ΛΕΩΝ ΙΔ’

ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ 

Πλατεία Αγίου Πέτρου

Τετάρτη, 24 Σεπτεμβρίου 2025 

 

Κύκλος – Ιωβηλαίο 2025. Ο Ιησούς Χριστός, η ελπίδα μας. IΙΙ. Το Πάσχα του Ιησού. 8. Η εις άδου κάθοδος. «Το Πνεύμα τον ζωοποίησε· πήγε και κήρυξε στις φυλακισμένες στον άδη ψυχές» (Α’Πε 3,18-19).

 

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!

Και σήμερα, συλλογιζόμαστε το μυστήριο του Μεγάλου Σαββάτου. Είναι η ημέρα του Πασχαλινού Μυστηρίου, όταν όλα φαίνονται ήρεμα και σιωπηλά, ενώ στην πραγματικότητα λαμβάνει χώρα μια αόρατη πράξη σωτηρίας: ο Χριστός κατεβαίνει στο βασίλειο του κάτω κόσμου για να φέρει το μήνυμα της Ανάστασης σε όλους όσους βρίσκονταν στο σκοτάδι και στη σκιά του θανάτου. 

Αυτό το γεγονός, το οποίο μας έχουν παραδώσει η λειτουργία και η παράδοση, αντιπροσωπεύει την πιο βαθιά και ριζοσπαστική πράξη της αγάπης του Θεού για την ανθρωπότητα. Πράγματι, δεν αρκεί να λέμε ή να πιστέουμε ότι ο Ιησούς πέθανε για εμάς: πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η πιστότητα της αγάπης Του μας αναζήτησε εκεί όπου εμείς οι ίδιοι είχαμε χαθεί, όπου μόνο η δύναμη ενός φωτός ικανού να διαπεράσει την κυριαρχία του σκότους μπορεί να διεισδύσει. 

Ο άδης, κατά την βιβλική αντίληψη, δεν είναι τόσο ένας τόπος όσο μια υπαρξιακή κατάσταση: μια κατάσταση στην οποία η ζωή είναι αποδυναμωμένη και βασιλεύουν ο πόνος, η μοναξιά, η ενοχή και ο χωρισμός από τον Θεό και τους άλλους. Ο Χριστός μάς φτάνει ακόμη και σε αυτή την άβυσσο, διασχίζοντας τις πύλες αυτού του βασιλείου του σκότους. Εισέρχεται, ας πούμε, στον ίδιο τον οίκο του θανάτου, για να τον αδειάσει, να ελευθερώσει τους κατοίκους του, παίρνοντάς τους από το χέρι έναν προς έναν. Είναι η ταπεινότητα ενός Θεού που δεν σταματά μπροστά στην αμαρτία μας, που δεν φοβάται την έσχατη απόρριψη του ανθρώπου. 

Ο Απόστολος Πέτρος, στο σύντομο απόσπασμα της πρώτης του Επιστολής, μας λέει ότι ο Ιησούς, ζωοποιημένος από το Άγιο Πνεύμα, πήγε να φέρει το μήνυμα της σωτηρίας ακόμη και «στις φυλακισμένες στον άδη ψυχές» (Α’Πε 3,19). Είναι μια από τις πιο συγκινητικές εικόνες, η οποία δεν βρίσκεται ανεπτυγμένη στα κανονικά Ευαγγέλια, αλλά σε ένα απόκρυφο κείμενο που ονομάζεται Ευαγγέλιο του Νικοδήμου. Σύμφωνα με αυτή την παράδοση, ο Υιός του Θεού εισήλθε στο πιο πυκνό σκοτάδι για να φτάσει ακόμη και στον έσχατο των αδελφώνΤου, για να φέρει το φως Του ακόμη και εκεί. Αυτή η πράξη περιέχει όλη τη δύναμη και την τρυφερότητα του πασχαλινού μηνύματος: ο θάνατος δεν είναι ποτέ η τελευταία λέξη. 

