ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΗΜΕΡΑ
«Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΜΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ»
1. Ένα από τα εδάφια του Ευαγγελίου που μας βοηθά να κατανοήσουμε τη φύση της Βασιλείας του Χριστού είναι ο διάλογος με τον Πιλάτο. Ας μελετήσουμε εν συντομία αυτό το απόσπασμα.
Ο Ιησούς παραδίδεται από τους Ιουδαίους στον Πιλάτο για να κριθεί. Τον παρουσιάζουν ως κάποιον που λέει ότι είναι βασιλιάς. Αυτό ανησυχεί τον Πιλάτο, ο οποίος φοβάται μια επανάσταση του εβραϊκού λαού εναντίον της ρωμαϊκής εξουσίας. Ακριβώς όπως φοβήθηκε ο Ηρώδης όταν του είπαν ότι ο βασιλιάς των Ιουδαίων είχε γεννηθεί, έτσι και ο Πιλάτος φοβάται τώρα. Τότε ρωτάει τον Ιησού, «Εσύ είσαι ο βασιλιάς των Ιουδαίων;».
Ο Ιησούς προσπαθεί να κατευνάσει τον φόβο του Πιλάτου (αφού είναι ελεήμων σε όλους και θέλει να σώσει όλους) και απαντά: «Η Βασιλεία η δική μου δεν είναι απ’ αυτό τον κόσμο», προσθέτοντας τον λόγο που καθησυχάζει τον κυβερνήτη, διαβεβαιώνοντάς τον ότι δεν θα συμβεί ανταρσία: «Αν η Βασιλεία μου ήταν απ’ αυτό τον κόσμο, οι υπηρέτες μου θα αγωνίζονταν για να μην παραδοθώ στους Ιουδαίους. Αλλά τώρα, η Βασιλεία η δική μου δεν είναι απ’ εδώ».
Όπως έχουν καταλάβει οι Πατέρες της Εκκλησίας, ο Ιησούς Χριστός δεν βεβαιώνει ότι δεν πρέπει να βασιλεύσει σε αυτόν τον κόσμο, αλλά ότι η βασιλεία Του δεν προέρχεται από αυτόν τον κόσμο, αλλά από τον Θεό, και ότι δεν είναι σαν τα βασίλεια αυτού του κόσμου. Έτσι το εξηγεί ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Λέγει σ’ αυτό ότι δεν έχει εδώ βασιλεία σαν αυτή των βασιλέων της γης, διότι η δύναμή του έρχεται από τον ουρανό, και δεν είναι ανθρώπινη. Και συνεχίζει: ‘Αν η βασιλεία μου ήταν από αυτόν τον κόσμο’ κ.λπ. Δείχνει την ηλιθιότητα της βασιλείας αυτού του κόσμου που αντλεί τη δύναμή της από τους υπουργούς της, όταν η βασιλεία του Θεού δεν χρειάζεται κανέναν και είναι αυτάρκης. […] Ως εκ τούτου, οι αιρετικοί λένε ότι είναι ξένη προς τη σύσταση του κόσμου. Αλλά παρόλο που λέει, ‘Η βασιλεία μου δεν είναι από εδώ’, δεν στερεί από τον κόσμο την πρόνοιά του και την κυβέρνησή του, αλλά επιθυμεί μόνο να δείξει ότι η βασιλεία του δεν είναι ούτε ανθρώπινη ούτε φθαρτή».
Έτσι, ο Ιησούς βεβαιώνει ότι η βασιλεία του δεν είναι σαν αυτή αυτού του κόσμου, επειδή δεν περνάει, δεν έχει όρια ή σύνορα, δεν εξαρτάται από την ανθρώπινη βούληση, δεν μπορεί να ηττηθεί ή να ανατραπεί. Ως εκ τούτου, δεν χρειάζεται στρατιώτες για να διατηρηθεί. Δεν είναι βασιλιάς αυτού του κόσμου, επειδή οι βασιλιάδες αυτού του κόσμου, οι πολιτικοί ηγέτες, μπορούν να εξαπατήσουν και να εξαπατηθούν, μπορούν να είναι σκληροί, τυραννικοί, υπερόπτες. Αντίθετα, η κυριαρχία του Χριστού είναι το βασίλειο της Αγάπης, της Ιεράς Καρδίας του, του ελέους πάντα έτοιμο να χυθεί σε χείμαρρους χάριτος.
2. Επιβεβαιώνοντας ότι η βασιλεία του δεν προέρχεται από αυτόν τον κόσμο, ο Πιλάτος επιμένει στην ερώτηση: «Οπότε εσύ είσαι βασιλιάς;». Στο οποίο ο Χριστός απαντά: «Εσύ το λες ότι είμαι βασιλιάς. Εγώ γι’ αυτό γεννήθηκα και γι’ αυτό έχω έλθει στον κόσμο, για να δώσω μαρτυρία για την αλήθεια. Και καθένας που είναι απ’ την αλήθεια, ακούει τη φωνή μου». Ο Χριστός επιβεβαιώνει ότι είναι Βασιλιάς και εξηγεί τη φύση της βασιλείας Του: βασιλεύει μέσω της αλήθειας.
