ/ή φίλε/η της Ευρώπης
Σου γράφω επειδή σε σκέφτομαι, εσένα που ίσως, δεν έχεις μέχρι τώρα συναντήσει τέτοιου είδους άτομα που τα αποκαλούν «πρόσφυγες».
Απευθύνομαι επίσης και σε εσένα, νέε/α Ευρωπαίε/α που είχες την εμπειρία να συναντηθείς και ίσως, να υποδεχθείς και να ακούσεις ορισμένους από αυτούς τους εξόριστους και αιτούντες άσυλο στην Ευρώπη.
Ήδη ξέρω ότι θα με καταλάβεις πολύ γρήγορα και θα επιθυμούσα μαζί με εμένα, να μεταδώσεις την δική μου πεποίθηση, αυτό που προσπαθώ εδώ να εκφράσω με τη μορφή ενθάρρυνσης και επαγρύπνησης για μια ολόκληρη γενιά:
Ας μην φοβόμαστε τους πρόσφυγες, ας τους σεβαστούμε, ας τους θεωρούμε κυρίως ως άντρες και γυναίκες που έχουν αξιοπρέπεια και θάρρος.
Εδώ και αρκετά χρόνια, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μας τους παρουσιάζουν μαζικά ή ατομικά καθώς και τις τραγωδίες τους, όπως αυτή στο Καλαί ή πιο πρόσφατα στο hotspot στη Μόρια που έγινε στάχτες – το μεγαλύτερο στρατόπεδο προσφύγων στην Ευρώπη -, που αποτυπώνονται στο μυαλό μας, σοκάρουν τα μάτια μας, επικαλούνται τη σκέψη μας ή ξυπνούν αισθήματα αποστροφής ή συμπόνιας, φόβου ή απόρριψης.
Γιατί έφυγαν;
Όλοι τους έφυγαν, μετά από πολύ δισταγμό και σύμφωνα με πολλές στρατηγικές, η χώρα τους βρίσκεται σε πόλεμο ή είναι υποταγμένη στην καταπίεση διαφθορέων και χειραγωγών κάθε είδους. Είπαν ΟΧΙ σε σπείρες βίας ή δυστυχίας. Επέλεξαν την ελευθερία και την αξιοπρέπεια και αυτό είχε ως κόστος να απαρνηθούν πολλά.
Ασκούν το δικαίωμά τους να φύγουν και να αντισταθούν, δεν παραβιάζουν κανένα νόμο εκτός από εκείνον που ορισμένοι θα ήθελαν να τους επιβάλουν για δικό τους όφελος: ο νόμος των διαφόρων μορφών δουλείας, ο νόμος της στρατολόγησής τους – ή εκείνος για τους γιούς ή τις κόρες τους – σε ένοπλες ομάδες, ο νόμος της αλυσίδας της πορνείας όπου τόσες πολλές γυναίκες υποφέρουν από την άρνηση ανθρωπιάς, ο νόμος της σιωπής και της υποταγής.
Άτομα που έχουν πολλά να προσφέρουν
Οι δεξιότητές τους είναι πολλές αλλά έχουν για πολύ μεγάλο διάστημα θαφθεί ή εμποδιστεί εξαιτίας των βιαιοτήτων που υπέστησαν ή που εξακολουθούν να υφίστανται, υπό το βλέμμα μας, σε κάποιο καταυλισμό, ή σε κάποιο δρόμο των πόλεών μας.
Η ζωή τους σίγουρα έχει χαραχθεί από κάποια πικρία και από σοβαρές πληγές, αλλά πάνω απ’ όλα έχουν μέσα στην καρδιά τους την βαθιά επιθυμία να ζήσουν και να εργαστούν, να υπηρετήσουν και να πετύχουν, όπως εσύ και εγώ.
Γυναίκες και άντρες με μεγάλο θάρρος
Ας ακούσουμε τις ιστορίες της ζωής τους, ας ευαισθητοποιηθούμε από την περιπέτειά που αυτοί οι άντρες και οι γυναίκες κάθε ηλικίας τόλμησαν, αποφάσισε οριστικά να πορευτείς μαζί τους. Είναι σπουδαίοι υπέρμαχοι της ζωής. Έμαθαν να χαίρονται με τα λίγα, είναι γεμάτοι θάρρος, έχουν γευτεί αυτά που είναι αληθινά, μας θυμίζουν την κοινή μας κατάσταση ως ταξιδιώτες.
