Δέσμευση της Εκκλησίας, να μη στερήσουμε το μέλλον από τους νέους

Αίθουσες διδασκαλίας κλειστές, διάδρομοι σιωπηλοί, αυλές άδειες. Χωρίς θορυβώδεις φωνές, χωρίς γέλια, χωρίς χρωματιστά σακίδια στα θρανία και στις καρέκλες. Η πανδημία Covid-19 έχει ζωγραφίσει πολλά ζοφερά σενάρια, αλλά εκείνο που αφορά στο σχολείο, ίσως, είναι το σπουδαιότερο από όλα. Το κλείσιμο των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, πράγματι, σύμφωνα με τους κανονισμούς κατά της μόλυνσης, στερεί σε πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανηλίκους, σε όλο τον κόσμο, «ένα από τα ασφαλή μέρη όπου μπορούν να αναζητήσουν και να οικοδομήσουν ένα μέλλον»: Αυτό υπογραμμίζει το εβδομαδιαίο τεύχος του Δελτίου για τα ευάλωτα και εύθραυστα άτομα που κυκλοφορεί την εποχή του Covid-19, το οποίο εκδόθηκε από το Τμήμα για τους Μετανάστες και τους Πρόσφυγες του Dicastero για την Ολοκληρωμένη Ανθρώπινη Ανάπτυξη.

Οι ανήλικοι πρόσφυγες διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο.

«Η εκπαίδευση είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα που ανοίγει τη δυνατότητα άσκησης και άλλων δικαιωμάτων – αναφέρεται -. Γι αυτό τον λόγο, είναι σημαντικό να είναι πάντα προσβάσιμη και εγγυημένη για όλους». Εξ ου και η δέσμευση που ανέλαβαν διάφοροι εκκλησιαστικοί οργανισμοί, σε διάφορα μέρη του πλανήτη, να επιτρέψουν στα παιδιά να συνεχίσουν τις σπουδές τους κανονικά, παρά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η προσοχή, ειδικότερα, επικεντρώθηκε στα εκατομμύρια των ανηλίκων προσφύγων, άτομα που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου, καθώς και για κακοποίηση. Από τους περισσότερους από τα 40 εκατομμύρια ανθρώπους που σε όλο τον κόσμο, είναι θύματα δουλείας και καταναγκαστικής εργασίας, στην πραγματικότητα, ένας στους τέσσερις είναι παιδί.

Αυστραλία: καταπολέμηση της παιδικής εργασίας.

Για να αντιμετωπιστεί αυτό το δραματικό σενάριο, ένα πρώτο παράδειγμα ηθικής προέρχεται από την Αυστραλία, όπου η Catholic Education στη Μελβούρνη, σε συνεργασία με την τοπική Αρχιεπισκοπή και την Australian Catholic Religious Against Trafficking in Humans, ανέπτυξε ένα kit πόρων για να βοηθήσει τα σχολεία να δημιουργήσουν ένα ελεύθερο περιβάλλον απαλλαγμένο από τη δουλεία. Το kit αυτό παρέχει συγκεκριμένες οδηγίες για το πού να αγοράσετε τσάι, καφέ, σοκολάτα και άλλα προϊόντα που δεν προέρχονται από την εκμετάλλευση παιδιών ή ενηλίκων που εργάζονται σε συνθήκες δουλείας. «Αποφασίζοντας να αγοράζουμε μόνο πιστοποιημένα προϊόντα και όχι εκείνα που είναι αποτέλεσμα της δουλείας – αναφέρει το Δελτίο – μπορούμε να συμβάλλουμε στην εξάλειψη της παιδικής εργασίας, της καταναγκαστικής εργασίας και της εμπορίας ανθρώπων για να μπορέσουμε να κάνουμε τη διαφορά σε αυτόν τον κόσμο».

Μπουρούντι: ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση και στην κοινωνική δικαιοσύνη

Ακόμη δύο μαρτυρίες προέρχονται από την Αφρική: Η πρώτη αφορά στο Μπουρούντι, όπου η Μ.Κ.Ο. των πατέρων Ιησουϊτών «Entreculuturas» ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για την ενθάρρυνση της ισότιμης πρόσβασης στην εκπαίδευση και στην κοινωνική δικαιοσύνη. Το Φεβρουάριο λοιπόν, ξεκίνησε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που απευθύνεται σε πάνω από 15 χιλιάδες μαθητές πρόσφυγες από το Κονγκό. «Λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα άτομο που εκτοπίζεται καταναλώνει κατά μέσο όρο 17 χρόνια σε ένα στρατόπεδο προσφύγων – εξηγεί το Δελτίο – είναι σαφές ότι το θεμελιώδες δικαίωμα στην εκπαίδευση δεν μπορεί να στερηθεί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα». Το πρόγραμμα αυτό κατέστη δυνατό με τη συμμετοχή των ίδιων των μαθητών οι οποίοι, μαζί με τους δασκάλους, τους γονείς και το προσωπικό υποστήριξης των προσφυγικών καταυλισμών, καθιέρωσαν τη γραμμή δράσης που πρέπει να ακολουθηθεί, διαρθρώνοντάς τη σε τρία επίπεδα: την προστασία του δικαιώματος στην εκπαίδευση, την ανάγκη διασφάλισης της συναισθηματικής ευημερίας των νέων προσφύγων και την ισότητα των φύλων, έτσι ώστε να ενθαρρυνθεί και η εκπαίδευση των φοιτητών.

