49^η ετήσια συνάντηση Γ. Γ. των Συνόδων της Ιεραρχίας της Ευρώπης

Στο Ζάγκρεμπ, την πρωτεύουσα της Κροατίας πραγματοποιήθηκε η 49^η ετήσια συνάντηση των Γενικών Γραμματέων των Συνόδων της Ιεραρχίας της Ευρώπης. Εκπροσωπήθηκαν 28 Ιεραρχίας (από τις αντίστοιχες χώρες). Την Καθολική Ιεραρχία της Ελλάδας εκπροσώπησε ο Σεβ/τατος Ιωσήφ Πρίντεζης. Οι εργασίες διήρκησαν από την Πέμπτη 30 Ιουνίου ως την Κυριακή 3 Ιουλίου και ολοκληρώθηκαν με την θεία λειτουργία στο Ιεροσπουδαστήριο του Ζάγκρεμπ. Την διοργάνωση είχε το Συμβούλιο των Συνόδων των Επισκόπων της Ευρώπης (CCEE), ενώ η κύρια ομιλήτρια ήταν η Αδ. Ναταλί Becquart, αντιγραμματέας της Γενικής Γραμματείας της Συνόδου των Επισκόπων της Αγίας Έδρας.

Το θέμα της συνάντησης ήταν «Η Εκκλησία στην Ευρώπη στο μονοπάτι της συνοδικότητας». Η Αδ. Ναταλί παρουσίασε την πρόοδο της προετοιμασίας της Συνόδου μέσα από την σκέψη του Αγίου Πατέρα αλλά και μέσα στην Ευρώπη της πανδημίας και του πολέμου, των σκανδάλων, της έλλειψης κλήσεων, της ενεργειακής κρίσης και της κρίσης ειδών διατροφής (που αναμένεται). Τόνισε ότι οι καρποί της Συνόδου φαίνεται να ωφελούν τις τοπικές Εκκλησίες. Ήδη μαθαίνουμε να είμαστε συνοδικοί. Η διαδικασία να ακούμε, να κρίνουμε, να αναγνωρίζουμε, να ερμηνεύουμε, να επιλέγουμε και να ενεργούμε είναι η συνοδική διαδικασία, είναι ο τρόπος του Ιησού, ο οποίος είναι ο Δρόμος, είναι ο τρόπος της Τριαδικής κοινωνίας. Από την όλη διαδικασία προκύπτει η δυναμική ταυτότητα της Εκκλησίας. Η συνοδικότητα είναι ένα βήμα της εφαρμογής της 2^ης Συνόδου του Βατικανού. Δεν είναι κάτι που θα «ολοκληρωθεί», εφόσον ο Κύριος καλεί την Εκκλησία του σε μία συνεχή μεταστροφή.

Έγινε αναφορά πολλές φορές στην Ουκρανία, καθώς συμμετείχε ο Γ.Γ. της Λατινικής Ουκρανικής Εκκλησίας, ο Γ.Γ. της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας (περιλαμβάνει τους Ελληνόρυθμους Ουκρανούς σε όλο τον κόσμο) και εκπρόσωπος της Δυτικής Ουκρανίας (Mukachevo). Ήταν δύσκολο να γίνει διαβούλευση και συζήτηση για τη συνοδικότητα εν μέσω θανάτων και καταστροφών. Πάντως ο Ουκρανικός λαός έχει αισθανθεί την εγγύτητα και την υποστήριξη της Ευρώπης, και αυτό είναι ένα σημείο συνοδικότητας.

Ο κάθε Γενικός Γραμματέας παρουσίασε την πρόοδο της διαβούλευσης στην πατρίδα του και τις πρωτοβουλίες που έχουν παρθεί. Διαπιστώθηκε ότι σε πολλές χώρες η λέξη «συνοδικότητα» είναι ξένη προς το λεξιλόγιο των λαών και οι πιστοί είχαν δυσκολία να την καταλάβουν και να μιλήσουν γι’ αυτή. Σε μερικές γλώσσες έχει αρνητική έννοια ενώ πολλοί λαοί καταλαβαίνουν την συνοδικότητα ως δημοκρατική διαδικασία όπου αποφασίζεται ότι θέλει η πλειοψηφία. Τα κείμενα μεταφράστηκαν σε όλες τις Ευρωπαϊκές γλώσσες (μερικές χώρες συνεργάστηκαν γι’ αυτό), και παρά το διστακτικό ξεκίνημα σε αρκετές χώρες, οι πιστοί έδειξαν ενθουσιασμό για συμμετοχή και χάρηκαν που καλέστηκαν να μιλήσουν.

Από την διαδικασία της διαβούλευσης διαπιστώθηκαν τα παρακάτω στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης:

Κάποιες κοινές δυσκολίες:

• Οι εφημέριοι έπαιξαν έναν μεγάλο ρόλο στην προώθηση και την επιτυχία ή όχι της διαδικασίας.
• Η αφομοίωση των προσφύγων είναι δύσκολο στις τοπικές κοινωνίες.
• Οι πιστοί πλέον δεν καταλαβαίνουν τους θρησκευτικούς – εκκλησιαστικούς όρους και πρέπει να μορφωθούν.
• Πολλοί περιμένουν αποτελέσματα τώρα. Δεν είναι ρεαλιστικό αυτό. Τα αποτελέσματα θα τα δει η επόμενη γενιά. «Μόνοι πάμε γρήγορα, μαζί πάμε πιο βαθιά».

