ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ 108η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΑ 2022
(25 Σεπτεμβρίου 2022)
Να οικοδομήσουμε το μέλλον μαζί με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες
«Δεν έχουμε εδώ μόνιμη πόλη, αλλά αναζητούμε τη μελλοντική» (Εβρ. 13,14).
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές!
Το τελικό νόημα του «ταξιδιού» μας σε αυτόν τον κόσμο είναι η αναζήτηση της αληθινής πατρίδας, της Βασιλείας του Θεού που εγκαινίασε ο Ιησούς Χριστός και η οποία θα πραγματοποιηθεί πλήρως όταν Αυτός επιστρέψει με δόξα. Η Βασιλεία Του δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, αλλά είναι ήδη παρούσα σε όσους έχουν αποδεχτεί τη σωτηρία. «Η Βασιλεία του Θεού είναι μέσα μας. Αν και είναι ακόμα εσχατολογικό, αν και είναι το μέλλον του κόσμου, της ανθρωπότητας, την ίδια στιγμή βρίσκεται μέσα μας». [1]
Η μελλοντική πόλη «θα έχει σταθερά θεμέλια αρχιτέκτονας και δημιουργός της οποίας είναι ο Θεός» (Εβρ. 11,10). Το σχέδιο του περιλαμβάνει ένα εντατικό έργο στο οποίο πρέπει όλοι να αισθανόμαστε εμπλεκόμενοι προσωπικά. Πρόκειται για ένα σχολαστικό έργο προσωπικής μεταστροφής και μεταμόρφωσης της πραγματικότητας, για να ανταποκρίνεται όλο και περισσότερο στο θεϊκό σχέδιο. Τα δράματα της ιστορίας μάς υπενθυμίζουν πόσο μακριά είναι ακόμη η εκπλήρωση του στόχου μας, της Νέας Ιερουσαλήμ, «κατοικίας του Θεού με τους ανθρώπους» (Απ. 21,3). Αλλά δεν χρειάζεται να αποθαρρυνόμαστε. Υπό το φως των όσων μάθαμε στις ταλαιπωρίες των τελευταίων καιρών, καλούμαστε να ανανεώσουμε τη δέσμευσή μας για την οικοδόμηση ενός μέλλοντος που θα ανταποκρίνεται περισσότερο στο σχέδιο του Θεού, ενός κόσμου όπου όλοι μπορούν να ζουν με ειρήνη και αξιοπρέπεια.
«Εμείς όμως προσμένουμε καινούριους ουρανούς και καινούρια γη, όπου θα κατοικεί η δικαιοσύνη» (Β’ Πτ. 3,13). Η δικαιοσύνη είναι ένα από τα συστατικά στοιχεία της Βασιλείας του Θεού. Μέσα την καθημερινή αναζήτηση του θελήματός του αυτή πρέπει να οικοδομείται με υπομονή, θυσία και αποφασιστικότητα, ώστε να χορταίνουν όλοι όσοι πεινούν και διψούν τη δικαιοσύνη (βλ. Μτ. 5,6). Η δικαιοσύνη της Βασιλείας πρέπει να γίνει κατανοητή ως η πραγματοποίηση της θείας τάξης, του αρμονικού σχεδίου της, όπου, με τον Χριστό που πέθανε και αναστήθηκε, όλη η κτίση γίνεται ξανά «κάτι καλό» και η ανθρωπότητα «κάτι πολύ καλό» (πρβλ. Γεν. 1,1-31). Αλλά για να βασιλέψει αυτή η θαυμάσια αρμονία, πρέπει να αποδεχτούμε τη σωτηρία του Χριστού, το Ευαγγέλιό του αγάπης, ώστε να εξαλειφθούν οι ανισότητες και οι διακρίσεις του παρόντος κόσμου.
Κανείς δεν πρέπει να αποκλείεται. Το σχέδιό του περιλαμβάνει ουσιαστικά όλους και εστιάζει σε όσους ζουν στις υπαρξιακές περιφέρειες. Ανάμεσά τους υπάρχουν πολλοί μετανάστες και πρόσφυγες, εκτοπισμένοι και θύματα εμπορίας. Η οικοδόμηση της Βασιλείας του Θεού είναι μαζί τους, γιατί χωρίς αυτούς δεν θα ήταν η Βασιλεία που θέλει ο Θεός. Η ένταξη των πιο ευάλωτων ατόμων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την απόκτηση πλήρους ιθαγένειας. Πράγματι, ο Κύριος λέει: «Ελάτε, οι ευλογημένοι του Πατέρα μου, κληρονομήστε τη βασιλεία που σας έχει ετοιμαστεί από την αρχή του κόσμου. Γιατί πείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιω, ήμουν ξένος και με περιμαζέψατε, γυμνός και με ντύσατε, άρρωστος και μ’ επισκεφθήκατε, φυλακισμένος και ήρθατε να με δείτε» (Μτ. 25,34-36).
Να οικοδομήσουμε το μέλλον με τους μετανάστες και πρόσφυγες σημαίνει επίσης να αναγνωρίζουμε και να εκτιμούμε αυτό που μπορεί να φέρει ο καθένας από αυτούς στη διαδικασία της οικοδόμησης. Μου αρέσει να κατανοώ αυτή την προσέγγιση του μεταναστευτικού φαινομένου μέσα σε ένα προφητικό όραμα του Ησαΐα, στο οποίο οι ξένοι δεν φαίνονται ως εισβολείς και καταστροφείς, αλλά ως πρόθυμοι εργάτες που ανοικοδομούν τα τείχη της νέας Ιερουσαλήμ, ανοιχτής σε όλους τους λαούς (βλ. Ησ. 60,10-11).
