11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΑΜΑΣΟΥ ΠΑΠΑ ΡΩΜΗΣ
Παρόλο που το Liber pontificalis τον αναφέρει «Damasus, natione Spanus, ex patre Antonio» (= ο Δάμασος, εθνικότητας ισπανικής, εκ πατρός Αντωνίου), είναι ορθότερο να θεωρηθεί σαν πατρίδα του η Ρώμη. Από μια σειρά στοιχείων δύναται να υπολογιστεί η γέννησή του, γύρω στο 305-306 μ.Χ. Η ημερομηνία του θανάτου είναι γνωστή, 11 Δεκεμβρίου 384, ενώ η ημέρα που αγιοποιήθηκε είναι πάλι η 11η Δεκεμβρίου.
Όταν πέθανε ο προκάτοχος του Λιβέριος ξέσπασε μια πραγματική μάχη για τη διαδοχή του. Στις 24 Σεπτεμβρίου 366 μια ομάδα ιερέων, τρεις διάκονοι και ένα μέρος της κοινότητας που παρέμεινε πιστή στο Λιβέριο συνάχθηκαν στην βασιλική του Πάπα Ιουλίου στο Τραστέβερε. Εκεί χειροτονείται επίσκοπος Ρώμης ένας εκ των τριών διακόνων ο Ουρσίνος. Ο Δάμασος με τους υποστηρικτές του συνάχθηκε στο Ναό του Αγίου Λαυρεντίου στη Λουτσίνα και την 1η Οκτωβρίου 366 πραγματοποιείται η ονομασία του Δάμασου ως επισκόπου Ρώμης. Ο κανονικός επίσκοπος της Ρώμης ήταν ο Δάμασος.
Ο Δάμασος μπορεί να μην ήταν ένας αξιόλογος θεολόγος και να μην επιδόθηκε στα θεολογικά και δογματικά προβλήματα της εποχής, όμως εργάστηκε για την σταθεροποίηση του πρωτείου της Ρώμης. Κατά τη διάρκεια της ποντιφικής του θητείας η έδρα της Ρώμης κατείχε καθοριστικό ρόλο σε πληθώρα δογματικών και πειθαρχικών ζητημάτων που υπήρχαν τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή. Διόλου τυχαίο ότι το 377 πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη η πρώτη σύνοδος που ασχολήθηκε με ζητήματα δογματικά και πειθαρχικά της χριστιανικής ανατολής.
Στις 27 Φεβρουαρίου 380 ο Θεοδόσιος εξέδωσε το διάταγμα Cunctos populos σύμφωνα με το οποίο καλεί όλους τους λαούς που υπόκεινται σε εκείνον να αγκαλιάσουν την καθολική πίστη, δηλαδή εκείνη που «ο απόστολος Πέτρος μετέδωσε στους Ρωμαίους και την ακολουθεί ο Παπάς Δάμασος» και συνεχίζει λέγοντας πως αυτοί πρέπει να αποκαλούνται «χριστιανοί καθολικοί» ενώ όλοι οι υπόλοιποι είναι αιρετικοί και ως τέτοιοι θα πρέπει να φοβούνται όχι μόνο την Θεία τιμωρία αλλά και την αυτοκρατορική.
Υπό την δική του θητεία, με τη βοήθεια του αγίου Ιερωνύμου, είδε το φως και μια πρώτη μορφή εκκλησιαστικού δικαίου καθώς επίσης καθιερώθηκε η λατινική σαν γλώσσα της λειτουργίας. Η προσπάθεια αύτη εκτός των άλλων αποσκοπούσε στην ενοποίηση των πολλών και διαφόρων εκδόσεων της Αγίας Γραφής.
Ασχολήθηκε με την συντήρηση των κατακομβών ώστε μένει ζωντανή η μνήμη των μαρτύρων. Όσο εντόπιζε τους τάφους, τους διακοσμούσε με ποιητικές επιγραφές δικής του επινόησης. Η μέριμνά του αυτή αποτέλεσε μια πραγματική ποιμαντική δράση χρήσιμη ώστε να μην χαθεί ένα σημαντικό τμήμα της ιστορίας της Εκκλησίας που είναι η μνήμη των αγίων μαρτύρων.
Ενήργησε πάντοτε με σταθερότητα μπροστά στην αντιπροσωπία της πολιτικής εξουσίας και στον ίδιο αυτοκράτορα.
Πέθανε στις 11 Δεκεμβρίου 384.
Ενόσω ήταν εν ζωή είχε προβλέψει την επιτάφια επιγραφή που θα χαρασσόταν στο μνήμα του. Η επιγραφή λέει τα εξής:«Αυτός που περπάτησε στα πικρά κύματα της θάλασσας / αυτός που δίνει ζωή στους σπόρους της γης που προορίζονται να πεθάνουν / αυτός που μπόρεσε να λύσει μετά το θάνατο τους θανατηφόρους δεσμούς του θανάτου / και, μετά από τρεις μέρες, να δώσει ζωντανό τον αδελφό στην αδερφή του τη Μάρθα, από τις στάχτες – πιστεύω – θα κάνει να αναστηθεί ο Δάμασος».
πγπ