Η εκπαίδευση σώζει την παρούσα και τη μελλοντική ζωή.

Το πρόγραμμα θα αναπτυχθεί σε τρεις φάσεις: Η πρώτη, που ήδη έχει ολοκληρωθεί, ήταν αφιερωμένη στην κατασκευή ασφαλών τάξεων ώστε να επιτρέπεται στα παιδιά να παρακολουθούν με απόλυτη ηρεμία. Μεταξύ άλλων, αυτή η φάση έδωσε επίσης τη δυνατότητα απόκτησης κάποιου εισοδήματος στον τοπικό πληθυσμό που συχνά επιβαρύνεται από τη δυσκολία στην εξεύρεση εργασίας. Το δεύτερο στάδιο του προγράμματος στοχεύει από την άλλη πλευρά, στη βελτίωση της διδασκαλίας μέσα στην τάξη και ως εκ τούτου προσβλέπει στην εκπαίδευση των ίδιων των εκπαιδευτικών και στην ειδική υποστήριξη των μαθητών που έχουν μαθησιακές δυσκολίες. Τέλος, η τρίτη φάση του προγράμματος, θα ξεκινήσει μέσα στο 2021 και θα αποβλέπει στην ενίσχυση των οικογενειακών δεσμών κάθε μαθητή, με την άμεση συμμετοχή των γονέων στην εκπαίδευση των παιδιών τους. «Η εκπαίδευση σώζει τη παρούσα και τη μελλοντική ζωή – υπογραμμίζει επίσης το Δελτίο του Dicastero – και είναι σημαντικό να τεθεί στο επίκεντρο της ανθρωπιστικής ανταπόκρισης σε μια κατάσταση κρίσης ή έκτακτης ανάγκης».

Κένυα: Πανεπιστημιακές υποτροφίες για νέους πρόσφυγες.

Το δεύτερο παράδειγμα προέρχεται από την Αφρική και αφορά την Κένυα. Εδώ η Υπηρεσία των Ιησουϊτών για τους Πρόσφυγες (Jrs) άρχισε να δίνει ορισμένες υποτροφίες προκειμένου να διασφαλίσει σε ευάλωτους πρόσφυγες την πρόσβαση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, που σχεδιάστηκε σε συνεργασία μεταξύ άλλων, και με το Πανεπιστήμιο Southern New Hampshire University των Ηνωμένων Πολιτειών, το Jrs επιδιώκει να προσφέρει σε 21 νέους «προστασία, ευκαιρίες και κοινωνική συμμετοχή». Το πρόγραμμα σπουδών που υποστηρίζεται από την υποτροφία είναι για τέσσερα χρόνια και αφορά στον τομέα της «Επικοινωνίας και Οικονομίας των επιχειρήσεων» και δίνει τη δυνατότητα σε άτομα κάθε ηλικίας και πιστεύω, αφού προηγηθεί μια τρίμηνη πρακτική, αυτοπροσώπως ή εξ αποστάσεως. Τέλος, η Jrs διευκολύνει μια υπηρεσία διδασκαλίας για φοιτητές και ένα σύστημα επαφών με τον κόσμο της εργασίας, ώστε να εξασφαλιστεί για τους νέους πτυχιούχους μεγαλύτερη πρόσβαση στην απασχόληση.

Πάπας Φραγκίσκος: «Η εκπαίδευση αποτελεί πράξη ελπίδας»

Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η σπουδαιότητα της εκπαίδευσης αποτελεί το επίκεντρο του βιντεοσκοπημένου μηνύματος που ο Πάπας Φραγκίσκος απηύθυνε σήμερα προς τους συμμετέχοντες στη συνάντηση, στο Βατικανό, για την έναρξη της Αποστολής 4.7 και του Παγκόσμιου Συμφώνου για την Εκπαίδευση.

«Η εκπαίδευση – ανέφερε ο Ποντίφικας – αποτελεί πάντα μια πράξη ελπίδας που από το παρόν κοιτάζει προς το μέλλον», έτσι ώστε να ξεπεραστούν «η τρέχουσα παγκοσμιοποίηση της αδιαφορίας και ο πολιτισμός των αποβλήτων», δύο «μεγάλα κακά του πολιτισμού μας».

Μετάφραση: ρφ