«ΕΥΚΑΡΠΙΑΣ ΑΝΤΙΔΟΣΙΣ»:
Η σημασία ενός επετειακού και
επιστημονικού αφιερωματικού τόμου
του Μ. Γ. Βαρβούνη, Καθηγητή Λαογραφίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
Κάθε βιβλίο έχει το σκοπό, την ταυτότητα και τον προορισμό του. Και τα στοιχεία αυτά είναι που ορίζουν την ταυτότητα και σηματοδοτούν την πορεία του στον εκδοτικό κόσμο, αλλά και στη βιβλιογραφία και στο στερέωμα του πνεύματος. Εν προκειμένω, ο συλλογικός επιστημονικός τόμος Ευκαρπίας Αντίδοσις, τον οποίο εξέδωσε το «Κέντρο Εκκλησιαστικών, Ιστορικών και Πολιτισμικών Μελετών» της Ιεράς Μητροπόλεως Σάμου και Ικαρίας, αποτελεί μια συγκεντρωτική κοινή προσπάθεια για να τιμηθεί η εικοσαετία της ευκλεούς αρχιερατικής διακονίας (1995-2015) του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Ευσεβίου, και περιλαμβάνει, στις 952 πυκνοτυπωμένες σελίδες του, πέρα από το εισαγωγικό κείμενο, το οποίο σκιαγραφεί τον βίο, την πνευματική φυσιογνωμία, την ιερατική σταδιοδρομία και τα έργα του τιμώμενου ιεράρχου, άλλα 71 μελετήματα.
Με πρωτοβουλία της εκδοτικής επιτροπής του τόμου, με πρόεδρο τον πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη π. Σωτήριο Κοσμόπουλο και γραμματέα, αλλά και επιστημονικό και εκδοτικό επιμελητή του τόμου, τον γράφοντα, διευθυντή του «Κέντρο Εκκλησιαστικών, Ιστορικών και Πολιτισμικών Μελετών», απευθύνθηκε εγγράφως σχετική πρόσκληση, ήδη από το 2013, στην οποία ανταποκρίθηκαν Επίσκοποι, λόγιοι ιεράρχες και κληρικοί, καθηγητές πανεπιστημίων και ερευνητές, στέλνοντάς μας τα κείμενα των μελετών τους και δείχνοντάς μας παραλλήλως την πανορθόδοξη και πανελλαδική απήχηση της προσωπικότητας και του έργου του Δεσπότη μας.
Τα περιεχόμενα του τόμου, όπως τον παρουσιάζουμε και τον επιδίδουμε στον τιμώμενο ιεράρχη, καλύπτουν μια ευρεία κλίμακα αντικειμένων και επιστημών: θεολογία, ιστορία, λαογραφία, φιλολογία, αρχαιολογία, ιστορία της τέχνης και μουσειολογία είναι οι κύριες από αυτές. Παραλλήλως δε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τα κείμενα του τόμου περιστρέφονται γύρω από έναν βασικό άξονα, που είναι οι σχέσεις της Ορθοδοξίας με το Γένος, η ορθόδοξη ιστορία και ο πολιτισμός και, εντέλει, ο ελληνορθόδοξος χαρακτήρας της ιστορικής και πολιτισμικής παράδοσης του Γένους. Κι αυτά είτε εκκινούν από τοπικά παραδείγματα των νησιών μας, είτε αναφέρονται σε άλλες ελληνικές περιοχές, είτε προσδιορίζονται στο ιστορικό παρελθόν, είτε τέλος φτάνουν στο σύγχρονό μας παρόν.
Ασφαλώς η αναφορά αυτή δεν στοχεύει, δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελέσει αναλυτική παρουσίαση των περιεχομένων του τόμου. Σκοπεύει απλώς να παρουσιάσει αδρομερώς την έκδοση αυτή και να τονίσει τη σημασία της, τόσο για την τοπική Εκκλησία μας, όσο και για την πνευματική ζωή μας γενικότερα. Σημασία που προκύπτει αφενός μεν από την απόδοση οφειλομένης τιμής στο πρόσωπο του ποιμενάρχη μας, αφετέρου δε από την έννοια της επιστημονικής ανάδειξης των χαρακτηριστικών της ελληνορθόδοξης παράδοσής μας, η οποία στους χαλεπούς καιρούς μας αναδεικνύεται σε συνεκτικό δεσμό ακατάλυτο, μιας παραπαίουσας κοινωνίας.
