«Ψυχή Χριστού»: μια προσευχή που όλοι πρέπει να λένε και να διαλογίζονται συχνά
“Ψυχή του Χριστού, αγίασέ με.
Σώμα του Χριστού, σώσε με.
Αίμα του Χριστού, μέθυσέ με.
Νερό από την πλευρά του Χριστού, πλύνε με.
Πάθος του Χριστού, παρηγόρησέ με.
Ω καλέ Ιησού, εισάκουσέ με.
Μέσα στις πληγές Σου κρύψε με.
Μην αφήσεις να χωριστώ από Σένα.
Από τον κακόβουλο εχθρό υπεράσπισέ με.
Την ώρα του θανάτου μου κάλεσέ με,
και διάταξέ με να έρθω σ’ Εσένα,
για να Σε επαινέσω μαζί με τους Αγίους Σου
στους αιώνες των αιώνων.
Αμήν”[1].
Το κείμενο
Λίγες προσευχές είναι τόσο όμορφες όσο το «Ψυχή του Χριστού» (λατ.: «Anima Christi»). Η προσευχή αυτή για πολλά χρόνια θεωρούταν συντεθειμένη από τον Άγ. Ιγνάτιο Λογιόλα, καθώς ο ίδιος την θέτει στην αρχή των «Πνευματικών Ασκήσεων» του και συχνά αναφέρεται σε αυτήν. Στην πρώτη έκδοση των «Πνευματικών Ασκήσεων» ο Ιγνάτιος απλώς την αναφέρει, υποθέτοντας προφανώς ότι ο αναγνώστης την γνωρίζει. Σε μεταγενέστερες εκδόσεις, η προσευχή τυπώθηκε ολόκληρη. Άρα, υποθέτοντας ότι όλα στο βιβλίο γράφτηκαν από τον Ιγνάτιο, θεωρήθηκε λοιπόν ως σύνθεσή του.
Ωστόσο, η προσευχή χρονολογείται στην πραγματικότητα στις αρχές του 14ου αιώνα και πιθανότατα γράφτηκε από τον Πάπα Ιωάννη ΚΒ’, γιατί χορήγησε πολλά λυσίποινα σε όσους θα την έλεγαν, αλλά η συγγραφή της παραμένει αβέβαιη. Το κείμενο έχει βρεθεί σε πολλά βιβλία προσευχής που τυπώθηκαν κατά τη νεανικά χρόνια του Ιγνατίου και βρίσκεται σε χειρόγραφα που γράφτηκαν εκατό χρόνια πριν από τη γέννησή του. Ο Άγγλος υμνολόγος Τζέιμς Μέρνς το βρήκε σε ένα χειρόγραφο του Βρετανικού Μουσείου που χρονολογείται περίπου το 1370. Στη βιβλιοθήκη της Αβινιόν σώζεται προσευχητάριο του Καρδινάλιου Πιέρ ντε Λουξεμβούργο (πέθανε το 1387), το οποίο περιέχει την προσευχή σχεδόν στην ίδια μορφή όπως την έχουμε σήμερα.
Η προσευχή έχει επίσης βρεθεί εγγεγραμμένη σε μια από τις πύλες του Αλκαζάρ της Σεβίλλης, που χρονολογείται από την εποχή του Πέτρου του Σκληρού (1350–1369). Οι επικλήσεις στην προσευχή έχουν πλούσιο συσχετισμό με καθολικές διδασκαλίες που σχετίζονται με την Ευχαριστία (Σώμα και Αίμα Χριστού), το Βάπτισμα (νερό) και τα Πάθη του Ιησού (Ιερές Πληγές).
