ΔΙΑΓΡΑΦΕΤΑΙ ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ;
(συνέχεια)
Το Σεπτέμβριο του 2024 είχαμε παρουσιάσει μια νομική υπόθεση που απασχολεί την Καθολική Εκκλησία στο Βέλγιο.
Στις 19 Δεκεμβρίου 2023, η Αρχιεπισκοπή της Γάνδης έλαβε εντολή, από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων του Βελγίου, να διαγράψει τα προσωπικά δεδομένα ενός «καταγγέλλοντος» από τα αρχεία Βάπτισης. Εναντίον αυτής, προσέφυγε σε ειδικό τμήμα του Εφετείου (Βρυξέλλες) το οποίο, την 6-3-2024, δέχθηκε το αίτημα της Εκκλησίας να ανασταλεί η εκτέλεση της προσβαλλόμενης απόφασης. Στη συνέχεια παρενέβησαν, υπέρ του καταγγέλλοντα, οργανώσεις ουμανιστών (περιλαμβανομένου του Τεκτονισμού) και εκπροσώπων θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης. Απόφαση δεν έχει εκδοθεί ακόμα.
Πάντως οι αντίστοιχες Αρχές και τα Διοικητικά Δικαστήρια άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ανεξαρτήτως επιρροής της Εκκλησίας, δηλ. από Ιρλανδία και Ισπανία ως και Γαλλία έχουν αποφανθεί ότι «η διατήρηση των δεδομένων αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη του σκοπού των μητρώων βαπτίσεων και υπάρχει δυνατότητα σημείωσης της εκφρασθείσας αντίρρησης».
Η Αγία Έδρα, μέσω του Ποντιφικού Συμβουλίου για τα Νομοθετικά Κείμενα, δημοσίευσε πρόσφατα «επεξηγηματικό σημείωμα», που υπογράφει ο Επικεφαλής της, Αρχιεπίσκοπος FilippoIannone και εξηγεί γιατί απαγορεύεται η ακύρωση των εγγραφών στα ενοριακά βιβλία βαπτίσεων.
Σύμφωνα με το καν. 535 Κώδικα Κανονικού Δικαίου, κάθε ενορία έχει το δικό της Μητρώο Βαπτίσεων. Το Μυστήριο τελείται μόνο μια φορά και είναι προϋπόθεση για τη χορήγηση άλλων Μυστηρίων, που επίσης δεν επαναλαμβάνονται, όπως το Χρίσμα και ο Γάμος (εκτός αν υπάρξει θρησκευτική ακυρότητα). Επομένως το Μητρώο Βαπτίσεων περιλαμβάνει ιστορικά εκκλησιαστικά στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για λόγους ποιμαντικής τάξης, ασφάλειας δικαίου αλλά και ενδεχόμενη προστασία δικαιωμάτων. Αν δεν ίσχυαν αυτοί οι γενικοί κανόνες δε θα μπορούσε να ασκηθεί «μυστηριακή δραστηριότητα». Ένας λειτουργός δεν μπορεί να επιτρέψει χορήγηση άλλων μυστηρίων αν δεν πιστοποιηθεί η λήψη Βαπτίσματος.
Αντίθετα, στο Βιβλίο Βαπτίσεων πρέπει να προστεθούν η χορήγηση των άλλων Μυστηρίων. Η αποτυχία καταχώρισης των μεταγενεστέρων Μυστηρίων θα εμπόδιζε την κανονική χορήγησή τους.
Το Μητρώο Βαπτίσεων καταγράφει ιστορικά εκκλησιαστικά γεγονότα, δεν πιστοποιεί τη θρησκευτική πίστη! Ούτε βεβαιώνει ότι κάποιος είναι μέλος της Εκκλησίας ούτε περιορίζει την ελεύθερη βούληση όποιου θέλει να εγκαταλείψει την Εκκλησία. Αν ένα άτομο θέλει να δηλώσει ότι εγκαταλείπει την Καθολική Εκκλησία αυτό θα προστεθεί δίπλα στην καταγραφή του Βαπτίσματος, το οποίο όμως δεν μπορεί να διαγραφεί.
Το Μητρώο Βαπτίσεων επιτρέπει την έκδοση πιστοποιητικών, αν ο εμπλεκόμενος σκοπεύει να λάβει άλλο Μυστήριο. Η εγγραφή αποτελεί εγγύηση έναντι τρίτου στην περίπτωση γάμου αλλά και σε εκείνους που θα διασφαλίσουν την έγκυρη τέλεση Μυστηρίων όπως η ιεροσύνη. Ο όρος του Βαπτίσματος στην πραγματικότητα είναι «αντικειμενικό» στοιχείο, δεν είναι δυνατό να βαπτισθεί άτομο ήδη βαπτισμένο. Η ενέργεια αυτή είναι «μηδενική» από μυστηριακή άποψη.
Για την καταχώρηση της πράξης είναι απαραίτητη η βεβαιότητα γνώσης του γεγονότος. Απαιτείται, όπως και σε άλλα, μη επαναλαμβανόμενα, μυστήρια, σύμφωνα με τον καν 875 ΚΚΔ, η παρουσία μαρτύρων που θα βεβαιώσουν το γεγονός. Η παρουσία τους δίνει στο Γραμματέα την απαραίτητη βεβαιότητα του γεγονότος, που συνέβη και καλείται να καταγράψει. Αυτό ο μάρτυρας δεν μπορεί να αντικαταστήσει το Μητρώο γιατί αποτελεί μόνο στοιχείο βεβαιότητας του προσώπου που εγγράφεται.
Να σημειώσουμε, για τη χώρα μας, ότι, ανάμεσα στις δυνατότητες που δίνει το gov.gr και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, υπάρχει αίτηση περί διαγραφής / αλλαγής του θρησκεύματος από τα Ληξιαρχεία, με ανάλογη «αποστολή» δικαιολογητικών. Άλλα Ληξιαρχεία φέρεται να προχωρούν στη διαδικασία και άλλα να ζητούν αυτοπρόσωπη παρουσία. Αντίστοιχες αιτήσεις διαγραφής προς (Ορθόδοξες) Μητροπόλεις και ενορίες έχουν λάβει απαντήσεις ανάλογες με αυτές της Καθολικής Εκκλησίας: μπορεί να γίνει αναγραφή εγκατάλειψης της Εκκλησίας δίπλα στην αναγραφή της Βάπτισης, όχι διαγραφή αυτής!
Φωτογραφία αρχείου
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΒΑΝΤΗΣ
Μέλος Συνοδικής Επιτροπής «ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ»
