Γενική ακρόαση Πάπα Φραγκίσκου Τετάρτη, 16 Ιουνίου 2021
Αύλειος χώρος Αγίου Δαμάσου
Κατήχηση με θέμα την προσευχή – 38. Η πασχαλινή προσευχή του Ιησού για μας
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Έχουμε επανειλημμένα υπενθυμίσει σε αυτόν τον κύκλο κατηχήσεων ότι η προσευχή είναι ένα από τα πιο εμφανή χαρακτηριστικά της ζωής του Ιησού: ο Ιησούς προσευχόταν, και μάλιστα πολύ. Κατά τη διάρκεια της αποστολής του, ο Ιησούς βυθίζεται σ’ αυτήν, επειδή ο διάλογος με τον Πατέρα είναι ο πυρακτωμένος πυρήνας ολόκληρης της ύπαρξής του.
Τα Ευαγγέλια μαρτυρούν ότι η προσευχή του Ιησού έγινε ακόμη πιο έντονη και ζωηρή την ώρα του Πάθους και του Θανάτου του. Πράγματι, αυτά τα κορυφαία γεγονότα αποτελούν τον κεντρικό πυρήνα του χριστιανικού κηρύγματος: εκείνες οι τελευταίες ώρες, που έζησε ο Ιησούς στην Ιερουσαλήμ, είναι η καρδιά του Ευαγγελίου, όχι μόνο επειδή οι Ευαγγελιστές δίνουν, αναλογικά, μεγαλύτερο χώρο για αυτήν την αφήγηση, αλλά επιπλέον επειδή το γεγονός του Θανάτου και της Αναστάσεως – σαν μια αστραπή – ρίχνει φως στην υπόλοιπη ιστορία του Ιησού. Αυτός δεν ήταν απλώς ένας φιλάνθρωπος που μερίμνησε για τον ανθρώπινο πόνο και την ασθένεια: ήταν και είναι πολύ περισσότερο. Σε Αυτόν δεν υπάρχει μόνο η καλοσύνη: υπάρχει η σωτηρία, και όχι μια πρόσκαιρη σωτηρία – αυτή που με σώζει από μια ασθένεια ή από μια στιγμή απόγνωσης – αλλά η ολοκληρωτική σωτηρία, η μεσσιανική, αυτή που δίνει ελπίδα να πιστεύουμε στη νίκη της ζωής επί του θανάτου.
Κατά τις ημέρες του τελευταίου του Πάσχα, βρίσκουμε, λοιπόν, τον Ιησού πλήρως βυθισμένο στην προσευχή. Προσεύχεται με δραματικό τρόπο ενώ βρίσκεται στον κήπο της Γεθσημανής, καθώς κατέχεται από μια θανάσιμη αγωνία. Ωστόσο, ο Ιησούς, εκείνη τη στιγμή, στρέφεται στον Θεό αποκαλώντας τον «Αββά», Μπαμπά (βλ. Μκ 14,36). Αυτή η αραμαϊκή λέξη – στη γλώσσα του Ιησού – εκφράζει την οικειότητα και την εμπιστοσύνη. Εκείνη ακριβώς την ώρα, ενώ νιώθει το σκοτάδι να τον περιτυλίγει, ο Ιησούς διασχίζει το σκοτάδι με αυτή τη μικρή λέξη: Αββά! Μπαμπά!
