ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Αίθουσα Παύλος Στ’
Τετάρτη, 08 Μαρτίου 2023
Κατήχηση. Το πάθος για τον ευαγγελισμό: ο αποστολικός ζήλος του πιστού. 6. H Β’ Σύνοδος του Βατικανού. Α) Ο ευαγγελισμός ως εκκλησιακή διακονία
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Στην τελευταία κατήχηση είδαμε ότι η πρώτη «σύνοδος» στην ιστορία της Εκκλησίας -μια σύνοδος, όπως αυτή της Β’ Βατικανής-, η πρώτη σύνοδος, συγκλήθηκε στην Ιερουσαλήμ για ένα ζήτημα που συνδεόταν με τον ευαγγελισμό, δηλαδή την αναγγελία των Καλών Νέων στους μη Εβραίους – υπήρχε η άποψη ότι μόνο στους Εβραίους έπρεπε να διακηρύσσεται το Ευαγγέλιο. Τον 20ό αιώνα, η Β’ Οικουμενική Σύνοδος του Βατικανού παρουσίασε την Εκκλησία ως Λαό του Θεού οδοιπορούντα στον κόσμο και ως εκ φύσεώς του ιεραποστολικό (βλ. ΔιάταγμαAd Gentes, 2). Τι σημαίνει αυτό; Υπάρχει σαν μια γέφυρα μεταξύ της πρώτης και της τελευταίας Συνόδου, στο σημείο του ευαγγελισμού, μια γέφυρα της οποίας αρχιτέκτονας είναι το Άγιο Πνεύμα. Σήμερα ακούμε τη Β’ Σύνοδο του Βατικανού, για να ανακαλύψουμε ότι ο ευαγγελισμός είναι πάντα μια εκκλησιακή διακονία, ποτέ μοναχική, ποτέ απομονωμένη, ποτέ ατομικιστική. Ο Ευαγγελισμός γίνεται πάντα in ecclesia, δηλαδή κοινοτικά και χωρίς προσηλυτισμό διότι αυτός δεν είναι ευαγγελισμός.
Στην πραγματικότητα, ο ευαγγελιστής μεταδίδει πάντα αυτό που έχει λάβει. Ο Άγιος Παύλος ήταν ο πρώτος που το έγραψε: το ευαγγέλιο που αυτός κήρυττε και το οποίο λάμβαναν οι κοινότητες και στο οποίο παρέμεναν σταθερές, είναι το ίδιο που είχε λάβει με τη σειρά του ο Απόστολος (βλ. Α’Κορ 15,1-3). Η πίστη λαμβάνεται και η πίστη μεταδίδεται. Αυτός ο εκκλησιακός δυναμισμός μετάδοσης του Μηνύματος είναι δεσμευτικός και εγγυάται τη γνησιότητα της χριστιανικής αναγγελίας. Ο ίδιος ο Παύλος γράφει στους Γαλάτες: «Αλλά κι αν εμείς ή ακόμη κι ένας άγγελος από τον ουρανό σάς κηρύξει ένα ευαγγέλιο διαφορετικό από το ευαγγέλιο που σας κηρύξαμε, να είναι ανάθεμα!» (1,8). Αυτό είναι όμορφο και είναι καλό για τόσες πολλές απόψεις που είναι της μόδας…
Η εκκλησιακή διάσταση, λοιπόν, του ευαγγελισμού αποτελεί κριτήριο επαλήθευσης του αποστολικού ζήλου. Απαραίτητη επαλήθευση, διότι πάντα ελλοχεύει ο πειρασμός να προχωρήσουμε «μόνοι», ειδικά όταν ο δρόμος γίνεται τραχύς και νιώθουμε το βάρος της δέσμευσης. Εξίσου επικίνδυνος είναι ο πειρασμός να ακολουθήσουμε ευκολότερα ψευδοεκκλησιαστικά μονοπάτια, να υιοθετήσουμε την κοσμική λογική των αριθμών και των δημοσκοπήσεων, να βασιστούμε στη δύναμη των ιδεών μας, των προγραμμάτων, των δομών μας, των «σχέσεων που έχουν σημασία». Αυτό είναι λάθος, πρέπει να βοηθάει λίγο, αλλά θεμελιώδης είναι η δύναμη που σου δίνει το Πνεύμα για να διακηρύξεις την αλήθεια του Ιησού Χριστού, να αναγγείλεις το Ευαγγέλιο. Τα άλλα είναι δευτερεύοντα.
