50 εκατομμύρια άνθρωποι σε κατάσταση φτώχειας

Η Αφρική με 500.000 κρούσματα του Covid-19 είναι η ήπειρος που έχει επηρεαστεί λιγότερο από το νέο κορωνοϊό. Στην πραγματικότητα, ως προς τα ποσοστά, οι λοιμώξεις είναι λιγότερο από 5% των παγκόσμιων ποσοστών. Ωστόσο, οι οικονομικές επιπτώσεις της έκτακτης ανάγκης στην υγεία είναι σημαντικές και κινδυνεύουν να ξεκινήσουν μια κρίση σε πολλές Χώρες. Στην Αφρική, η οικονομική ανάπτυξη αναμενόταν να είναι περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες το 2020. Λόγω της πανδημίας, η κατάσταση άλλαξε: τώρα υπάρχει κίνδυνος οικονομικής συστολής του 3,4% εάν δεν σταματήσει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης του κορωοϊού. Η πρόβλεψη προκύπτει από τα στοιχεία που παρείχε η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης (AFDB), η οποία προβλέπει κατάρρευση της οικονομίας κατά το τρέχον έτος. Ως εκ τούτου, οι προβλέψεις βλέπουν την κατάρρευση πάνω από 7 ποσοστιαίες μονάδες, λαμβάνοντας υπόψη τη μείωση των προβλέψεων ανάπτυξης για το 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις προβλέψεις, το επόμενο έτος θα μπορούσε να υπάρξει ανάκαμψη με αύξηση έως και 3%. Ωστόσο, αυτή η προοπτική κινδυνεύει να ναυαγήσει λόγω του πλήθους των υπαρχουσών απειλών.

Τα ρίσκα
Η αναμενόμενη και αναγκαία ανάκαμψη για το 2021 πρέπει ουσιαστικά να αντιμετωπίσει την πιθανή συνέχιση της πανδημίας, η οποία πολύ πιθανό θα αντιστρέψει αυτήν την πρόβλεψη. Υπάρχουν επίσης άλλα προβλήματα: από τις εξαιρετικά χαμηλές τιμές των πρώτων υλών σε σύγκριση με τη μέση τάση των τελευταίων ετών, έως τις ασταθείς παγκόσμιες χρηματοοικονομικές συνθήκες, για να μην αναφέρουμε τις φυσικές καταστροφές όπως μολύνσεις από ακρίδες που έχουν καταστρέψει τις συγκομιδές στα Ανατολικά τμήματα της Αφρικής τους τελευταίους μήνες. Όλα αυτά, σύμφωνα με την Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης, ενέχουν τεράστιο κίνδυνο: 50 εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να βρεθούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.

Μια αναπόφευκτη συστολή
«Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία» όπως αυτή του 21ου αιώνα, «ήταν αναπόφευκτο η Αφρική, παρά τον μικρότερο αριθμό λοιμώξεων από άλλες ηπείρους, να είχε συρρικνωθεί». Ο Riccardo Moro, οικονομολόγος και καθηγητής αναπτυξιακών Πολιτικών στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, το λέει αυτό σε συνέντευξή του στο Vatican News. «Μετά από μήνες με lockdown στην Ευρώπη και σε μια γενική κρίση στην παγκόσμια οικονομία, είναι σαφές ότι η ζήτηση για προϊόντα προς στην Αφρική έχει μειωθεί. Λιγότερες εξαγωγές οδηγούν σε σοβαρές οικονομικές δυσκολίες», εξηγεί ο Moro.
Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διαρθρωτική κατάσταση της αφρικανικής ηπείρου είναι διαφορετική σε σύγκριση με άλλες. «Οι ευρωπαίοι πολίτες, για παράδειγμα – ο οικονομολόγος συνεχίζει – μπόρεσαν να βασίζονται σε ορισμένες περιπτώσεις στις αποταμιεύσεις τους ή σε ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας», επομένως λιγότερες απολύσεις σε αυτούς και επιδόματα. «Στην Αφρική, ωστόσο, αυτό δεν συνέβη, με αποτέλεσμα οι πολλοί εργαζόμενοι του μεροκάματου να υποστούνν μεγάλη μείωση του εισοδήματος τους και αυτό ήταν καταστροφικό”.

Οι λύσεις
Όμως τι μπορούμε πραγματικά να κάνουμε για να σταματήσουμε την εξαγγελθείσα οικονομική κρίση; «Υπάρχουν λύσεις: πρώτα απ ‘όλα τα αφρικανικά Κράτη πρέπει να παρέχουν περισσότερους πόρους στους πολίτες και εν μέρει το κάνουν. Ωστόσο, αυτές – λέει ο Moro – σίγουρα δεν αφθονούν σε αρκετές χώρες». «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε τότε δεν είναι μόνο η αναστολή, αλλά και η ακύρωση του χρέους για τουλάχιστον δύο χρόνια, διότι – συνεχίζει ο οικονομολόγος – είναι σαφές σε όλους ότι οι τόκοι του χρέους αντιστοιχούν σε αριθμούς που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για κοινωνικές πολιτικές και για την ανάπτυξη». Έτσι, η συνταγή έχει διάφορα στοιχεία. Χρειάζεται όμως η θέληση. «Πρέπει να εξαλείψουμε τη λογική της λιτότητας αυτή τη στιγμή, αλλά – καταλήγει ο Moro – δεν βλέπω σπουδαίους ηγέτες στον κόσμο …».

Μετάφραση: π. Ιωάν. Δκλ.