Η βασιλεία του Χριστού είναι η βασιλεία της Αλήθειας. Γι’ αυτό ήρθε στον κόσμο, για να διδάξει την αλήθεια, η οποία, όπως είπε ο ίδιος, μας δίνει την ελευθερία (βλ. Ιω. 8, 32). Ο Χριστός βασιλεύει στα άτομα και στην κοινωνία, μέσω της υποταγής στη σωτήρια Αλήθεια του, στο το Ευαγγέλιο. Όπως γράφει ο καρδινάλιος Pie: «Πρέπει να βασιλεύει εμπνέοντας τους νόμους, καθαγιάζοντας τα ήθη, διαφωτίζοντας τη διδασκαλία, διευθύνοντας τα συμβούλια, ρυθμίζοντας τόσο τις ενέργειες των κυβερνώντων όσο και εκείνες των κυβερνωμένων. Όπου ο Ιησούς Χριστός δεν ασκεί αυτή τη βασιλεία, υπάρχει αταξία και φθορά». Για το λόγο αυτό, ο Πάπας Πίος ΙΑ’ επιβεβαίωσε στην Εγκύκλιο Quas Primas: «Δεν υπάρχει πιο αποτελεσματικό μέσον για την αποκατάσταση της ειρήνης από το να επιζητούμε την αποκατάσταση της βασιλείας του Ιησού Χριστού».
«Και τι είναι αλήθεια;» Ρώτησε ο Πιλάτος και αμέσως απομακρύνθηκε από τον Χριστό χωρίς να περιμένει απάντηση. Ο Πιλάτος δεν ήταν πρόθυμος να εγκαταλείψει τις ιδέες και τα σχέδιά του για να υποταχθεί στην Αλήθεια του Χριστού. Γι’ αυτό δεν προσπαθεί καν να τη γνωρίσει. Αντιπροσωπεύει τόσους πολλούς ανθρώπους που, αντί να αναζητούν την αλήθεια, θέλουν να συμβιβαστούν με την «αλήθεια τους», σαν να είχε ο καθένας μία. Αλλά η απόρριψη της Αλήθειας θα οδηγήσει στην καταδίκη του Χριστού. Έτσι, όποιος απορρίπτει την αλήθεια του Χριστού χάνει τη Βασιλεία του Χριστού.
Ο Πιλάτος τον παρουσίασε και πάλι στους Ιουδαίους. Αυτοί βλέποντας ότι δεν έπεισαν τον Πιλάτο, προσπάθησαν να τον τρομάξουν ακόμη περισσότερο: «…έκαμε τον εαυτό του Υιό Θεού». Αυτό είναι το θεμέλιο της βασιλείας του Χριστού: είναι ο Υιός του Θεού. Αλλά όταν ερωτάται γι’ αυτό, ο Χριστός, η Αλήθεια, δεν απαντά πλέον στον κυβερνήτη.
Τελικά, ο Πιλάτος επικαλείται την εξουσία του για να ανακρίνει τον Ιησού, στον οποίο ο Ιησούς απαντά: «Δε θα είχες καμιά εξουσία επάνω μου, αν δε σου είχε δοθεί από επάνω». Ο Ιησούς διεκδικεί την ανθρώπινη εξουσία, αλλά εξηγεί ότι η προέλευσή του είναι από τον Θεό, και επομένως πρέπει να υποταχθεί στη Θεία Αλήθεια, στο νόμο του Θεού. Οι ανθρώπινοι κυβερνήτες δεν έχουν καμία εξουσία να εναντιωθούν στον Θεό.
3. Συνοπτικά, ο Χριστός βεβαιώνει ότι:
- Είναι βασιλιάς και τα δικαιώματά του έχουν θεϊκή προέλευση, δεν είναι σαν αυτά αυτού του κόσμου.
- Το βασίλειό Του είναι αυτό της Αλήθειας. Βασιλεύει μέσω της υποταγής στην αλήθεια, τόσο τη φυσική όσο και την υπερφυσική, στο Ευαγγέλιο.
- Είναι Βασιλιάς επειδή είναι ο Υιός του Θεού.
- Η ανθρώπινη εξουσία είναι νόμιμη αν υποτάσσεται στη θεϊκή εξουσία, δηλαδή στην Αλήθεια. Επομένως, ο Χριστός βασιλεύει όχι μόνο πνευματικά, αλλά και στην κοινωνία.
Η βασιλεία του Υιού του Θεού δεν είναι μόνο βασιλεία πάνω στις ψυχές, είναι και κοινωνική. Όπου βασιλεύει η αλήθεια, φυσική και υπερφυσική, βασιλεύει ο Χριστός. Όταν ο άνθρωπος και η κοινωνία θέλουν να ζήσουν έξω από τον φυσικό νόμο και το Ευαγγέλιο, απομακρύνονται από την αλήθεια, απομακρύνονται από τη Βασιλεία του Χριστού. Και το να απομακρυνθούμε από τη Βασιλεία του Χριστού σημαίνει να απομακρυνθούμε από την ειρήνη, από την αληθινή ευτυχία..
