16 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΕΛΛΟΥ Α,

ΠΑΠΑ ΡΩΜΗΣ

Η μορφή του Πάπα Μαρκέλλου χαρακτηρίζεται από τη σύγχυση των αρχαίων εκκλησιαστικών ιστορικών πηγών και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κυβέρνησε την Εκκλησία σε μια ταραγμένη περίοδο, όπου οι διωγμοί κατά των χριστιανών μαίνονταν εντονότατα. Κατά το Γερμανό ιστορικό Theodor Mommsen (1817-1903) ο Μάρκελλος δεν ήταν πραγματικός Ποντίφικας παρά ένας απλός πρεσβύτερος, ένας ιερέας της Εκκλησίας της Ρώμης, ο οποίος για κάποιο χρονικό διάστημα κλήθηκε, ύστερα από το θάνατο του Πάπα Μαρκελλίνου το 304, να ποιμάνει τη χηρεύουσα Εκκλησία.

Σύμφωνα με την Παράδοση και τη μαρτυρία των ιστορικών πηγών προξενεί ενδιαφέρον η στάση του Μαρκέλλου απέναντι στους πεπτοκώτες (=χριστιανοί που κατά τη διάρκεια των διωγμών προκειμένου να αποφύγουν τα βασανιστήρια και το μαρτύριο απαρνούνταν τη χριστιανική τους πίστη). Ο Μάρκελλος, σε αντίθεση με την πρακτική άλλων εκκλησιών, τους αντιμετώπισε με φιλευσπλαχνία παρέχοντάς τους τη δυνατότητα ύστερα από μια περίοδο μετάνοιας να επανενταχθούν στην Εκκλησία. Σχετικά με τη στάση αυτή ο Πάπας Δάμασος θα πει λίγο αργότερα: «Επέδειξε στους πεπτοκώτες την υποχρέωση να αποκαταστήσουν το αδίκημά τους με δάκρυα μετάνοιας: από αυτούς τους μίζερους θεωρήθηκε ένας τρομερός εχθρός … Για έναν από αυτούς, που ακόμη και κατά την περίοδο ειρήνης απαρνήθηκε τον Χριστό, ο Μάρκελλος απελάθηκε, θύμα της σκληρότητας ενός τυράννου».

Το Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο αναφέρει πως υποχρεώθηκε να εργαστεί ως ιπποκόμος των αυτοκρατορικών στάβλων, ενώ σύμφωνα με το Liber Pontificalis εξορίστηκε. Κατά πάσα πιθανότητα απεβίωσε στις 16 Ιανουαρίου 309 και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Balbina στη Via Ardeatina στη Ρώμη.

πγπ