Αύλειος χώρος Αγίου Δαμάσου
Κατήχηση με θέμα την προσευχή – 35. Η βεβαιότητα πως έχουμε εισακουσθεί
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Υπάρχει μια ουσιαστική ένσταση αναφορικά με την προσευχή, η οποία προέρχεται από μια παρατήρηση που κάνουμε όλοι: προσευχόμαστε, ζητάμε, αλλά μερικές φορές οι προσευχές μας φαίνεται να μην εισακούονται: αυτό που ζητήσαμε – για εμάς ή για άλλους – δεν έχει πραγματοποιηθεί. Βιώνουμε αυτήν την εμπειρία πολλές φορές. Και αν ο λόγος για τον οποίο προσευχηθήκαμε ήταν ευγενής (όπως η παράκληση για την υγεία ενός αρρώστου ή για το τέλος ενός πολέμου), το να μην εισακουόμαστε μας φαίνεται σκανδαλώδες. Για παράδειγμα, για τους πολέμους: προσευχόμαστε για τον τερματισμό των πολέμων, γι’ αυτούς τους πολέμους σε πολλά μέρη του κόσμου, ας σκεφτούμε την Υεμένη, ας σκεφτούμε τη Συρία, χώρες που βρίσκονται σε πόλεμο εδώ και πολλά χρόνια! Χώρες που έχουν καταστραφεί από τους πολέμους, προσευχόμαστε και δεν τελειώνουν. Αλλά πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό; «Μερικοί σταματούν ακόμη και να προσεύχονται, επειδή νομίζουν ότι η ικεσία τους δεν εισακούεται» (Κατήχηση Καθολικής Εκκλησίας, αρ. 2734). Αλλά αν ο Θεός είναι Πατέρας, γιατί δεν μας ακούει; Αυτός που διαβεβαίωσε ότι δίνει καλά πράγματα στα παιδιά που του τα ζητούν (βλ. Μτ 7,10), γιατί δεν ανταποκρίνεται στα αιτήματά μας; Όλοι έχουμε αυτή την εμπειρία: προσευχηθήκαμε, προσευχηθήκαμε για την ασθένεια εκείνου του φίλου μας, εκείνου του μπαμπά, εκείνης της μαμάς, και αυτοί μετά «έφυγαν», ο Θεός δεν μας εισάκουσε. Είναι μια εμπειρία που βιώσαμε όλοι μας.
Η Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας, μας προσφέρει μια καλή σύνθεση αυτού του ζητήματος. Μας προειδοποιεί για τον κίνδυνο να μην ζούμε μια αυθεντική εμπειρία πίστεως, αλλά να έχουμε μεταμορφώσει τη σχέση με τον Θεό σε κάτι μαγικό. Η προσευχή δεν είναι ένα μαγικό ραβδί: είναι ένας διάλογος με τον Κύριο. Πράγματι, όταν προσευχόμαστε μπορεί να πέσουμε στην παγίδα να μην είμαστε εμείς που υπηρετούμε τον Θεό, αλλά να έχουμε την απαίτηση να είναι Αυτός που θα υπηρετήσει εμάς (βλ. αρ. 2735). Ιδού λοιπόν μια προσευχή που απαιτεί συνεχώς, που θέλει να κατευθύνει τα γεγονότα σύμφωνα με το δικό μας σχέδιο, που δεν δέχεται άλλα σχέδια εκτός από τις επιθυμίες μας. Απεναντίας, ο Ιησούς διέθετε μια μεγάλη σοφία βάζοντας στα χείλη μας το «Πάτερ ημών». Είναι μια προσευχή αιτημάτων, όπως ξέρουμε, αλλά τα πρώτα αιτήματα που ζητούμε είναι όλα από την πλευρά του Θεού. Ζητούν να πραγματοποιηθεί όχι το σχέδιό μας, αλλά το θέλημά του για τον κόσμο. Καλύτερα ας αφήσουμε να πράξει Εκείνος: «Αγιασθήτω το όνομά σου, ελθέτω η Βασιλεία σου, γενηθήτω το θέλημά σου» (Μτ 6,9-10).
