ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΤΡΙΤΗ ΗΜΕΡΑ
11η ΛΙΤΑΝΕΙΑ – ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ,
ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΑΒΙΣΣΟΣ
- Από την τρίτη λιτανεία αρχίζουμε να μελετούμε τη δεύτερη ομάδα, που αναφέρεται στην καλοσύνη και την ελκυστικότητα της Καρδίας του Ιησού. Δεν έχουμε χώρο τώρα να τις μελετήσουμε όλες, αλλά θα επικεντρωθούμε σε μερικές από αυτές. Στην ενδέκατη προσευχόμαστε: Καρδία του Ιησού, όλων των αρετών άβυσσος.
Ο Χριστός μας προσκαλεί να εισέλθουμε στη Θεϊκή Του Καρδία, σαν σε μια σχολή τελειότητας, στην οποία θέλει να μας διδάξει κάθε μία από τις αρετές, των οποίων είναι το πιο ολοκληρωμένο πρότυπο.
Ο Θεός είναι άπειρος στην τελειότητά Του, και επομένως έχει όλες τις αρετές με άπειρη υπεροχή. Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης γράφει: «Είσαι το άθροισμα όλων των πλούτων μας μέχρι κορεσμού…» Όλες οι αρετές που μπορούμε να βρούμε στους αγίους είναι μικρές συμμετοχές των άπειρων αρετών του Θεού.
Και ο Θεός είναι ο κανόνας κάθε αρετής. Γι’ αυτό όταν ο άνθρωπος απομακρύνεται από Αυτόν, χάνει τις αρετές του. Αφού ο Αδάμ και η Εύα αμάρτησαν, ο άνθρωπος έχασε τη χάρη και απομακρύνθηκε από την αρετή. Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι μαρτυρία αυτού του γεγονότος: ο άνθρωπος έπεσε στην ειδωλολατρία, οι θεοί ήταν μάλλον παράδειγμα κακιών και ελαττωμάτων, το έλεος θεωρήθηκε κακό της καρδιάς, υπήρχαν πόλεμοι, κ.λπ. Ο άνθρωπος χρειαζόταν να επιστρέψει στον Θεό μέσω της άσκησης των αρετών, και κάποιος έπρεπε να τις διδάξει.
Ο Χριστός μας διδάσκει τις αρετές. Έγινε άνθρωπος για να μας λυτρώσει και να γίνει παράδειγμα ζωής. Λυτρώνοντάς μας στον Γολγοθά, κέρδισε για μας την Χάρη και η Χάρη συνοδεύεται πάντα από τις αρετές. Και όλη Του η ζωή ήταν παράδειγμα για εμάς: μας δίδαξε με τον λόγο Του τις αρετές και ήταν το τέλειο πρότυπο στο οποίο πρέπει να προσαρμόσουμε τη συμπεριφορά μας. Λέει ο Άγιος Κύριλλος: «…συνήθιζε να κάνει τα πάντα για να διδάσκει τους μαθητές Του». Ο Χριστός είναι αναμάρτητος, άγιος. Μόνον Εκείνος μπορούσε να πει στους εχθρούς Του: «Ποιος από εσάς μπορεί να με κατηγορήσει για αμαρτία;» (Ιω 8,46). Μόνον ο Χριστός ταύτισε τη ζωή Του με τέτοιο τρόπο με την αρετή που το να απομακρύνεσαι από Αυτόν σημαίνει να απομακρύνεσαι από την καλοσύνη και το να τον αντιγράφεις σημαίνει να πετυχαίνεις την αρετή. Λέει ο Άγιος Βερνάρδος, σχολιάζοντας το Άσμα των Ασμάτων: «Για να πω την αλήθεια, τα κρίνα είναι τόσο πολλά στον κήπο του ουράνιου Νυμφίου, όσο και οι αρετές Του. Ποιος θα μπορούσε να μετρήσει τις αρετές του Κυρίου των αρετών;» (Ομιλία 70).
- Η Καρδία του Ιησού, όλων των αρετών άβυσσος. Στη φύση, μια άβυσσος είναι ένα σκοτεινό βάραθρο με αθέατο βάθος που δεν μπορεί να μετρηθεί, το οποίο όταν το κοιτάξεις προκαλεί ίλιγγο. Στην υπερφυσική τάξη υπάρχουν επίσης άβυσσοι, που ούτε οι άνθρωποι ούτε οι άγγελοι είναι ικανοί να μετρήσουν, όπως η άβυσσος των χαρίτων και των αρετών της Καρδίας του Ιησού. Αυτή η Καρδία περιέχει μέσα της όλα τα βάθη της Αιώνιας τελειότητας. Και αφού οι αρετές μεταδίδονται ανάλογα με την προθυμία μας να τις λάβουμε, γι’ αυτό λέμε ότι η Καρδία του Ιησού είναι σαν μια άβυσσος αρετών, για να υποδείξουμε την απέραντη ικανότητά της που είναι αδύνατον να μετρηθεί. Οι αρετές Του είναι ανείπωτες, ξεπερνούν ασύγκριτα ό,τι μπορεί να ειπεί ή να σκεφτεί κανείς. Μόνο ο Θεός τις ξέρει εντελώς.