Μερικά αρνητικά στοιχεία:

• Δυσπιστία προς την Καθολικής Εκκλησία γενικότερα, και προς τους θεσμούς της ειδικότερα. Τα σκάνδαλα κατέστρεψαν την εμπιστοσύνη προς την Εκκλησία.
• Πολλές (κοινωνικές) ομάδες απείχαν (διαζευγμένοι – ξαναπαντρεμένοι, ομοφυλόφιλοι, περιθωριοποιημένοι, κλπ.), παρότι έγιναν προσπάθειες προσέγγισης και εμπλοκής.
• Σε πολλές χώρες διαπιστώνεται κληρικαλισμός. Οι ιερείς χρειάζεται να αλλάξουν και να ανακαλύψουν την ταυτότητά τους. Χρειάζεται να εργάζονται περισσότερο.
• Ποια είναι η ταυτότητα της καθολικής εκκλησίας σήμερα, μέσα σε χώρες όπου είναι μειονότητα. Όταν οι ντόπιοι καθολικοί γίνονται μειονότητα στον τόπο τους (υπάρχουν πιο πολλοί αλλοδαποί Καθολικοί).
• Εκκοσμίκευση.
• Αποχή της νεολαίας. Αδιαφορία.
• Ανυπομονησία να αλλάξουν τα πράγματα τώρα.
• Η αντίσταση και η αποστασιοποίηση της κοινωνίας στις χριστιανικές αξίες.
• Κάποιοι θέλουν να είναι χριστιανοί χωρίς την Εκκλησία. Κατηγορούν την εκκλησία ότι καταστρέφει την πίστη τους και φεύγουν από την εκκλησία.
• Φόβος της διαφορετικότητας.

Μερικά θετικά στοιχεία:

• Η διαβούλευση έδωσε την ευκαιρία να θεραπευτούν τραύματα.
• Σε μερικές χώρες είχαν ιδιαίτερα δρώμενα με παιδιά και μεγάλη συμμετοχή με διάφορους τρόπους.
• Χρησιμοποιήθηκε το διαδίκτυο για ενημέρωση και συμμετοχή των πιστών.
• Έγιναν πολλές συναντήσεις μέσω τηλεδιασκέψεων, όποτε η πανδημία δεν επέτρεπε διά ζώσης συναντήσεις.
• Η φροντίδα για τους φτωχούς και τους πρόσφυγες είναι μεγάλη.
• Η οικολογία είναι ένα θέμα που ενώνει πιστούς και άθεους.
• Πολλοί πιστοί επιθυμούν να λαβαίνουν μέρος στην λήψη των αποφάσεων μέσα στην Εκκλησία.
• Επιθυμία των πιστών να ακουστούν.
• Πολλές χώρες, εκτός της σύνθεση που θα στείλουν στη Ρώμη θα χρησιμοποιήσουν την σύνθεση να κάνουν αλλαγές στην τοπική εκκλησία.
• Το θετικό είναι ότι ο κόσμος μιλάει, συμμετέχει, ακούει. Άδραξε την ευκαιρία.
• Ανάγκη να συμμετέχει περισσότερο το λαϊκό στοιχείο σε όλους τους τομείς της εκκλησιαστικής ζωής και δράσης.
• Να προσευχόμαστε. Η πνευματικότητα της συνοδικότητας.
• Το στυλ της συνοδικότητας είναι μόνιμο.
• Συνυπευθυνότητα.
• Μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών.
• Έμφαση στην οικογένεια.
• Αγάπη, υπηρεσία, ακρόαση.
• Διάλογος μεταξύ της Εκκλησίας και της Κοινωνίας.
• Η μετάδοσης της πίστης μέσα στην οικογένεια.
• Συμμετοχή στη λατρεία και λατρεύοντας με έναν πιο ελκυστικό και γεμάτο νόημα τρόπο.
• Πορευόμενοι στο δρόμο της αγιότητας.
• Μετατροπή ενοριών και πως δουλεύουν.
• Η αίσθηση ότι ανήκουμε στην παγκόσμια εκκλησία.
• Συμμετοχή των σχολείων.
• Συμμετοχή Διαμαρτυρόμενων και Ορθοδόξων. Περιορισμένη σε κάποιες χώρες, σημαντική σε άλλες.
• Συνεργασία μεταξύ κρατών στις μεταφράσεις των κειμένων.

Ήταν μία πολύτιμη ευκαιρία να δημιουργηθούν σχέσεις μεταξύ των Συνόδων των Επισκόπων των κρατών της Ευρώπης. Ανακαλύψαμε πολλά κοινά σημεία και ότι η διαδικασία που ξεκίνησε ο Πάπας Φραγκίσκος για την συνοδικότητα: κοινωνία, συμμετοχή, αποστολή, είναι ένα ζητούμενο για την Ευρώπη, αλλά και για όλο τον κόσμο, και είναι κάτι που το έχει ανάγκη και οι πιστοί το αναζητούν. Ακόμη έχουμε έναν χρόνο μέχρι την Σύνοδο των Επισκόπων του 2023 και πολλά θετικά περιμένουμε να γίνουν μέσα σε αυτό το χρόνο. Ο Κύριος καλεί πάντα την Εκκλησία του να μεταστρέφεται και να ανανεώνει την πιστότητά της σε Εκείνον καθώς προχωρά μέσα στην ιστορία.