Και ο Απόστολος Παύλος μας υπενθυμίζει ότι δεν γνωρίζουμε καν τι είναι προς όφελός μας να ζητήσουμε (βλ. Ρωμ 8,26). Ζητάμε για τις ανάγκες μας, για ό,τι χρειαζόμαστε, για τα πράγματα που θέλουμε, «αλλά αυτό είναι προς όφελός μου να το ζητήσω ή όχι;». Ο Παύλος μας λέει: δεν ξέρουμε καν τι είναι καλό να ζητήσουμε. Όταν προσευχόμαστε πρέπει να είμαστε ταπεινοί: αυτή είναι η πρώτη στάση για να προσευχηθούμε, ώστε τα λόγια μας να είναι πραγματικά προσευχές και όχι ματαιολογία που ο Θεός απορρίπτει. Κάποιος μπορεί επίσης να προσευχηθεί για λάθος λόγους: για παράδειγμα, να νικήσει τον εχθρό σε έναν πόλεμο, χωρίς να αναρωτιέται τι πιστεύει ο Θεός για αυτόν τον πόλεμο. Είναι εύκολο να γράψουμε σε ένα λάβαρο «Ο Θεός είναι μαζί μας». Πολλοί είναι ανήσυχοι να διασφαλίσουν ότι ο Θεός είναι μαζί τους, αλλά λίγοι ενδιαφέρονται να ελέγξουν αν αυτοί είναι πραγματικά μαζί με τον Θεό. Στην προσευχή, είναι ο Θεός που πρέπει να μεταστρέψει εμάς, δεν είμαστε εμείς που πρέπει να μεταστρέψουμε τον Θεό. Χρειάζεται ταπεινότητα. Εγώ πηγαίνω να προσευχηθώ, αλλά εσύ, Κύριε, μετάστρεψε την καρδιά μου ώστε να ζητήσω αυτό που είναι ωφέλιμο, να ζητήσω αυτό που θα είναι καλύτερο για την πνευματική μου υγεία.
Ωστόσο, το σκάνδαλο παραμένει: όταν οι άνθρωποι προσεύχονται με ειλικρινή καρδιά, όταν ζητούν αγαθά που ανταποκρίνονται στη Βασιλεία του Θεού, όταν μια μαμά προσεύχεται για το άρρωστο παιδί της, γιατί μερικές φορές φαίνεται ότι ο Θεός δεν ακούει; Για να απαντήσουμε σε αυτήν την ερώτηση, πρέπει να μελετήσουμε με ηρεμία τα Ευαγγέλια. Οι διηγήσεις της ζωής του Ιησού είναι γεμάτες προσευχές και παρακλήσεις: πολλοί άνθρωποι τραυματισμένοι στο σώμα και στο πνεύμα, του ζητούν να θεραπευτούν. Υπάρχει κάποιος που τον παρακαλεί για έναν φίλο του που δεν περπατά πλέον. Υπάρχουν πατέρες και μητέρες που του φέρνουν τον άρρωστο γιο τους και την άρρωστη κόρη τους… Είναι όλες προσευχές γεμάτες από πόνο. Είναι ένας τεράστιος χορός που επικαλείται: «Κύριε, ελέησέ μας!».
Βλέπουμε ότι μερικές φορές η απάντηση του Ιησού είναι άμεση, ενώ σε άλλες περιπτώσεις αναβάλλεται στον χρόνο: φαίνεται ότι ο Θεός δεν απαντά. Ας σκεφτούμε τη Χαναναία που ικετεύει τον Ιησού για την κόρη της: αυτή η γυναίκα πρέπει να επιμείνει για πολύ ώστε να ακουστεί (βλ. Μτ 15,21-28). Έχει επίσης την ταπεινοφροσύνη να ακούσει έναν λόγο του Ιησού που φαίνεται κάπως προσβλητικός: δεν πρέπει να ρίχνουμε το ψωμί στα σκυλιά, στα σκυλάκια. Αλλά αυτή η γυναίκα δεν νοιάζεται αν την ταπεινώνουν: νοιάζεται για την υγεία της κόρης της. Και συνεχίζει: «Ναι, αλλά και τα σκυλάκια τρώνε αυτό που πέφτει από το τραπέζι», κι αυτό άρεσε στον Ιησού. Ή ας σκεφτούμε τον παραλυτικό που μετέφεραν οι τέσσερις φίλοι του: αρχικά ο Ιησούς συγχωρεί τις αμαρτίες του και μόνο αργότερα τον θεραπεύει στο σώμα (βλ. Μκ 2,1-12). Επομένως, σε ορισμένες περιπτώσεις η λύση του δράματος δεν είναι άμεση. Και στη ζωή μας, ο καθένας μας βιώνει αυτήν την εμπειρία. Ας θυμηθούμε λίγο: πόσες φορές ζητήσαμε μια χάρη, ένα θαύμα, και δεν συνέβη τίποτα. Όμως, με την πάροδο του χρόνου, τα πράγματα τακτοποιήθηκαν, αλλά σύμφωνα με τον τρόπο του Θεού, τον θεϊκό τρόπο, όχι σύμφωνα με αυτό που εμείς θέλαμε εκείνη τη στιγμή. Ο χρόνος του Θεού δεν είναι ο δικός μας χρόνος.