Ο Άγιος Ιωάννης Παύλος Β’ διδάσκει: «Το βάθος του Χριστού, που υποδεικνύεται από το μέτρο της Καρδίας Του, είναι ασύγκριτο. Ξεπερνά το βάθος κάθε άλλου ανθρώπου, γιατί δεν είναι μόνο ανθρώπινο, αλλά ταυτόχρονα και θεϊκό. […] Αυτό το θεανθρώπινο βάθος της Καρδίας του Ιησού είναι το βάθος των αρετών: όλων των αρετών. […] Ως αληθινός άνθρωπος ο Ιησούς εκφράζει τα εσωτερικά πλούτη της Καρδιάς Του μέσω των αρετών. […] Αυτή η άβυσσος, αυτό το βάθος, σημαίνει έναν ιδιαίτερο βαθμό τελειότητας καθεμιάς από τις αρετές και την ιδιαίτερη δύναμή τους. Αυτό το βάθος και η δύναμη καθεμιάς από τις αρετές προέρχεται από την αγάπη».
Είναι μια άβυσσος για εμάς ανεξιχνίαστη γιατί οι αρετές Του ξεπερνούν υπερβολικά τις εκδηλώσεις τους. Ακόμη και οι πιο υψηλές και εξαιρετικές πράξεις της ζωής του Χριστού δεν εξάντλησαν ποτέ τις δυνάμεις Του. Είναι μια άβυσσος τόσο βαθιά που ούτε όλες οι αρετές δεν μπορούν να τη γεμίσουν, αφού παραμένουν πεπερασμένες και το μεγαλείο και η αξιοπρέπεια αυτής της Καρδίας είναι άπειρο, καθώς η αξία της είναι άπειρη, αφού είναι το Θείο Πρόσωπο Εκείνο που πράττει.
Μπορούμε όμως να πούμε ταυτόχρονα ότι είναι μια άβυσσος που ξεχειλίζει, που ξεχύνεται προς τα έξω και απλώνει τη ζωή και τις αρετές της σε όλα τα μέλη του Μυστικού Του Σώματος. Είναι μια άβυσσος που έχει ασύγκριτη ελκυστικότητα λόγω του βάθους της, της υπεροχής της και της αιώνιας ομορφιάς της.
- Πρέπει να μιμούμαστε τις αρετές της Καρδίας του Ιησού. «Γιατί εκείνους που από πάντα γνώριζε, προόρισε να γίνουμε σύμμορφοι προς την εικόνα του Υιού του…» (Ρωμ 8,29). Αυτή η συμμόρφωση με την εικόνα του Υιού του Θεού είναι η μίμηση των αρετών της Καρδίας Του. Γι’ αυτό, μετά, ο Άγιος Παύλος λέει: «Ντυθείτε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό» (Ρωμ 13,14). «Να αισθάνεστε μέσα σας τα ίδια που αισθανόταν και ο Ιησούς Χριστός» (Φιλ 2,5). Η Αγία Μαργαρίτα έλεγε: «Ο Κύριός μας θέλει να ρυθμίσουμε τη ζωή μας σύμφωνα με τις αρετές της Καρδίας του». Ο Χριστός θα είναι πάντα ο πληρέστερος καθρέφτης και πρότυπο αρετής, μέσα στο οποίο πρέπει να κοιτάζουν τον εαυτό τους οι άνθρωποι όλων των εποχών. Για τον λόγο αυτό, η εγκύκλιος Haurietis Aquas βεβαιώνει ότι ένα από τα αποτελέσματα της λατρείας της Καρδίας του Χριστού στις ψυχές είναι ότι «τις κινεί να επιτύχουν όλες τις αρετές».
Ο μακάριος Μπερνάρντος de Hoyos λέει: «Θα προσπαθείτε να μπείτε στην Καρδία του Ιησού και να Την εξετάσετε προσεκτικά για να διαμορφώσετε την καρδιά σας σύμφωνα με Αυτήν. […] Άνοιξέ μου, Κύριε, την Καρδία Σου, πόρτα της ζωής και πηγή ζωντανού νερού, για να μπω μέσα Της μέσω της γνώσης της Μεγαλειότητάς Σου και για να πιώ μέσα από την ίδια Θεία Καρδία το νερό της αληθινής αρετής, που σβήνει κάθε δίψα για πρόσκαιρα πράγματα».
Και ο Άγιος Ιωάννης Εύδης: «Αν χρειαζόμαστε κάποια αρετή, ας την πάρουμε από τον θησαυρό Της που περιέχει σε εξαιρετικό βαθμό όλες τις αρετές· και ας παρακαλέσουμε τον Κύριό μας, να μας δώσει από τη βαθύτατη ταπείνωση της Καρδίας Του, την αληθινή ταπεινοφροσύνη· από την πιο ένθερμη αγάπη της Καρδίας Του, την τέλεια αγάπη· και ούτω καθεξής όσον αφορά τις άλλες αρετές».
«Πόσο υποχρεωμένοι είμαστε, λοιπόν, να τιμούμε, να αγαπάμε και να επαινούμε τις ευγενικότατες Καρδίες του Ιησού και της Μαρίας. Να περάσουμε όλη μας τη ζωή και περισσότερη αν είχαμε, να τους υπηρετούμε και να τους δοξάζουμε· να προσπαθήσουμε να αποτυπώσουμε στις καρδιές μας μια τέλεια εικόνα των αρετών τους. Είναι αδύνατο να τους ευχαριστήσουμε περπατώντας σε δρόμους διαφορετικούς από τους δικούς τους».
