ΚΑΙΡΟΣ ΤΗΣ «ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ» ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η παρουσία του Πάπα Φραγκίσκου αυτές τις μέρες στη Χώρα μας, μας γέμισε χαρά. Τώρα έφυγε και αισθανόμαστε μια κάποια μελαγχολία που όλα τέλειωσαν. Ωστόσο υπάρχει μια άλλη παρουσία απείρως πιο ρεαλιστική που δεν μας εγκαταλείπει ποτέ, αλλά εντούτοις είσαι πάντα καινούρια! Η παρουσία του Χριστού του Κύριου.

Τη Λειτουργική περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα την ονομάζουμε, στα ελληνικά, «Καιρό της Παρουσίας», ενώ στις ξένες γλώσσες αποκαλείται «Καιρός του Ερχομού» (Advent – Avvento). Αυτή η τελευταία έκφραση, αναφέρεται στον Κύριο που έρχεται στην κατά σάρκα γέννησή Του,στημεγάλη εορτή των Χριστουγέννων και ταυτόχρονα στον δεύτερο ερχομό του, στη συντέλεια του κόσμου.

Η ελληνική έκφραση «Καιρός της Παρουσίας» εκφράζει μια μεγάλη αλήθεια του Χριστιανισμού, ο Χριστός έρχεται αλλά ταυτόχρονα είναι ήδη παρών. Η λέξη «Παρουσία», στην Χριστολογία, αφορά στις διάφορες παρουσίες του Χριστού, στις διαχρονικές παρουσίες, οι οποίες τελικά εξαρτώνται από τη μία Παρουσία, αυτή της Δεύτερης Παρουσίας του Χριστού, η οποία ωστόσο, με ένα μυστηριώδη τρόπο, είναι ήδη παρούσα τώρα και ενεργεί ανάμεσά μας. Πρόκειται για την παρουσία του Αναστημένου Χριστού ο οποίος αναφωνεί: «Εγώ είμαι το Άλφα και το Ωμέγα, λέει ο Κύριος ο Θεός, Αυτός που είναι και που ήταν και που έρχεται, ο Παντοκράτορας» (Αποκάλυψη 1,8).

Η Β’ Σύνοδος του Βατικανού μίλησε για μια πολλαπλή παρουσία του Χριστού «στο σώμα του, το οποίο είναι η Εκκλησία» (Συνοδικό Διάταγμα Περί Θείας Λατρείας, 7).«Για να επιτελέσει ένα τόσο σπουδαίο έργο, ο Χριστός είναι πάντα παρών μέσα στην Εκκλησία του, ιδιαιτέρως στις λειτουργικές ιεροπραξίες. Είναι παρών στη θυσία της Θείας Λειτουργίας, τόσο στο πρόσωπο του ιερουργού, καθώς “αυτός ο οποίος, αφού προσφέρθηκε μια φορά πάνω στον σταυρό, εξακολουθεί να προσφέρει τον εαυτό του δια τη διακονίας των ιερέων”, όσοπροπάντωνυπό τα είδη του άρτου και του οίνου. Είναι παρών στον λόγο του, αφού είναι Αυτός που μιλά όταν αναγιγνώσκεται η Αγία Γραφή. Τέλος, είναι παρών όταν η Εκκλησία προσεύχεται και ανυμνεί, όπως Αυτός υποσχέθηκε: “Όπου δύο ή τρεις είναι συναγμένοι στο όνομά μου, εκεί είμαι εγώ ανάμεσά τους” (Ματθαίος 18,20)» (Συνοδικό Διάταγμα Περί Εκκλησίας, 14).

Αλλά ο Χριστός είναι πρωτίστως παρών στην Αγία Ευχαριστία. Δεν πρόκειται για μια παρουσία λιγότερο ή περισσότερο αληθινή, καθώς όλες είναι αληθινές. Ωστόσο, η Ευχαριστιακή παρουσία αποτελεί το ιερό μυστήριο, το αποτελεσματικό σημείο και την προϋπόθεση όλων των άλλων παρουσιών. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η λειτουργική σύναξη συγκροτείται χάρη στην Ευχαριστιακή παρουσία του Χριστού και όχι αντιστρόφως: Επειδή υπάρχει ένας μόνο άρτος – που είναι το σώμα του Χριστού – εμείς είμαστε ένα μόνο σώμα, δηλαδή, είμαστε Εκκλησία (βλ. Α’ Κορινθίους  10,17).

