Την περασμένη εβδομάδα αναφερθήκαμε στην Χριστιανική φιλανθρωπία, αυτή την εβδομάδα ας επικεντρωθούμε στην δωρεά του εαυτού μας, χωρίς όμως αυτό να είναι επώδυνο για εμάς, αλλά να είναι μια πραγματική δωρεά προς τον Θεό. Πώς μπορούμε να συνδυάσουμε το δώρο του εαυτού μας, το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της Χριστιανικής αγιότητας, με την ανάγκη για ξεκούραση, η οποία είναι απολύτως θεμιτή;
Σε μια προσευχή του Αγίου Ιγνατίου του Λογιόλα ζητάμε: “Κύριε Ιησού, δίδαξέ μας να είμαστε γενναιόδωροι, […] να δίνουμε χωρίς να υπολογίζουμε το κόστος, να αγωνιζόμαστε χωρίς να αναζητούμε ανάπαυση”. Ωστόσο, ο ίδιος ο Ιησούς πρόσταξε τους Αποστόλους: “Ξεκουραστείτε λίγο” (Μκ. 6,31). Αυτό δεν είναι συμβουλή, αλλά εντολή! Κάποιος πονηρός Δομινικανός θα μπορούσε να αντιτάξει την προσευχή του Αγίου Ιγνατίου του Λογιόλα στη διδασκαλία του Ιησού Χριστού. Πέρα όμως από μια εύκολη διαλεκτική που κατασκευάζεται τεχνητά από αποσπάσματα απομονωμένα από τα συμφραζόμενά τους, υπάρχει ένα εύλογο ερώτημα σε αυτή την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών: πώς να αρθρώσουμε το δώρο του εαυτού, που βρίσκεται στην καρδιά της χριστιανικής αγιότητας, με την ανάγκη για ανάπαυση;
Επιστροφή από την Αποστολή
Το παράδειγμα του Ιησού και των Αποστόλων πρέπει να μας διαφωτίσει. Το πλαίσιο στο οποίο ο Ιησούς διατάζει τους Αποστόλους να ξεκουραστούν είναι η επιστροφή από την αποστολή. Οι Απόστολοι είχαν σταλεί ανά δύο στους δρόμους και τα χωριά για να κηρύξουν, να θεραπεύσουν και να εξορκίσουν. Κατά τη διάρκεια της αποστολής τους, είχαν μάθει για το θάνατο του Ιωάννη του Βαπτιστή, ο οποίος ήταν ο δάσκαλος ορισμένων από αυτούς, που αποκεφαλίστηκε από τον Ηρώδη, ως αποτέλεσμα των ελιγμών της Ηρωδιάδας και της κόρης της. Με άλλα λόγια, η εντολή για ξεκούραση έρχεται μετά από μια εξαντλητική ιεραποστολική περιοδεία και ένα δραματικό γεγονός που πιθανώς είναι αρκετά τραυματικό για αυτούς. Είναι μια καλά κερδισμένη ξεκούραση.
Επιπλέον, ακόμη και όταν ο Ιησούς και οι μαθητές αποσύρονται στην έρημο για να ξεκουραστούν, το πλήθος τους ακολουθεί. Συγκινημένος από την αγωνία αυτών των προβάτων χωρίς ποιμένα, ο Ιησούς δεν διστάζει. Δεν αναζητά άλλο μέρος για να μείνει. Αντιθέτως, καλωσορίζει τους ανθρώπους ξανά και ξανά. Και τους διδάσκει επί μακρόν. Λες και ο Ιησούς δεν θα μπορούσε να μην είναι το φως του κόσμου, που φωτίζει όλους τους ανθρώπους. Λες και ο Ιησούς δεν θα μπορούσε να μην είναι ο Λόγος του Θεού, ο λόγος που σώζει τον κόσμο. Όχι ότι αυτό του ξεφεύγει, σαν να είναι ακούσιο: ό,τι ο Λόγος που σαρκώθηκε, πετυχαίνει στην ανθρώπινη υπόστασή του, το θέλει ο ίδιος ο Θεός. Γι’ αυτό όμως ήρθε, για να μας αποκαλύψει την αγάπη του Πατέρα. Το ίδιο του το πρόσωπο είναι η Αποκάλυψη, είναι ο ίδιος ο Λόγος του Θεού, η Αποκάλυψη. Έτσι ο Ιησούς διδάσκει, χωρίς να κουράζεται.
Η ασθένεια του να δίνεις
Στον Ιησού, ακόμη και πριν από την τελική θυσία του Σταυρού, υπάρχει αυτή η εγκατάλειψη και η πλήρης παράδοση του εαυτού του στους ανθρώπους. Ο Ιησούς προσφέρεται, ολοκληρωτικά, μέρα και νύχτα, παραδίδεται, καταναλώνεται. Εξαντλεί τον εαυτό του, δεν μετράει τις προσπάθειές του ή τις ώρες του. Δεν χαρίζεται στον εαυτό του. Δίνει επειδή υπάρχουν άνδρες και γυναίκες γύρω του που περιμένουν. Βρίσκουμε αυτό το είδος «τρέλας» και στους αγίους, όπως για παράδειγμα στον Άγιο εφημέριο της Ars, ο οποίος περνούσε περισσότερες από δεκαπέντε ώρες την ημέρα στο εξομολογητήριο. Μπροστά σε τέτοια θαύματα διαθεσιμότητας, αυτοπροσφοράς, ακόμη και οι δαίμονες πρέπει να αναγνωρίσουν ότι υπάρχει κάτι θεϊκό.