Ανάμεσά τους έχω γνωρίσει αληθινούς ήρωες που ξέρουν να παραμένουν ταπεινοί. Τα πόδια τους πατάνε σταθερά στη γη και η εφευρετικότητά τους είναι μεγάλη.
Οι γερμανοί φίλοι μας, συνιδρυτές μιας Ευρώπης Ειρήνης, έχουν καταλάβει αυτό που τους εμψυχώνει. Δεν έχουν τίποτα που να θυμίζει κατακτητή που να αφορά στην πολιτική, στην οικονομία ή στη θρησκεία. Υποφέρουν όπως όλοι εμείς από την κρίση και τις βαθιές αλλαγές που επηρεάζουν αυτές τις τρεις διαστάσεις της χώρας προέλευσής τους.
Προσφέρουν μια διαρκή ευκαιρία για ανανέωση και για πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική αναβίωση στα ευρωπαϊκά μας σύνορα. Η καθεμία, ο καθένας τους μπορεί να έχει ήδη πληρώσει ακριβά γι αυτόν τον στόχο – να γίνει σύμμαχός μας στις προσπάθειές μας για την αναγέννηση αυτού του νέου κόσμου.
Τα παιδιά τους;
Διψούν για γνώση και για αγάπη, λατρεύουν να παίζουν, ονειρεύονται όπως εσύ και εγώ όταν ήμασταν στην ηλικία τους. Η γη μας, αυτή της περιοχής και του έθνους που ανήκεις, βλέπει πολλούς από αυτούς να χτυπούν την πόρτα της, ατομικά ή με τις οικογένειές τους… Και εμείς θα τους διώξουμε; Θα τους περιφρονήσουμε;
Ας επιλέξουμε την φιλοξενία
Ας εξασκήσουμε βήμα – βήμα, ως οικογένεια ή ως σύλλογοι, μια πρακτική φιλοξενία, κερδοφόρα από κάθε άποψη.
Ναι, φίλε Ευρωπαίε της Δύσης ή της Ανατολής, του Νότου ή του Βορρά, ζούμε σε ιστορικούς χρόνους: μας προσφέρεται η ευκαιρία να βιώσουμε πλήρως τις αξίες μας ως φορείς πρωτοβουλιών και όχι ως «συντηρητικών» αμυνόμενων. Αυτοί οι φορείς της ζωής είναι η υπερηφάνεια των πολιτισμών μας που κάνουν διάλογο, που αποτελούν την σύγχρονη Ευρώπη με τις ισχυρές ρίζες του μεσογειακού πολιτισμού.
Είτε πιστεύεις είτε όχι, ξέρεις πόσο η Αθήνα, η Ιερουσαλήμ και η Ρώμη αποτελούν πηγή του πολιτισμού μας: ενός πολιτισμού σκέψης και θέλησης, δημοκρατίας και επιθυμίας, αξιοπρέπειας και ελευθερίας. Αυτές οι πηγές, ας το παραδεχτούμε, συχνά έχουν μολυνθεί από τις φιλοδοξίες μας ή έχουν στεγνώσει από την εγκατάλειψή μας, τη λήθη ή την αδιαφορία μας. Ας βοηθήσουμε τον εαυτό μας να μην επαναλάβει τα ίδια λάθη δειλίας και προδοσίας.
Ας ρισκάρουμε περισσότερο την εμπιστοσύνη και τα δυνατά μας σημεία, ας ανοίξουμε πλήρως τις καρδιές μας και το νου μας και μακριά από τους «εποίκους» του φόβου και του ζητιάνου, θα κάνουμε έξυπνη και γενναιόδωρη ανταλλαγή.
Αθήνα, 18 Σεπτεμβρίου 2020 Maurice Joyeux sj
Maurice Joyeux, Ιησουίτης, εργάστηκε ενεργά στο νησί της Λέσβου προσφέροντας τόσο άμεση βοήθεια στους πρόσφυγες όσο και στην αναζήτηση δίκαιων και οριστικών λύσεων.