Από αυτή την άποψη, αξίζει προσοχή προπάντων η θεραπεία της κόρης του Ιαείρου (βλ. Μκ 5,21-33). Υπάρχει ένας πατέρας που τρέχει εξαντλημένος: η κόρη του είναι άρρωστη και για αυτόν τον λόγο ζητά τη βοήθεια του Ιησού.
Ο Διδάσκαλος δέχεται αμέσως, αλλά ενώ πηγαίνουν στο σπίτι, μια άλλη θεραπεία συμβαίνει, και στη συνέχεια φτάνει η είδηση ότι το κορίτσι πέθανε. Φαίνεται πως είναι το τέλος, αλλά ο Ιησούς λέει στον πατέρα του: «Εσύ μη φοβάσαι· μόνο πίστευε!» (Μκ 5,36). «Συνέχισε να έχεις πίστη»: διότι είναι η πίστη που στηρίζει την προσευχή. Και πράγματι, ο Ιησούς θα ξυπνήσει αυτό το κοριτσάκι από τον ύπνο του θανάτου. Αλλά για κάποια στιγμή, ο Ιάειρος έπρεπε να περπατήσει στο σκοτάδι, μόνο με τη φλογίτσα της πίστεως. Κύριε, δώσε μου πίστη! Ας αυξηθεί η πίστη μου! Ας ζητήσουμε αυτή τη χάρη, να έχουμε πίστη. Ο Ιησούς, στο Ευαγγέλιο, λέει ότι η πίστη μετακινεί τα βουνά. Αλλά να έχουμε πίστη στα σοβαρά. Ο Ιησούς, μπροστά στην πίστη των φτωχών του, των ανθρώπων του, υποκύπτει, νιώθει μια ιδιαίτερη τρυφερότητα, μπροστά σ’ αυτήν την πίστη. Και ακούει.
Ακόμη και η προσευχή που ο Ιησούς απευθύνει στον Πατέρα, στη Γεθσημανή, φαίνεται να μην εισακούεται: «Πατέρα, αν είναι δυνατόν, απομάκρυνε από μένα αυτό που με περιμένει». Φαίνεται ότι ο Πατέρας δεν τον άκουσε. Ο Υιός θα πρέπει να πιει το ποτήριο του πάθους ως το τέλος. Αλλά το Μεγάλο Σάββατο δεν είναι το τελευταίο κεφάλαιο, διότι την τρίτη ημέρα, δηλαδή την Κυριακή, υπάρχει η ανάσταση. Το κακό είναι άρχοντας της προτελευταίας ημέρας: να το θυμάστε καλά αυτό. Το κακό δεν είναι ποτέ άρχοντας της τελευταίας ημέρας, όχι: της προτελευταίας, της στιγμής που η νύχτα είναι πιο σκοτεινή, λίγο πριν από την αυγή. Εκεί, την προτελευταία ημέρα υπάρχει ο πειρασμός όπου το κακό μας κάνει να καταλάβουμε ότι έχει νικήσει: «Είδες; Νίκησα εγώ!». Το κακό είναι ο άρχοντας της προτελευταίας ημέρας: την τελευταία ημέρα είναι η ανάσταση. Αλλά το κακό δεν είναι ποτέ ο άρχοντας της τελευταίας ημέρας: Ο Θεός είναι ο άρχοντας της τελευταίας ημέρας. Επειδή αυτή ανήκει μόνο στον Θεό, και είναι η ημέρα κατά την οποία θα ικανοποιηθούν όλες οι ανθρώπινες επιθυμίες για σωτηρία.
Ας μάθουμε αυτήν την ταπεινή υπομονή να αναμένουμε τη χάρη του Κυρίου, να αναμένουμε την τελευταία ημέρα. Πολλές φορές, η προτελευταία ημέρα είναι πολύ άσχημη, επειδή τα ανθρώπινα δεινά είναι άσχημα. Αλλά ο Κύριος είναι εκεί, και την τελευταία ημέρα λύνει τα πάντα. Σας ευχαριστώ.
Μετάφραση: π.Λ
