ΓΙΑΤΙ Ο ΙΕΡΕΑΣ ΑΣΠΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ
Αυτό το λειτουργικό έθιμο είναι ένα από τα παλαιότερα της Εκκλησίας, που χρονολογείται από τον τέταρτο κιόλας αιώνα.
Πριν από την τέλεση της Θείας Λειτουργίας, ο ιερέας και ο διάκονος αν υπάρχει ασπάζονται (φιλούν) την Αγία Τράπεζα. Η πρακτική αυτή μπορεί να φανεί παράξενη σε κάποιους, καθώς οι Άγιες Τράπεζες είναι φτιαγμένες από πέτρα ή ξύλο και, εκ πρώτης όψεως, δεν φαίνεται να αξίζουν ιδιαίτερης αφοσίωσης.
Τι σημαίνει αυτό το αρχαίο έθιμο; Η πράξη του φιλήματος ιερών αντικειμένων είναι μια παράδοση που συναντάται σε πολλές θρησκείες εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η πρακτική προέρχεται από πολιτισμούς όπου το φιλί είναι σύμβολο σεβασμού και ταπεινότητας. Η πρακτική αυτή επεκτείνεται και στα αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν το Θείο.
Εκτός από τις ειδωλολατρικές λατρείες, η παράδοση του φιλιού στο τραπέζι τις ημέρες των εορτών αναπτύχθηκε σταδιακά σε διάφορους πολιτισμούς. Οι χριστιανοί, αναπτύσσοντας τη λειτουργία, συμπεριέλαβαν πρακτικές από το δικό τους πολιτισμό, δίνοντάς τους ένα νέο νόημα. Το φιλί της Αγίας Τράπεζας έγινε έτσι αναπόσπαστο μέρος της θείας Λειτουργίας.
Η σημασία της Αγίας Τράπεζας – Θυσιαστηρίου έγκειται στην ιερή θυσία που επαναλαμβάνετε πάνω σε αυτή. Καθαγιάζεται από τον επίσκοπο όταν εγκαθίσταται σε μια νέα Εκκλησία. Η τελετή αγιασμού μοιάζει πολύ με τη βάπτιση, καθώς ο επίσκοπος ευλογεί την Αγία Τράπεζα με αγιασμένο λάδι. Στη συνέχεια, μετά τις προσευχές, το καλύπτει με ένα λευκό πανί.
Το φίλημα της Αγίας Τράπεζας μπορεί να θεωρηθεί ως ένας τρόπος να τιμηθεί ο ρόλος της στη Θεία Λειτουργία. Πιο συμβολικά, η Αγία Τράπεζα αντιπροσωπεύει τον Χριστό, τον “ακρογωνιαίο λίθο” (Εφεσ. 2,20) της Εκκλησίας. Στην ιστορία της λειτουργίας, ο ιερέας παλαιότερα φιλούσε την Αγία Τράπεζα πριν ευλογήσει το εκκλησίασμα για να συμβολίσει ότι η πραγματική ευλογία προέρχεται από τον Θεό. Το γεγονός ότι ο ιερέας βάζει συνήθως τα χέρια του στην Αγία Τράπεζα όταν τη φιλάει – και όχι ο διάκονος – φανερώνει επίσης την εξουσία του να ενεργεί μυστηριακά πάνω σε αυτήν μέσω της ιεροσύνης του.
Με την πάροδο του χρόνου, λείψανα αγίων εισήχθησαν στις Αγίες Τράπεζες. Επομένως, ο ιερέας φιλούσε ταυτόχρονα το λείψανο. Όταν ο ιερέας και ο διάκονος φιλούν την Αγία Τράπεζα κατά τη Θεία Λειτουργία, εκφράζουν την κοινωνία τους με τον Θεό, με τον Χριστό και με ολόκληρη την Εκκλησία στον ουρανό, την παρουσία της οποίας συμβολίζουν τα λείψανα των αγίων.
Αν και είναι αλήθεια ότι οι Άγιες Τράπεζες είναι υλικά αντικείμενα, ο ρόλος τους τους προσδίδει ένα ιδιαίτερο συμβολισμό. Το φίλημα της Αγίας Τράπεζας είναι επίσης ένα σύμβολο αναγνώρισης της σχέσης του ατόμου με τη θεία θυσία του Ιησού Χριστού.
π. Α.Π
