Πάπας Πίος 12ος 80 χρόνια μετά το l’habemus papam
Ο Πάπας Pacelli εκλέχθηκε την ημέρα των γενεθλίων του: 2 Μαρτίου του 1939. Ακούραστος οικοδόμος της ειρήνης, αντιμετώπισε τη φρίκη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου φέροντας το φως του Χριστού ανάμεσα στα ερείπια της σύγκρουσης και την ελπίδα της ανασυγκρότησης.
«Annuntio vobis gaudium magnum…» στις 2 Μαρτίου 1939 ο Καρδινάλιος Eugenio Pacelli εξελέγη Πάπας. Ο Πίος 12ος είναι ο 260ος Ποντίφικας της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας. Η ανακοίνωση της εκλογής του διακόπηκε τέσσερις φορές από τα χειροκροτήματα του πλήθους των πιστών που είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία του Αγίου Πέτρου. Η ίδια θέρμη και υποδοχή θα τον αγκαλιάσουν και στις 12 Μαρτίου κατά τη διάρκεια της στέψης.
Ο Ρωμαίος Πάπας θα οδηγήσει τη βάρκα του Πέτρου για δέκα εννέα χρόνια. Χειροτονήθηκε επίσκοπος στις 13 Μαΐου του 1917, ημέρα της πρώτης εμφανίσεως της Παναγίας στη Φατιμά, κατά τη διάρκεια της ποντιφικής θητείας του συναντήθηκε πάρα πολλές φορές με την αδελφή Λουκία και το 1940 αναγνώρισε οριστικά τις εμφανίσεις.
Μια πορεία στα χνάρια της Μαρίας που την 1η Νοεμβρίου του 1950 βλέπει τη θέσπιση του δόγματος της Αναλήψεως στον ουρανό, σώμα και ψυχή, της Μητέρας του Θεού, μια αλήθεια βαθιά ριζωμένη στη θρησκευτική έννοια των χριστιανών από τους πρώτους κιόλας αιώνες. Λίγο μετά την εκλογή του, ανακηρύσσει τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης και την Αγία Αικατερίνη της Σιένα προστάτες της Ιταλίας. Ο Πίος ο 12ος είναι ο πρώτος Πάπας που εμφανίζεται στην μικρή οθόνη, χαρακτηρίζει τον κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση «υπέροχες τεχνικές εφευρέσεις», αναλώνει τη ζωή του για τη μείωση της Κουρίας, ανακοινώνει το Παγκόσμιο Ιωβηλαίο του 1950. Υποστηρικτής της οικογένειας και υπερασπιστής της ζωής, είναι πολύ σκληρός εναντίον των χριστιανών που εξασκούν «το κομμουνιστικό δόγμα» μέχρι σημείου αφορισμού.
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος
Μια ποντιφική θητεία που αρχίζει ωστόσο, με το απειλητικό φάντασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Αξέχαστο θα παραμείνει το ραδιοφωνικό μήνυμα της 24ης Αυγούστου του 1939, απευθυνόμενο προς τους κυβερνόντες και προς το λαό για τον άμεσο κίνδυνο της σύγκρουσης: «μια σημαντική ώρα χτυπά και πάλι για τη μεγάλη ανθρώπινη οικογένεια – λέει με σταθερή φωνή -. Είναι ώρα για ατέλειωτες συσκέψεις, για τις οποίες η καρδιά μας δεν πρέπει να παραμείνει αδιάφορη, δεν πρέπει να αδιαφορήσουμε για την πνευματική εξουσία, η οποία προέρχεται από τον Θεό, για να οδηγήσει τις ψυχές στις οδούς της δικαιοσύνης και της ειρήνης».
Ο Πίος 12ος επαναλαμβάνει «ας οδηγηθούμε στη δικαιοσύνη με τη δύναμη της λογικής, όχι με αυτή των όπλων,». Έχει επίγνωση για την επικείμενη σύγκρουση, αλλά και ότι στον λιγοστό χρόνο που χωρίζει τον κόσμο από τη φρίκη, υπάρχει ακόμα χώρος για την ελπίδα: «Τίποτα δεν χάνεται με την ειρήνη – προτρέπει – τα πάντα μπορούν να χαθούν με τον πόλεμο. Ας αρχίσουν να το καταλαβαίνουν οι άνθρωποι. Ας ξεκινήσουν να προσπαθούν».
Ο Πάπας δεν σταματά ποτέ να δεσμεύεται για την ειρήνη, για την υπεράσπιση των διωκόμενων, όπως και για την εγγύτητά του στους υποφέροντες. Στη Ρώμη στις 19 Ιουλίου του 1943 ο ήλιος σκοτείνιασε από τη βροχή βομβών.
Ο Πίος 12ος βγήκε από το Βατικανό – μια πράξη που σπάει κάθε πρωτόκολλο – για να φέρει το φως του Χριστού στα ερείπια και να αγκαλιάσει το πλήθος που προσκολλάται σε αυτόν όπως ένα κοπάδι που φοβάται.
Το «Υπερασπιστής της πόλης» δεν εγκαταλείπει ποτέ τη Ρώμη. Στο ραδιοφωνικό μήνυμά του της 9ης Μαΐου του 1945 κοιτάζει την καταστραμμένη από τον πόλεμο Ευρώπη και προσεύχεται για την ειρήνη στην Άπω Ανατολή: «Ο πόλεμος έχει συσσωρεύσει ένα ολόκληρο χάος από ερείπια – λέει – ερείπια υλικά και ερείπια ηθικά, όπως ποτέ άλλοτε δεν είχε γνωρίσει το ανθρώπινο γένος κατά τη διάρκεια της ιστορίας του. Τώρα είναι ο καιρός για την ανοικοδόμηση του κόσμου».
Στις 2 Ιουνίου, ημέρα της ονομαστικής εορτής του, απευθυνόμενος προς τους καρδιναλίους μιλά για μια «εύθραυστη ειρήνη» που «δεν θα μπορέσει να επιμείνει και να παγιωθεί χωρίς το κόστος της συνεχούς φροντίδας, μια ειρήνη της οποίας η προστασία επιβάλλει σε ολόκληρη την Εκκλησία, στον Ποιμένα και στο κοπάδι, σοβαρά και ευαίσθητα καθήκοντα: υπομονετική σύνεση, θαρραλέα πίστη, πνεύμα θυσίας».
Ο Πίος 12ος δεν θα συμβουλεύσει μόνο αλλά θα μαρτυρήσει μέχρι τέλους αυτή τη δέσμευση για την οικοδόμηση της ειρήνης, μια λέξη που όπως έλεγε «συγκινεί και κάνει τις καρδιές να σκιρτούν. Μια λέξει ακριβής και συγκεκριμένη», ειδικά όσο αφορά στην συμβολή της Εκκλησίας». Για τον Πάπα, πράγματι, «χρέος της Εκκλησίας» και «πρώτη συμβολή στην ειρήνη» είναι η διακήρυξη του Ευαγγελίου: με αυτόν τον τρόπο οικοδομούμε «αυτή την τάξη που είναι επιθυμητή από τον Θεό εν Χριστώ, που εγγυάται μια αληθινή και διαρκή ειρήνη».
Μετάφραση: ρφ
