Το ευαγγέλιο του Ματθαίου μας παρουσιάζει σήμερα το πρόσωπο του Ιωάννη του Βαπτιστή. Παρουσιάζει τον Πρόδρομο ως «μια φωνή κάποιου που φωνάζει μέσα στην έρημο: «ετοιμάστε το δρόμο του Κυρίου, ισιώστε τα μονοπάτια του».
Είναι μία φράση παρμένη από τον προφήτη Ησαΐα, ο οποίος με αυτόν τον συμβολικό τρόπο καλεί το λαό να προετοιμαστεί για να δεχτεί το Μεσσία όταν θα έλθει το πλήρωμα του χρόνου.
Είναι ο ίδιος ο Θεός που προετοιμάζει το λαό Του με το κήρυγμα των προφητών και τώρα του Προδρόμου Ιωάννη, για να υποδεχθεί τον ενσαρκωμένο Υιό Του που έρχεται στον κόσμο. Όμως το κήρυγμα των Προφητών δεν είχε την απαραίτητη αποδοχή από τον κόσμο και δε βρήκε την απαραίτητη απήχηση στις σκληρές καρδιές των ανθρώπων και αυτό όχι βέβαια εξ αιτίας της αδυναμίας των προφητών, αλλά λόγω της σκληροκαρδίας του λαού.
Ο Ιωάννης, που είναι ο τελευταίος στη σειρά των Προφητών της Παλαιάς Διαθήκης συνεχίζει και ολοκληρώνει το ίδιο κήρυγμα των Προφητών προσπαθώντας να δημιουργήσει «ένα λαό διατεθειμένο» να δεχτεί το Μεσσία που είναι ο Σωτήρας Χριστός.
Ο Ιωάννης δεν θέτει μόνο τη φωνή και το κήρυγμά του στην υπηρεσία της αποστολής αλλά και το ενισχύει με δύο συμπληρωματικούς τρόπους: πρώτα με το βάπτισμα μετανοίας που τελεί και με το οποίο καλεί στη μετάνοια και μεταστροφή όλους εκείνους που επιθυμούν να το λάβουν και δεύτερο ακόμη και με την ίδια την ενδυμασία του και τη διατροφή του: Γράφει χαρακτηριστικά ο Ευαγγελιστής :φορούσε ένα ένδυμα από τρίχες καμήλας με μια δερμάτινη ζώνη στη μέση. Η τροφή του ήταν ακρίδες και άγριο μέλι.
Ακούγεται συχνά και σωστά πως «το ράσο δεν κάνει το παπά». Όμως ο τρόπος που ντύνεται κανείς μπορεί και αυτός να έχει το δικό του συμβολισμό. Το ντύσιμο και η τροφή του Προδρόμου σίγουρα δεν είναι ότι πιο εκλεκτό, είναι όμως σημάδι που άγγιζε τους ακροατές. Το κήρυγμα για μεταστροφή και μετάνοια συνοδευόταν από μια λιτή τροφή και μια απλοϊκή εμφάνιση.
Σίγουρα ακόμη και αυτή η εξωτερική εμφάνισή του συνέβαλε και βοηθούσε κήρυγμα του. Ο Ιωάννης κήρυττε με τη φωνή του αλλά και με την εμφάνισή του και την τροφή του.
Στη ζωή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης διαβάζουμε ότι μια μέρα είπε σε δύο μοναχούς να πάνε μαζί του να κηρύξουν. Πράγματι περπάτησαν αρκετά μέσα στην πόλη της Ασίζης και μετά από αρκετή ώρα επέστρεψαν στο Μοναστήρι. Τότε οι μοναχοί τον ρώτησαν: Πατέρα, πότε θα πάμε να κηρύξουμε; Και εκείνος απάντησε: Ήδη κηρύξαμε.
Αυτό το παράδειγμα φανερώνει ότι και μια απλή παρουσία και ένα απλό περπάτημα ανάμεσα στο λαό μπορεί να είναι ένα κήρυγμα δυνατό. Γι’ αυτό σας επαναλαμβάνω και πάλι ότι η εδώ παρουσία σας και η συμμετοχή σας στη Θεία Λατρεία και στη ζωή της Εκκλησίας είναι ένα κήρυγμα. Συνεχίστε να κηρύττετε και εσείς και με αυτό τον τρόπο, διότι ωφελούμαστε όλοι και εγώ και εσείς.
Το Βάπτισμα του Ιωάννη στον Ιορδάνη δεν ήταν το Βάπτισμα που θα εγκαινίαζε αργότερα ο Χριστός, με το οποίο όσοι το λαβαίνουν γίνονται τα λυτρωμένα παιδιά και εντάσσονται στο νέο λαό του την Εκκλησία.
Το Βάπτισμα του Ιωάννη ήταν ένα βάπτισμα μετανοίας και το χορηγούσε σε όποιον μετάνιωνε και «ομολογούσε τις αμαρτίες του» Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν ένας είδος του σημερινού Μυστηρίου της μετανοίας.
Με τη μετάνοια ο άνθρωπος δήλωνε τη διάθεση του για «αλλαγή ζωής», που ήταν και η προϋπόθεση αναμονής για τον ερχομό του Μεσσία.
Όταν ο Ιωάννης έλεγε: “Ισιώστε τα μονοπάτια” εννοούσε ότι ο Θεός δεν μπορεί να βαδίσει προς εμάς, εάν του θέτουμε ως εμπόδιο τον εγωισμό μας, εάν δεν του ανοίξουμε διάπλατα την καρδιά μας, αν αυτή η καρδιά μας δεν είναι γεμάτη από αγάπη. Εξ άλλου “Εκείνος πρώτος μας αγάπησε»”. Γι’ αυτό πρέπει να βρει και σε μας τα ίδια αισθήματα αγάπης. Και αγάπη χωρίς ειλικρινή μεταστροφή της καρδιάς δεν μπορεί να υπάρξει.
Ο Λόγος του Κυρίου σήμερα μας υπενθύμισε ότι χρειάζεται μία συνέχεια και μία συνέπεια μεταξύ των λόγων και των έργων μας. Αυτή τη συνέπεια ας την προσπαθήσουμε ιδιαίτερα σ’ αυτή την περίοδο κατά την οποία προσπαθούμε να προετοιμαστούμε κατάλληλα να δεχτούμε το Χριστό που έρχεται να γεννηθεί όχι πια στη Βηθλεέμ όπου γεννήθηκε μια φορά για πάντα μέσα στην καρδιά μας, αλλά να γεννιέται καθημερινά μέσα στην καρδιά μας ακόμη κι αν είναι πιο παγερή και από τη σπηλιά της Βηθλεέμ. Αμήν.