Ο Ιησούς προσεύχεται επίσης πάνω στον σταυρό, περιβαλλόμενος κατά τρόπο μυστικό από τη σιωπή του Θεού. Κι όμως από τα χείλη του βγαίνει και πάλι η λέξη «Πατέρας». Είναι η πιο τολμηρή προσευχή, διότι πάνω τον σταυρό ο Ιησούς είναι ο απόλυτος μεσίτης: προσεύχεται για τους άλλους, για όλους, ακόμη και για εκείνους που τον καταδικάζουν, χωρίς κανένας, εκτός από έναν αξιολύπητο ληστή, να πάρει το μέρος του. Όλοι ήταν εναντίον Του ή αδιάφοροι, μόνο εκείνος ο ληστής αναγνωρίζει τη βασιλική εξουσία Του. «Πατέρα, συγχώρεσέ τους, διότι δεν ξέρουν τι κάνουν» (Λκ 23,34). Στο αποκορύφωμα του δράματος, ενώ είναι σκληρός ο πόνος της ψυχής και του σώματος, ο Ιησούς προσεύχεται με τα λόγια των ψαλμών· μαζί με τους φτωχούς του κόσμου, ειδικά μ’ εκείνους που είναι ξεχασμένοι απ’ όλους, προφέρει τα τραγικά λόγια του Ψαλμού 22: «Θεέ μου, Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες;» (στ. 2). Αισθανόταν την εγκατάλειψη και προσευχόταν. Και πάνω στον σταυρό εκπληρώνεται η δωρεά του Πατέρα, ο οποίος προσφέρει την απεριόριστη αγάπη του Υιού του ως λύτρο για τη σωτηρία μας: Ο Ιησούς, φορτωμένος με όλη την αμαρτία του κόσμου, κατεβαίνει στην άβυσσο του χωρισμού από τον Θεό. Κι όμως, ακόμη μια φορά απευθύνεται σ’ Αυτόν λέγοντας: «Θεέ μου!». Ο Ιησούς παραμένει βυθισμένος στο υιότητά του ακόμη και σ’ εκείνη την ακραία στιγμή, μέχρι την τελευταία του ανάσα, όταν λέει: «Πατέρα, στα χέρια σου παραδίδω το πνεύμα μου» (Λκ 23,46).
Ο Ιησούς προσεύχεται επομένως κατά τις αποφασιστικές ώρες του Πάθους και του Θανάτου. Και με την ανάσταση ο Πατέρας θα απαντήσει στην προσευχή. Η προσευχή του Ιησού είναι έντονη, η προσευχή του Ιησού είναι μοναδική και γίνεται επίσης το πρότυπο της προσευχής μας. Ο Ιησούς προσευχήθηκε για όλους, προσευχήθηκε και για μένα, για τον καθένα από σας. Καθένας από εμάς μπορεί να πει: «Ο Ιησούς, πάνω στον σταυρό, προσευχήθηκε για μένα». Προσευχήθηκε. Ο Ιησούς μπορεί να πει στον καθέναν από μας: «Προσευχήθηκα για σένα, στο Μυστικό Δείπνο και πάνω στο ξύλο του Σταυρού». Ακόμη και στα πιο οδυνηρά από τα δεινά μας, δεν είμαστε ποτέ μόνοι. Η προσευχή του Ιησού είναι μαζί μας. Αλλά, μπορεί να πείτε: «Και τώρα, πάτερ, εδώ, εμείς που το ακούμε αυτό, ο Ιησούς προσεύχεται μαζί μας;». Ναι, συνεχίζει να προσεύχεται ώστε ο λόγος του να μας βοηθήσει να προχωρήσουμε. Να προσεύχεστε κι εσείς, και να θυμάστε ότι Αυτός προσεύχεται για μας.
Αυτό μου φαίνεται το πιο όμορφο πράγμα που πρέπει να θυμόμαστε, ολοκληρώνοντας αυτόν τον κύκλο κατηχήσεων αφιερωμένο στο θέμα της προσευχής: τη χάρη ότι εμείς όχι μόνο προσευχόμαστε, αλλά, κατά κάποιον τρόπο, έχουμε ήδη “προσευχηθεί”, έχουμε ήδη γίνει δεκτοί στον διάλογο του Ιησού με τον Πατέρα, μέσα στην κοινωνία του Αγίου Πνεύματος. Ο Ιησούς προσεύχεται για μένα: καθένας από μας μπορεί να το βάλει αυτό στην καρδιά του, δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Αγαπηθήκαμε εν Ιησού Χριστώ, και στην ώρα του Πάθους, του Θανάτου και της Αναστάσεως τα πάντα προσφέρθηκαν για μας. Και τότε, με την προσευχή και με τη ζωή, δεν μας μένει παρά να πούμε: θάρρος, ελπίδα, ο Ιησούς προσεύχεται για μας και προχωράμε! Είθε η ζωή μας να είναι μια δοξολογία στον Θεό έχοντας την επίγνωση ότι ο Αυτός προσεύχεται για μένα στον Πατέρα, ότι ο Ιησούς προσεύχεται για μένα. Σας ευχαριστώ.
Μετάφραση: π.Λ