Χριστοκεντρικό περιεχόμενο
Αυτή η προσευχή μας βοηθά να σταθούμε στον στοχασμό του πιο όμορφου από τους ανθρώπους (του Ιησού) και έτσι να επικεντρώσουμε εκ νέου την ύπαρξή μας σ’ αυτόν. Ό,τι πάει στραβά στη ζωή μας οφείλεται στο γεγονός ότι έχουμε θέσει στο κέντρο της χίλια δύο είδωλα, τα οποία μας υποδουλώνουν, όμως είμαστε πλασμένοι έτσι ώστε το κέντρο μας να είναι ο Ιησούς Χριστός και δεν μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι αν δεν είναι έτσι. Ο καθημερινός αγώνας του Χριστιανού συνίσταται, απλώς, στον αγώνα να ξεριζώσει από την καρδιά τα χίλια δυο είδωλα, στα οποία είμαστε προσκολλημένοι, και να την τοποθετήσουμε ξανά στον Θεό.
Η προσευχή του Χριστιανού αποτελεί σημάδι πίστης στην Ενσάρκωση. Από τότε που υπάρχει ο Χριστιανισμός, οι άνθρωποι προσπαθούν να αποδυναμώσουν τη πίστη στην αλήθεια της Ενσάρκωσης, καθιστώντας την ευκολότερη στην κατανόηση, μετατρέποντάς την σε κάτι αφηρημένο, σε …οτιδήποτε άλλο εκτός από το φοβερό και υπέροχο Μυστήριο που είναι. Η συντριπτική πλειονότητα των αιρέσεων σκανδαλίζονται στην ιδέα ότι ο Θεός θα μπορούσε να είχε γίνει πραγματικός άνθρωπος.
Το «Anima Christi» από την άλλη πλευρά, δεν περιορίζεται στο να αποδέχεται διανοητικά την αληθινά ανθρώπινη και αληθινά θεϊκή φύση του Χριστού, όπως κάνουμε τόσο συχνά, αλλά μάλλον στέκεται να τη συλλογίζεται, να εμψυχώνεται από αυτήν, να την απολαμβάνει και να τη μετατρέπει σε τροφή για πνευματική ζωή. Η ανθρώπινη φύση του Χριστού, μαζί με το σώμα, το αίμα και την ψυχή του, είναι η σωτηρία μας. Το Πάθος Του μας παρηγορεί, γιατί αν υποφέρουμε μαζί Του, θα βασιλέψουμε επίσης μαζί Του. Αναρίθμητοι μυστικιστές μας υπενθυμίζουν ότι το καταφύγιό μας βρίσκεται στις πληγές του Χριστού, διότι: «Με τις πληγές του Χριστού γιατρευτήκατε» (Α’ Πε. 2,24).
Είναι επίσης μια πολύ ενδεδειγμένη μετακοινωνική προσευχή ή μπορεί να απαγγέλλεται μπροστά στο Πανάχραντο Μυστήριο, αφού έχει έντονη ευχαριστιακή διάσταση. Το Σώμα και το Αίμα του Χριστού μας έσωσαν και συνεχίζουν να μας σώζουν μέσω του Μυστηρίου της Ευχαριστίας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος έλεγε ότι, ακριβώς όπως έγινε στην έξοδο από την Αίγυπτο, ο εξολοθρευτής άγγελος βλέπει το Αίμα του Αρνίου στο στόμα των Χριστιανών και περνάει χωρίς να τους αγγίζει.
Το τέλος της προσευχής είναι ιδιαίτερα συγκινητικό. Όποιος την απαγγέλει μοιάζει σαν παιδί ενώπιον του Χριστού, έχοντας επίγνωση ότι χωρίς Αυτόν δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Η ελπίδα μας ως Χριστιανοί είναι ότι Εκείνος, την ώρα του θανάτου μας, θα μας καλέσει και θα μας διατάξει να τον πλησιάσουμε, ώστε να μπορούμε να τον υμνούμε και να τον ευλογούμε για πάντα.
[1] Μετάφραση του π. Φ.Μπράβο Ε.Λ. από το λατινικό κείμενο.
(πηγή: ivegreece.gr)
