Ποιμαντικές κατευθύνσεις στη διαπολιτισμική μετανάστευση
(ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ…)
Σε ένα συνοπτικό κείμενο, συνοδευόμενο από «καλές πρακτικές», το Τμήμα Μεταναστών και Προσφύγων του «Οργανισμού για την Προώθηση της Ολοκληρωμένης Ανθρώπινης Ανάπτυξης» της Αγίας Έδρας, στις 24-3-2022, παρουσίασε σκέψεις και προτάσεις, προς όλους τους θεσμούς αλλά και τους πιστούς της Καθολικής Εκκλησίας, ώστε οι μετανάστες και πρόσφυγες να αντιμετωπίζονται ισότιμα, ανεξαρτήτως φυλής, καταγωγής και θρησκείας…
Ο ίδιος ο Πάπας Φραγκίσκος υπογράφει τον πρόλογο του κειμένου, αναφέροντας ότι πρέπει να προωθήσουμε την «κουλτούρα συνάντησης» που ο ίδιος έχει παρουσιάσει στην «Frateli Tutti». Είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα, συναντώντας την ποικιλομορφία των μεταναστών και των προσφύγων. Στο διαπολιτισμικό διάλογο που μπορεί να προκύψει από τη συνάντηση, έχουμε την ευκαιρία να αναπτυχθούμε ως Εκκλησία και να εμπλουτίσουμε ο ένας τον άλλο. Ο επιθετικός εθνικισμός και ο ριζοσπαστισμός ατομικισμός διχάζουν την ενότητά μας. Μια αυθεντικά «Συνοδική Εκκλησία» δε κάνει διακρίσεις μεταξύ ντόπιων και ξένων, γιατί όλοι είμαστε προσκυνητές σε αυτή τη γη. Δεν πρέπει να φοβόμαστε να ονειρευόμαστε ως μια ενιαία ανθρώπινη οικογένεια, ως συνταξιδιώτες, ως παιδιά της ίδιας γης, που είναι το ΚΟΙΝΟ ΜΑΣ ΣΠΙΤΙ, φέρνοντας ο καθένας μας τον πλούτο των πεποιθήσεών του. Οι καθολικές κοινότητες καλούνται να μεγαλώσουν τη χαρά της συνάντησης και να αναγνωρίσουν ό,τι θετικό φέρνουν μαζί τους οι μετανάστες.
Ως Εκκλησία βρισκόμαστε αντιμέτωποι με δύο κύριες προκλήσεις:
-Να ζήσουμε την καθολικότητα της πίστης μας, αγκαλιάζοντας καθολικούς μετανάστες και πρόσφυγες.
-Να προσεγγίσουμε όλους όσους χρειάζονται βοήθεια, χωρίς αποκλεισμούς.
Οι Ποιμαντικές Κατευθύνσεις προσφέρουν συγκεκριμένες προτάσεις, σύμφωνα με τις 4 γνωστές αρχές: καλωσόρισμα – προστασία – προώθηση (της λύσης των προβλημάτων) – ενσωμάτωση.
Το κείμενο διαιρείται σε 7 ενότητες, που παρουσιάζουμε περιληπτικά:
- Αναγνωρίζουμε και ξεπερνούμε τους φόβους μας.
Η Καθολική Εκκλησία καλείται να βοηθήσει την τοπική κοινωνία να κατανοήσει την προσφυγιά και τη μετανάστευση σε πραγματικές διαστάσεις και να αντιταχθεί στις προκαταλήψεις. Ιδιαίτερος πρέπει να είναι ο ρόλος των καθολικών νέων, που μπορούν να δουν τα πράγματα με πιο ανοικτό μυαλό.
- Προώθηση συνάντησης.