Στην ίδια προφητεία η άφιξη των ξένων παρουσιάζεται ως πηγή εμπλουτισμού: «της θάλασσας ο πλούτος σ’ εσένα θα στραφεί, και των εθνών η δύναμη σ ’εσένα θα ‘ρθει» (60,5). Πράγματι, η ιστορία μας διδάσκει ότι η συμβολή των μεταναστών και των προσφύγων υπήρξε θεμελιώδης για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των κοινωνιών μας. Και ισχύει ακόμα και σήμερα. Η εργασία τους, η ικανότητά τους για θυσίες, η νεανικότητά τους και ο ενθουσιασμός τους εμπλουτίζουν τις κοινότητες που τους υποδέχονται. Αλλά αυτή η συνεισφορά θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερη εάν εκτιμηθεί και υποστηριχθεί μέσω στοχευμένων προγραμμάτων. Πρόκειται για ένα τεράστιο δυναμικό, έτοιμο να εκφραστεί, αν του δοθεί μόνο η ευκαιρία.
Οι κάτοικοι της νέας Ιερουσαλήμ – προφητεύει ακόμη ο Ησαΐας – κρατούν πάντα ορθάνοιχτες τις πύλες της πόλης, για να μπορούν να μπαίνουν οι ξένοι με τα δώρα τους: «Οι πύλες σου θα είναι πάντα ανοιχτές. Ούτε μέρα θα κλείνουν ούτε νύχτα, για να σου φέρνουν τα πλούτη των λαών» (60,11). Η παρουσία μεταναστών και προσφύγων αντιπροσωπεύει μια μεγάλη πρόκληση αλλά και μια ευκαιρία πολιτιστικής και πνευματικής ανάπτυξης για όλους. Χάρη σε αυτούς έχουμε τη δυνατότητα να γνωρίσουμε καλύτερα τον κόσμο και την ομορφιά της διαφορετικότητάς του. Μπορούμε να ωριμάσουμε σε ανθρωπιά και μαζί να οικοδομήσουμε μαζί ένα μεγαλύτερο «εμείς». Σε αμοιβαία διαθεσιμότητα, δημιουργούνται χώροι για γόνιμη αντιπαραβολή μεταξύ διαφορετικών οραμάτων και παραδόσεων, που ανοίγουν τον νου σε νέες προοπτικές. Ανακαλύπτουμε επίσης τον πλούτο που υπάρχει σε άγνωστες σε εμάς θρησκείες και πνευματικότητες, και αυτό μας ωθεί να εμβαθύνουμε τις δικές μας πεποιθήσεις.
Στην Ιερουσαλήμ των εθνών, ο ναός του Κυρίου γίνεται πιο όμορφος από τις προσφορές που έρχονται από ξένες χώρες: «Τα πρόβατα όλα του Κηδάρ θα μαζευτούν σ’ εσένα και τα κριάρια του Νεβαϊώθ θα είναι στην υπηρεσία σου, θα ανέβουν ως θυσία ευπρόσδεκτη στο θυσιαστήριό μου κι εγώ το ναό μου θα τον δοξάσω με την παρουσία μου» (60,7). Υπό αυτή την προοπτική, η άφιξη των Καθολικών μεταναστών και προσφύγων προσφέρει νέα ενέργεια στην εκκλησιακή ζωή των κοινοτήτων που τους υποδέχονται. Συχνά είναι φορείς αναζωογονητικής δύναμης και εμψυχωτές ζωντανών τελετών. Το μοίρασμα διαφορετικών εκφράσεων πίστης και ευλάβειας αντιπροσωπεύει μια προνομιακή ευκαιρία να ζήσουμε πληρέστερα την καθολικότητα του Λαού του Θεού.
Αγαπητοί αδελφοί και αδερφές, και ιδιαίτερα εσείς οι νέοι! Εάν θέλουμε να συνεργαστούμε με τον Επουράνιο Πατέρα μας στην οικοδόμηση του μέλλοντος, ας το κάνουμε μαζί με τους μετανάστες και πρόσφυγες αδελφούς και αδελφές μας. Ας το οικοδομήσουμε σήμερα! Διότι το μέλλον ξεκινά σήμερα και ξεκινά από τον καθένα μας. Δεν μπορούμε να αφήσουμε στις επόμενες γενεές την ευθύνη για αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν τώρα, ώστε να πραγματοποιηθεί το σχέδιο του Θεού για τον κόσμο και να έρθει η Βασιλεία του, Βασιλεία δικαιοσύνης, αδελφοσύνης και ειρήνης.
Προσευχή
Κύριε, κατάστησέ μας φορείς ελπίδας,
ώστε όπου υπάρχει σκοτάδι να βασιλεύσει το φως σου,
και όπου υπάρχει παραίτηση, να αναγεννηθεί η εμπιστοσύνη στο μέλλον.
Κύριε, κατάστησέ μας όργανα της δικαιοσύνης σου,
ώστε όπου υπάρχει αποκλεισμός να ανθίσει η αδελφοσύνη,
και όπου υπάρχει απληστία να ευδοκιμίσει το μοίρασμα.
Κύριε, κατάστησέ μας οικοδόμους της Βασιλείας σου
μαζί με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες
και με όλους όσους βρίσκονται στις περιφέρειες.
Κύριε, ας μάθουμε πόσο όμορφο είναι
να ζούμε όλοι ως αδελφοί και αδελφές. Αμήν.
Ρώμη, Άγιος Ιωάννης στο Λατερανό, 9 Μαΐου 2022
ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
[1] Αγ. Ιωάννης Παύλος II, Ομιλία κατά την επίσκεψη στην Ενορία των Αγίων Φραγκισκου της Ασίζης και Αικατερίνης της Σιένας Προστάτες της Ιταλίας, Ρώμη 26 Νοεμβρίου 1989.