Αποτελεί κοινή, νομίζω, διαπίστωση το γεγονός ότι η Εκκλησία έχει πλέον αναλάβει μεγάλο και καίριο κομμάτι της πολιτιστικής ζωής του τόπου. Έτσι συνέβαινε πάντα. Γι’ αυτό άλλωστε έχουμε, σε περιόδους κρίσεων και δυσκολιών, το φαινόμενο της «εθναρχούσας Εκκλησίας», με την φιλογενή και σωτήρια δράση της. Ο μετά χείρας τόμος, με τα περιεχόμενά του και με τη συσπείρωση των πνευματικών και επιστημονικών δυνάμεων που προϋποθέτει και εκφράζει, αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Αλλά και η ύπαρξη, η συγκρότηση και η δράση του φορέα που εξέδωσε τον τόμο, του «Κέντρου Εκκλησιαστικών, Ιστορικών και Πολιτισμικών Μελετών» της Ιεράς Μητροπόλεως Σάμου και Ικαρίας, στην ίδια κατεύθυνση συντείνει και συντελεί.
Παραδίδοντας σήμερα τον τόμο αυτό στον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας κ. Ευσέβιο, ευχόμαστε ολοκαρδίως και ολοψύχως να είναι τα έτη του πολλά, ειρηνικά, υγιεινά, καρποφόρα, αίσια, θεοφώτιστα και θεοβάδιστα, σωτήρια και ψυχωφελή, παραγωγικά, χαρμόσυνα, τίμια και κατά Θεόν ένδοξα, ώστε να συνεχίζει επί μακρόν να πηδαλιουχεί του σκάφους της τοπικής μας Εκκλησίας. Από τότε που η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, με την τιμία ψήφο της τον ανέδειξε οιακοστρόφο της κατά Σάμον, Ικαρίαν και Κερσεούς υπ’ ουρανόν παροικούσης Εκκλησίας, άνεμος αναδημιουργίας, υλικής, πνευματικής, λειτουργικής και ποιμαντικής έπνευσε στα νησιά μας. Ανεδείχθη σε νέο κτίτορα ναών και μονών, όντας ο καταλληλότερος ποιμένας ποιμνίου ευλαβούς και ευσεβούς.
Η αφιέρωση, η συγκρότηση, η υλοποίηση και η επίδοση του τόμου Ευκαρπίας Αντίδοσις στον Σεβασμιώατο αποτελούν απόδειξη και έμπρακτη έκφραση του σεβασμού, της αγάπης, της τιμής, της αναγνώρισης και της ευγνωμοσύνης μας για όλα τα καλά που έπραξε και συνεχίζει να πράττει. Όλοι οι συγγραφείς και οι συντελεστές του τόμου, ανταποδίδοντες το αγαθόν και αντιπελαργεύοντες την πατρική στοργή του, τον παρακαλούμε να δεχθεί το ταπεινό προϊόν της υιικής αγάπης μας.
_________
Σημείωση: Ομιλία κατά την παρουσίαση και την τιμητική επίδοση του τόμου Ευκαρπίας Αντίδοσις, τον οποίο εξέδωσε το «Κέντρο Εκκλησιαστικών, Ιστορικών και Πολιτισμικών Μελετών» της Ιεράς Μητροπόλεως Σάμου και Ικαρίας, για να τιμήσει την επέτειο της εικοσαετούς αρχιερατείας (1995-2015) του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου, Ικαρίας και Κορσεών κ. Ευσεβίου (Αθήνα, 5 Οκτωβρίου 2015).
Πηγή: romfea.gr
ΕΥΧΕΣ της kantam.gr: ΕΙΣ ΠΟΛΛΑ ΔΕΣΠΟΤΑ ΚΑΙ ΑΔΕΛΦΕ! +Ν