Αγαπητοί μου, αυτή η εις άδου κάθοδος του Χριστού δεν αφορά μόνο το παρελθόν, αλλά αγγίζει τη ζωή του καθενός μας. Ο άδης δεν είναι μόνο η κατάσταση όσων έχουν πεθάνει, αλλά και όσων βιώνουν τον θάνατο εξαιτίας του κακού και της αμαρτίας. Είναι επίσης η καθημερινή κόλαση της μοναξιάς, της ντροπής, της εγκατάλειψης και του αγώνα της ζωής. Ο Χριστός εισέρχεται σε όλες αυτές τις σκοτεινές πραγματικότητες για να μας μαρτυρήσει την αγάπη του Πατέρα. Όχι για να κρίνει, αλλά για να απελευθερώσει. Όχι για να κατηγορήσει, αλλά για να σώσει. Το κάνει αυτό χωρίς θόρυβο, στις μύτες των ποδιών, σαν κάποιος που μπαίνει σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου για να προσφέρει παρηγοριά και βοήθεια. 

Οι Πατέρες της Εκκλησίας, σε σελίδες εξαιρετικού κάλλους, περιέγραψαν αυτή τη στιγμή ως μια συνάντηση: αυτή μεταξύ του Χριστού και του Αδάμ. Μια συνάντηση που είναι σύμβολο όλων των πιθανών συναντήσεων μεταξύ Θεού και ανθρώπου. Ο Κύριος κατεβαίνει εκεί όπου ο άνθρωπος έχει κρυφτεί από φόβο, και τον καλεί με το όνομά του, τον παίρνει από το χέρι, τον σηκώνει, τον επαναφέρει στο φως. Το κάνει αυτό με πλήρη εξουσία, αλλά και με άπειρη γλυκύτητα, σαν πατέρας με έναν γιο που φοβάται ότι δεν τον αγαπούν πια. 

Στις ανατολικές εικόνες της Ανάστασης, ο Χριστός απεικονίζεται να καταρρίπτει τις πύλες του άδη και, απλώνοντας τα χέρια του, να πιάνει τους καρπούς του Αδάμ και της Εύας. Όχι μόνο σώζει τον εαυτό Του, δεν επιστρέφει στη ζωή μόνος Του, αλλά έλκει μαζί του όλη την ανθρωπότητα. Αυτή είναι η αληθινή δόξα του Αναστάντος: είναι η δύναμη της αγάπης, η αλληλεγγύη ενός Θεού που δεν θέλει να σωθεί χωρίς εμάς, αλλά μόνο μαζί μας. Ένας Θεός που δεν ανασταίνεται χωρίς να αγκαλιάσει τις δυστυχίες μας και να μας ανορθώσει για μια νέα ζωή. 

Το Μεγάλο Σάββατο, λοιπόν, είναι η ημέρα που ο ουρανός επισκέπτεται τη γη σε μεγαλύτερο βάθος. Είναι ο καιρός που κάθε γωνιά της ανθρώπινης ιστορίας αγγίζεται από το φως του Πάσχα. Και αν ο Χριστός μπορούσε να κατέβει ως εκεί, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί από τη λύτρωσή Του. Ούτε καν οι νύχτες μας, ούτε καν οι πιο παλιές αμαρτίες μας, ούτε καν οι διαλυμένες σχέσεις μας. Δεν υπάρχει παρελθόν τόσο κατεστραμμένο, δεν υπάρχει ιστορία τόσο συμβιβασμένη που να μην μπορεί να αγγιχτεί από το έλεος. 

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, για τον Θεό, η εις άδου κάθοδος δεν είναι ήττα, αλλά η εκπλήρωση της αγάπης Του. Δεν είναι αποτυχία, αλλά η πορεία μέσω της οποίας δείχνει ότι κανένα μέρος δεν είναι πολύ μακριά, καμία καρδιά πολύ κλειστή, κανένας τάφος πολύ σφραγισμένος για την αγάπη Του. Αυτό μας παρηγορεί, αυτό μας στηρίζει. Και αν κατά καιρούς νιώθουμε ότι φτάνουμε στον πάτο, ας θυμόμαστε: αυτό είναι το μέρος από το οποίο ο Θεός είναι ικανός να ξεκινήσει μια νέα δημιουργία. Μια δημιουργία φτιαγμένη από ανθρώπους που έχουν αναστηθεί, από συγχωρημένες καρδιές, από δάκρυα που έχουν στεγνώσει. Το Μεγάλο Σάββατο είναι η σιωπηλή αγκαλιά με την οποία ο Χριστός παρουσιάζει όλη την κτίση στον Πατέρα για να την επανεντάξει στο σχέδιο σωτηρίας Του.

———————

Μετάφραση: π.Λ