12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΟΥ ΙΩΣΑΦΑΤ
Επισκόπου και μάρτυρα
Κατά την Καθολική σκέψη, ο Άγιος Ιωσαφάτ αποτελεί ενωτικό σύμβολο στη μεγάλη χώρα του. ΓΓ αυτό το μεγάλο ιδανικό κατέστη μάρτυρας της πίστεως. Ποίμανε την αρχιεπισκοπή του Πολόσκ, που βρισκόταν στη Ρουθηνία (Ουκρανία), περιοχή η οποία από τη Ρωσία είχε περάσει εν μέρει στην κυριαρχία του βασιλιά της Πολωνίας, Σιγισμόνδου 3ου.
Όπως είναι γνωστό, ο Πολωνικός λαός ήδη από την εποχή εκείνη ανήκε στην Καθολική Εκκλησία, ενώ οι άλλοι λαοί της Ρουθηνίας και της μείζονος Ρωσίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Επίσης, ας τονισθεί στο σημείο αυτό ότι εκείνη την εποχή είχαν τελεσφορήσει οι προσπάθειες για την ένωση της Ρουθηνίας με την Καθολική Εκκλησία, της οποίας μαχητής υπέρμαχος υπήρξε ο Άγιος Ιωσαφάτ. Την ένωση είχε επικυρώσει ο βασιλιάς της Πολωνίας και ο Πάπας Κλήμης 8ος.
Να πούμε ακόμη, ότι η ένωση αυτή καταπολεμήθηκε πολύ, για διάφορους λόγους, που δεν είναι σκοπός του παρόντος πονήματος να αναλύσει.
Πάντως, ήσαν έντονες οι αντιδράσεις των ορθοδόξων, τουλάχιστο μιας μερίδας, οι οποίοι κατηγορούσαν για προδοσία τους ενωτικούς, που είχαν συμφιλιωθεί με τη Ρώμη. Από την άλλη μεριά, οι καθολικοί, μην μπορώντας να μπουν στο πνεύμα των μακροσκελών και πολύπλοκων ακολουθιών των ανατολικών και βλέποντας την αμάθεια του κλήρου, έδειχναν κάποια περιφρόνηση.
Ο Ιωάννης Κόνσεβιτς (το κατά κόσμον όνομα του) ήταν, όπως είπαμε, υπέρμαχος υποστηρικτής της ενωτικής Εκκλησίας.
Σε ηλικία 20 ετών είχε ακολουθήσει τη μοναστική ζωή στο μοναστήρι των Βασιλιανών μοναχών, φέρνοντας στο μοναχισμό της ανατολής, που βρισκόταν τότε σε κατάπτωση, νέες ιδέες, που ο ίδιος είχε κληρονομήσει από τους Πατέρες Ιησουίτες, οι οποίοι, την εποχή εκείνη, είχαν επεκταθεί σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, λόγω των πολλών αιρέσεων που απειλούσαν τη χριστιανική πίστη.
Μοναχός, Ηγούμενος, Αρχιμανδρίτης και τελικά Αρχιεπίσκοπος στο Πολόσκ, ο Ιωσαφάτ επιχείρησε και κατόρθωσε μια σωτήρια μεταρρύθμιση των μοναχικών ηθών στην περιοχή της Ρουθηνίας, δίνοντας έτσι νέο σφρίγος στην ενωμένη Εκκλησία.
Το κήρυγμα του έφερνε πολλούς καρπούς σε πάμπολλες μεταστροφές, τόσο, ώστε να του απονεμηθεί ο τίτλος του «άρπαγα των ψυχών».
«Σεις, έλεγε στους αντιπάλους της ενώσεως, σεις, με εχθρευεστε και επιδιώκετε το θάνατο μου. Εγώ όμως σας έχω όλους στην καρδιά μου και ευχαρίστως προσφέρω τη ζωή μου για σας.»
Αυτά τα λόγια του αγίου ποιμένα υπήρξαν προφητικά. Επιχειρώντας εκείνο τον καιρό, με άλλους πολιτικούς παράγοντες, να κατευνάσει σοβαρές ταραχές στην Πολωνία, έπεσε θύμα του μίσους. Φανατικοί αντίπαλοι της ενώσεως μπήκαν στην κατοικία του, την ώρα που προσευχόταν, και με σπαθιά και ακόντια τον κατακρεούργησαν. Το αιμόφυρτο σώμα του το έρριξαν στον ποταμό Δοβίνα. Ευτυχώς, την επαύριο, μερικοί αγαθοί ψαράδες, το βρήκαν και το μετέφεραν στο ναό της Βιτέπσκ. Ο μαρτυρικός θάνατος του άξιου εργάτη του Κυρίου, όχι μόνο δεν χαλάρωσε την ενωτική προσπάθεια, αλλά, αντίθετα, τη χαλύβδωσε και τη στερέωσε στην Εκκλησία της Ρουθηνίας.
Ο Άγιος Ιωσαφάτ μαρτύρησε αρχές Νοεμβρίου του