Τώρα, αδελφοί και αδελφές, ας τοποθετηθούμε πιο άμεσα στο «σχολείο» της Β’ Συνόδου του Βατικανού, ξαναδιαβάζοντας ορισμένα άρθρα του Διατάγματος Ad Gentes (AG), του εγγράφου για την ιεραποστολική δραστηριότητα της Εκκλησίας. Αυτά τα κείμενα της Β’ Βατικανής διατηρούν πλήρως την αξία τους ακόμη και στο δικό μας περίπλοκο και πλουραλιστικό πλαίσιο.
Πρώτα απ’ όλα, αυτό το έγγραφο, AG, μας καλεί να θεωρήσουμε την αγάπη του Θεού Πατέρα, ως πηγή, η οποία «με την απέραντη και ελεήμονα λυτρωτική της ευεργεσία μας δημιουργεί και, επιπλέον, δια της χάριτος, μας καλεί να συμμετάσχουμε στη ζωή Του και στη δόξα Του. Αυτή είναι η κλήση μας. Αυτός από καθαρή γενναιοδωρία επέχυσε και συνεχίζει να επιχέει τη θεϊκή Του καλοσύνη, ώστε, όπως είναι ο δημιουργός των πάντων, έτσι να μπορεί να είναι και «τα πάντα τοις πάσι» (Α’Κορ 15,28),χορηγώντας ταυτόχρονα τη δόξα Του και την ευτυχία μας» (αρ. 2). Αυτό το απόσπασμα είναι θεμελιώδες, διότι λέει ότι η αγάπη του Πατέρα έχει ως αποδέκτη κάθε άνθρωπο. Η αγάπη του Θεού δεν είναι μόνο για μια μικρή ομάδα, όχι… είναι για όλους. Βάλτε καλά αυτή τη λέξη στο μυαλό και στην καρδιά σας: όλοι, όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, έτσι λέει ο Κύριος. Και αυτή η αγάπη για κάθε άνθρωπο είναι μια αγάπη που φτάνει σε κάθε άνδρα και γυναίκα μέσω της αποστολής του Ιησού, μεσίτη της σωτηρίας και λυτρωτή μας (βλ. AG, 3), και μέσω της αποστολής του Αγίου Πνεύματος (βλ. AG, 4 ), το οποίο Άγιο Πνεύμα ενεργεί σε όλους, τόσο στους βαπτισμένους όσο και στους αβάπτιστους. Το Άγιο Πνεύμα ενεργεί!
Επιπλέον, η Σύνοδος υπενθυμίζει ότι είναι καθήκον της Εκκλησίας να συνεχίσει την αποστολή του Χριστού, ο οποίος «εστάλη για να φέρει τα καλά νέα στους φτωχούς. Γι’ αυτό -συνεχίζει το έγγραφο Ad gentes– είναι απαραίτητο η Εκκλησία, πάντα υπό την επιρροή του Αγίου Πνεύματος, του Πνεύματος του Χριστού, να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο που ακολούθησε Αυτός, δηλαδή τον δρόμο της φτώχειας, της υπακοής, της υπηρεσίας και της αυτοθυσίας μέχρι θανάτου, από τον οποίο στη συνέχεια, με την Ανάστασή Του, Αυτός εξήλθε νικητής» (AG, 5). Αν μείνει πιστή σε αυτόν τον «δρόμο», η αποστολή της Εκκλησίας είναι «η φανέρωση, δηλαδή η επιφάνεια και η πραγματοποίηση του θείου σχεδίου στον κόσμο και στην ιστορία» (AG, 9).