Ωστόσο, στην κοινωνία μας η κατάθλιψη είναι όλο και πιο έντονη και αυτή η υπερβολική αυτοπροσφορά έχει τελικά αρνητικές συνέπειες, μπορούμε να μιλήσουμε εδώ για την “ασθένεια της προσφοράς”. Η “ασθένεια της προσφοράς” είναι ακόμη πιο ολέθρια επειδή αναμειγνύει μια αυθεντική και ιερή επιθυμία να προσφέρει κανείς τον εαυτό του με, κατά καιρούς, προβληματικά κίνητρα: τον ασυνείδητο Πελαγιανισμό (αίρεση που δίδασκε πως η σωτηρία κερδίζετε μόνο με τις πράξεις) του ατόμου που θέλει να κάνει το καλό και όλα τα καλά που είναι δυνατά μόνο με τη δύναμη των χεριών του, ξεχνώντας ότι είναι δημιούργημα και ότι ο Θεός είναι αυτός που σώζει – την πολύ φυσική επιθυμία για αναγνώριση, που έχει μια χροιά ματαιοδοξίας, η οποία μας ωθεί να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας στη δραστηριότητα και την υπηρεσία για να βρούμε την αυτοαξιοποίηση.
Η σωστή κρίση
Μπροστά σε όλους αυτούς τους κινδύνους που προκύπτουν από την επιδίωξη να δώσουμε τον εαυτό μας, θα πρέπει λοιπόν όπως συχνά ακούμε να «προστατεύσουμε τον εαυτό μας». Υπάρχει αναμφίβολα κάτι σωστό σε αυτή την πρόσκληση για «αυτοπροστασία», η οποία είναι θέμα θεμιτής σύνεσης. Το τόξο που είναι πολύ σφιχτά τραβηγμένο καταλήγει να σπάσει, και τότε το καλό της κοινότητας (ενορίας, οικογένειας, εταιρείας κ.λπ.) που επιδιώχθηκε εξ αρχής τίθεται σε κίνδυνο. Από την άποψη αυτή, ένας Ιερομόναχος δίδασκε στους νέους δόκιμους που ήταν υπό την ευθύνη του ότι η υγεία τους ήταν στο εξής, από τη στιγμή των όρκων τους, το κοινό αγαθό των αδελφών και των πιστών και ότι επομένως είχαν την ευθύνη να τη φροντίζουν με σκοπό τη σωτηρία των ψυχών. Συνεπώς, πρέπει να γίνει μια διάκριση: η φιλανθρωπία μας ωθεί, αλλά ποιο είναι το καλό που επιδιώκεται – το καλό της κατάστασης και το καλό των ανθρώπων –εις βάρος σωματικής ή ψυχολογικής υγείας; Μερικές φορές πρέπει να αναλαμβάνουμε το ρίσκο. Μερικές φορές όχι. Ο καθένας πρέπει να κρίνει.
Ας ζητήσουμε από τον Κύριο να μας διδάξει τον πιο ιερό τρόπο
να δίνουμε τον εαυτό μας για τη δόξα Του και για τον πλησίον μας.
Το να ακολουθούμε τον Χριστό απαιτεί κάποια υπερβολή και κάποια τρέλα. Η φροντίδα των προβάτων χωρίς βοσκό απαιτεί άμεση και γενναιόδωρη ανταπόκριση, όχι έξυπνο υπολογισμό από την άποψη του τόκου και του κόστους, όσο πνευματικό και αν είναι. Υπάρχει ο κίνδυνος να θεωρούμε τον εαυτό μας απαραίτητο για τις ανάγκες των αδελφών μας, αλλά υπάρχει και ο κίνδυνος να μην θεωρούμε τον εαυτό μας υπεύθυνο γι’ αυτές. Η κοινωνία των Αγίων έχει τις απαιτήσεις της, και η αγιότητα, σε αυτόν τον τομέα, όπως και σε τόσους άλλους, είναι μια κορυφογραμμή. Σε αυτή την περίοδο των διακοπών, που μας δίνετε η ευκαιρία να κάνουμε ένα βήμα πίσω, ας ζητήσουμε από τον Κύριο να μας διδάξει τον πιο ιερό τρόπο να δίνουμε τον εαυτό μας για τη δόξα Του και για τον πλησίον μας, και ας του ζητήσουμε διάκριση, ώστε να γνωρίζουμε τις στιγμές και τις περιστάσεις για να προσαρμόσουμε το δώρο του εαυτού μας σε αυτό που Εκείνος επιθυμεί.
π.Α.Π