Στην εκκλησιαστική ορολογία στις άλλες ξένες γλώσσες, η ελληνική λέξη «παρουσία» είναι ο τεχνικός, θεολογικός όρος, για να προσδιορίσει την ένδοξη Παρουσία του Ιησού στο πλήρωμα του χρόνου. Όταν αναφερόμαστε στην Δεύτερη Παρουσία του Κυρίου πρέπει να έχουμε υπόψη μας τα ακόλουθα:

• Αυτή η «Δευτέρα Παρουσία» δεν είναι το κλείσιμο της ιστορίας της σωτηρίας, αλλά η πλήρης ολοκλήρωσή της, όσον αφορά σ’ εμάς τους ανθρώπους.
• Η Δευτέρα Παρουσία είναι το μυστήριο της ίδιας της σωτηρίας καθόσον συντελείται όχι μόνο εν Χριστώ, αλλά για μας και σ’ εμάς.
• Η σωτηρία δεν είναι άλλο παρά ο πασχαλινός Χριστός, που καθίσταται παρών στην Εκκλησία του και στον οποίο η Εκκλησία ενώνεται.
• Η Βασιλεία δεν είναι άλλη από την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Πράγματι, «σύμφωνα με τα Ευαγγέλια, ο ίδιος ο Χριστός είναι η Βασιλεία» (Ωριγένης). Αυτή η παρουσία περνά μέσα από την κένωση αυτής της γης (ο ενσαρκωμένος Λόγος), η οποία ακολουθείται από την Ανάσταση και την οριστική έλευση του Χριστού. Από τώρα και στο εξής, κάθε έλευση του Χριστού στη γη είναι μια έλευση «εν τη δόξη». Τώρα πλέον η παρουσία του Ιησού είναι εσχατολογική παρουσία όσο αφορά εμάς, αλλά όσο αφορά τον άνθρωπο Ιησού είναι η φυσιολογική του κατάσταση εφόσον αφορά τον «ανελθόντα εις τους ουρανούς και καθεζόμενον εκ δεξιών του Πατρός» (Σύμβολο της Πίστεως). Για τον πρώιμο Χριστιανισμό, έχοντας ως αφετηρία την Ανάσταση του Χριστού, αναγνωρίζεται στον Ιησού ο τίτλος ο«Κύριος», ο οποίος είναι αυτός που χαρακτηρίζει τον Ιησού της Δευτέρας Παρουσίας (βλ. Φιλιππησίους 2,10-11·, Β ’Θεσσαλονικείς 2,14 ).

Και στον Ευαγγελιστή Ιωάννη, η αγγελία του θανάτου και της αναστάσεως συνδέεται με τη Δεύτερη Παρουσία: «Φεύγω, αλλά θα ξανάρθω κοντά σας» (Ιωάννης 14,28). «Σε λίγο δεν θα με βλέπετε πια, αλλά και πάλι σε λίγο θα με δείτε» (Ιωάννης 16,16).

Για ποιον ερχομό, λοιπόν, γίνεται λόγος; Πρόκειται για τη μοναδική έλευση, την έλευση της πληρότητας της σωτηρίας, στο τέλος των αιώνων«για εμάς», που όμως έχει ήδη λάβει χώρα για τον Κύριο. Η Γραφή μιλά μόνο για την «έλευση» του Χριστού, δεν γνωρίζει τίποτα για μία «επιστροφή», γνωρίζει στο τώρα των ανθρώπων ότι ο Χριστός είναι: «Αυτός που είναι και που ήταν και που έρχεται, ο παντοκράτορας».

Να γιατί η Εκκλησία, ιδιαίτερα σε αυτήν την περίοδο της «Παρουσίας» προετοιμασίας για τα Χριστούγεννα, καλεί τους πιστούς σε κατάσταση «προσμονής» του Κυρίου που έρχεται να μας συναντήσει. Το να δεχθούμε με την πίστη τον Κύριο που έρχεται, καθιστά και την σωτηρία μας.

+ Ιωάννης Σπιτέρης

Αρχιεπίσκοπος

Πρώην Κερκύρας