Η Καθολική Εκκλησία καλείται να οικοδομήσει «γέφυρες» μεταξύ της κοινωνίας και των νεοφερμένων, με σκοπό τη διαφύλαξη της αξιοπρέπειας όλων. Οι ενορίες πρέπει να γίνουν τόποι συνάντησης με αλλοδαπούς χριστιανούς, ενώ και οι πιστοί πρέπει να εκπαιδευθούν σε ζητήματα υποδοχής και αλληλεγγύης.
- Ακούμε και είμαστε συμπονετικοί.
Το να ακούμε τους άλλους είναι άσκηση συμπάθειας και ενσυναίσθησης. Η συνάντηση με πρόσφυγες είναι σαν να συναντάς τον ίδιο τον Χριστό και να ασκείς την εντολή της αγάπης. Ακόμα σημαντικότερη είναι η φροντίδα που πρέπει να δίνεται σε ανήλικους πρόσφυγες και μετανάστες. Γι αυτό απαιτείται η Εκκλησία να έχει ειδικές υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής προστασίας για τις ευαίσθητες αυτές ομάδες, συνεργαζόμενη και με ειδικούς (ψυχολόγους, νομικούς, θεολόγους, κοινωνιολόγους…).
- Ζούμε την καθολικότητά μας.
Εντός της Καθολικής Εκκλησίας υπάρχουν διαφορετικές γλώσσες και παραδόσεις. Οφείλουμε να κατανοούμε την πολυμορφία και να ξεπερνούμε ιδεολογικούς ή φυλετικούς φραγμούς. Η ενότητα της Εκκλησίας δίνεται από το πνεύμα της Πεντηκοστής (με διαφορετικές γλώσσες αναδύεται πίστη στον ίδιο Θεό). Η τοπική Ιεραρχία οφείλει να συστήνει ειδική Επιτροπή για ποιμαντική φροντίδα των αλλοδαπών καθολικών.
- Κατανοούμε τη Μετανάστευση ως Ευλογία.
Σε πολλές περιπτώσεις η μετακίνηση πληθυσμών φέρνει νέα ζωή και ανανέωση στις τοπικές εκκλησίες. Για μεγαλύτερο πνευματικό όφελος χρειάζονται καινοτόμα κατηχητικά και ποιμαντικά προγράμματα και εκπαίδευση των αλλοδαπών ιερέων.
- Εκπλήρωση της αποστολής Ευαγγελισμού.
Η Εκκλησία προάγει την ανεκτικότητα και το σεβασμό προς όλους και ασκεί φιλανθρωπία με προσοχή.
- Συνεργασία με κοινωνία.
Η συνεργασία οφείλει να είναι πολύπλευρη: μεταξύ των καθολικών οργανώσεων φιλανθρωπίας, με τους διεθνείς οργανισμούς, με τις καθολικές ιεραρχίες των χωρών προέλευσης προσφύγων και μεταναστών, μέσω οικουμενικών συνεργασιών, με την προώθηση κοινών δράσεων…
Επίλογος: Ελεύθεροι από φόβους που βασίζονται σε λανθασμένες αντιλήψεις, οι καθολικές κοινότητες καλούνται να χτίσουν «γέφυρες». Η παρουσία μεταναστών είναι ευκαιρία εκπλήρωσης της ευαγγελικής αποστολής της Εκκλησίας. Το Άγιο Πνεύμα μάς δίνει τη δυνατότητα να αγκαλιάσουμε όλους και να οικοδομήσουμε κοινωνία στη διαφορετικότητα, χωρίς να επιβάλλουμε αποπροσωποποιημένη ομοιομορφία.
Φυσικά πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ανωτέρω πρακτικές εφαρμόζονται ήδη από όσους δραστηριοποιούνται σε καθολικές κοινωνικές οργανώσεις, όπως η Κάριτας, η Υπηρεσία Ιησουιτών για Πρόσφυγες, ο Καθολικός Οργανισμός Μετανάστευσης …
Φωτογραφίες από Vatican News
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΒΑΝΤΗΣ
Μέλος Συνοδικής Επιτροπής ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
