Το όνομά του στα Αραμαϊκά, σημαίνει “δίδυμος”. Είναι άγνωστος ο τόπος γεννήσεώς του καθώς και το επάγγελμά του. Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, στο κεφάλαιο 11, μας δίνει τη δυνατότητα να ακούσουμε τη φωνή του, την όχι και τόσο ενθουσιώδη. Ο Ιησούς έφυγε από την Ιουδαία, η οποία έχει γίνει πλέον επικίνδυνη: αλλά ξαφνικά αποφασίζει να επιστρέψει, πηγαίνοντας στη Βηθανία, όπου πέθανε ο φίλος του Λάζαρος. Οι μαθητές θεωρούν ότι είναι επικίνδυνο, αλλά ο Ιησούς αποφάσισε να πάνε. Και εδώ ακούγεται η φωνή του Θωμά, υπάκουη και απαισιόδοξη: «Πάμε κι εμείς να πεθάνουμε μαζί του». Είναι βέβαιος ότι θα έχει ένα άσχημο τέλος. Ωστόσο, δεν εγκαταλείπει τον Ιησού: προτιμά να μοιράζεται την ατυχία του, ακόμη και να γκρινιάζει.
Αδικούμε τον Θωμά αν θυμόμαστε μόνο την περίφημη στιγμή της απιστίας του μετά την ανάσταση. Ήταν ένας πολύ ένθερμος ακόλουθος του Ιησού. Αλλά η πίστη δεν ήταν εύκολη για αυτόν, και δεν ήθελε να προσποιείται ότι ήταν. Εκφράζει τις δυσκολίες του, δείχνει τον εαυτό του όπως είναι, μοιάζει με εμάς, μας βοηθά. Στο Μυστικό Δείπνο (Ιωάννης 14), παρουσιάζεται κάπως συγκεχυμένος. Ο Ιησούς πρόκειται να πάει στη Γεθσημανή και λέει ότι πρόκειται να προετοιμάσει μια θέση για όλους στο σπίτι του Πατέρα, προσθέτοντας: «Και στο μέρος όπου πηγαίνω, γνωρίζετε τον δρόμο». Ο Θωμάς αντιτίθεται αμέσως, ειλικρινής και μπερδεμένος: «Κύριε, δεν ξέρουμε πού πηγαίνεις πώς μπορούμε να γνωρίζουμε τον δρόμο;». Μαθητής λίγο ξεροκέφαλος, αλλά πάντα ειλικρινής, όταν δεν καταλαβαίνει κάτι το λέει. Και ο Ιησούς του συνοψίζει όλη τη διδασκαλία: «Εγώ είμαι η οδός, η αλήθεια και η ζωή». Ο χαρακτηρισμός «άπιστος» όμως θα τον συνοδεύει πάντοτε. Στο κεφάλαιο 20 ο Ιωάννης περιγράφει ότι ο Ιησούς έχει αναστηθεί και εμφανίστηκε στους μαθητές, μεταξύ των οποίων όμως δεν βρισκόταν ο Θωμάς. Και αυτός θα απαιτήσει έπειτα να αγγίξει με το χέρι. Σε αυτούς μιλάει, όχι στον Ιησού. Και ο Ιησούς έρχεται, οκτώ ημέρες αργότερα, τον καλεί να «ελέγξει»… Και εδώ είναι ο Θωμάς, ο ιδιότροπος που ενθουσιώδης αποκαλεί τον Ιησού: “Κύριέ μου και Θεέ μου!”, Όπως κανείς δεν έχει κάνει ποτέ μέχρι τότε.
Ο Θωμάς αναφέρεται ακόμα από τον Ιωάννη στο κεφάλαιο 21 κατά την εμφάνιση του Ιησού στη λίμνη του Τιβεριάδα, ενώ η τελευταία βιβλική αναφορά προς εκείνον γίνεται στο πρώτο κεφάλαιο των Πράξεων των Αποστόλων, μετά την Ανάληψη. Είναι άγνωστος ο τόπος που πέθανε. Ορισμένα κείμενα που του αποδίδονται (ακόμη και το “Ευαγγέλιο”) δεν θεωρούνται αξιόπιστα. Στα μέσα του έκτου αιώνα, ο Αιγύπτιος έμπορος Κοσμάς έγραψε ότι είχε βρει απροσδόκητα ομάδες Χριστιανών στη νότια Ινδία και πως έμαθε ότι το Ευαγγέλιο είχε κηρύξει στους προγόνους τους ο Θωμάς ο Απόστολος. Είναι οι «Χριστιανοί του Θωμά», μια κοινότητα που επιβιώνει ακόμα και σήμερα, ακολουθώντας τον Καθολικισμό, τις Προτεσταντικές Εκκλησίες και άλλα χριστιανό-Ανατολικά τυπικά.
πγπ
