Ελάχιστα γνωρίζουμε για τον άγιο Υπάτιο, επίσκοπο της αρχαίας πόλης της Γάγγρας στην Παφλαγονία.

Σύμφωνα με μια ιστορική πηγή που παρέχει πληροφορίες αναφορικά με το βίο του, διαδέχτηκε τον επίσκοπο Αθανάσιο κατά τον τέταρτο αιώνα.

Η ποιμαντική του δραστηριότητα χαρακτηρίστηκε από τη σκληρή διαμάχη με τους ειδωλολάτρες που προκάλεσε την καταστροφή των ναών τους, από την ίδρυση ερημητηρίων, την ανέγερση Εκκλησιών και την ίδρυση ξενώνα φιλοξενίας ανοιχτό σε όλους.

Ήταν συγγραφέας πνευματικών έργων, μεταξύ των οποίων της ερμηνείας των «Παροιμιών του Σολομώντα».

Ένας θρύλος υποστηρίζει πως ο Υπάτιος ελευθέρωσε την είσοδο του αυτοκρατορικού θησαυροφυλακίου του Κωνστάντιου του Β´ (352-361) από ένα τρομερό δράκοντα.

Σύμφωνα με τα βυζαντινά συναξάρια συμμετείχε στη Σύνοδο της Νικαίας (325) ενώ το όνομά του υπάρχει και στον κατάλογο των συμμετεχόντων στη Σύνοδο της Γάγγρας που έλαβε χώρα το 340 και καταδίκαζε το Μανιχαϊσμό.

Δέχτηκε επίθεση από κάποιους υποστηρικτές του Νοβατιανισμού και λιθοβολήθηκε.

Η ευλάβειά του απλώθηκε στην Ανατολή και πέρασε στη Δύση χάρη στους Μοναχούς του Αγίου Βασιλείου.

πγπ