Αδελφοί και αδελφές, αυτές οι σύντομες σημειώσεις μας βοηθούν επίσης να κατανοήσουμε την εκκλησιακή αίσθηση του αποστολικού ζήλου κάθε ιεραποστόλου-μαθητή. Ο αποστολικός ζήλος δεν είναι ενθουσιασμός, είναι κάτι άλλο, είναι μια χάρη του Θεού την οποία πρέπει να φυλάγουμε. Πρέπει να καταλάβουμε το νόημα, διότι στον οδοιπορούντα και ευαγγελίζοντα Λαό του Θεού δεν υπάρχουν ενεργητικά και παθητικά πρόσωπα. Δεν υπάρχουν εκείνοι που κηρύττουν, εκείνοι που αναγγέλλουν το Ευαγγέλιο με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, και εκείνοι που σιωπούν. Όχι. «Κάθε βαπτισμένος -λέει η Evangelii Gaudium– όποιος και αν είναι ο ρόλος του στην Εκκλησία και το επίπεδο επιμόρφωσης της πίστης του, είναι ενεργό πρόσωπο ευαγγελισμού» (Αποστολική ΠαραίνεσηEvangelii Gaudium, 120). Είσαι Χριστιανός; «Ναι, έλαβα το Βάπτισμα…» Και αναγγέλλεις το Ευαγγέλιο; «Μα τι σημαίνει αυτό…;» Αν δεν αναγγέλλεις το Ευαγγέλιο, αν δεν δίνεις μαρτυρία, αν δεν δίνεις εκείνη τη μαρτυρία του Βαπτίσματος που έλαβες, για την πίστη που σου έδωσε ο Κύριος, δεν είσαι καλός Χριστιανός.
Δυνάμει του ληφθέντος Βαπτίσματος και της συνακόλουθης ενσωμάτωσής του στην Εκκλησία, κάθε βαπτισμένος συμμετέχει στην αποστολή της Εκκλησίας και, μέσω αυτής, στην αποστολή του Χριστού Βασιλέως, Ιερέα και Προφήτη. Αδελφοί και αδελφές, αυτό το καθήκον «είναι ένα και αμετάβλητο σε κάθε τόπο και σε κάθε κατάσταση, παρότι βάσει ποικίλων περιστάσεων δεν εκδηλώνεται με τον ίδιο τρόπο» (AG, 6). Αυτό μας καλεί να μην μείνουμε σκληρωτικοί ή απολιθωμένοι. Μας λυτρώνει από αυτή την ανησυχία που δεν είναι του Θεού. Ο ιεραποστολικός ζήλος του πιστού εκφράζεται και ως δημιουργική αναζήτηση νέων τρόπων κήρυξης και μαρτυρίας, νέων τρόπων αντιμετώπισης της πληγωμένης ανθρωπότητας, την οποία ο Χριστός ανέλαβε πάνω του. Εν ολίγοις, νέους τρόπους για να προσφέρουμε υπηρεσία στο Ευαγγέλιο και να προσφέρουμε υπηρεσία στην ανθρωπότητα. Ο ευαγγελισμός είναι διακονία. Αν κάποιος αποκαλεί τον εαυτό του ευαγγελιστή και δεν έχει αυτή τη στάση, αυτή την καρδιά του διακόνου, και πιστεύει ότι είναι αφεντικό, δεν είναι ευαγγελιστής, όχι… είναι ένας καημένος άνθρωπος.
Η επιστροφή στη πηγαία αγάπη του Πατέρα και στις αποστολές του Υιού και του Αγίου Πνεύματος δεν μας κλείνει σε χώρους στατικής προσωπικής ηρεμίας. Αντίθετα, μας οδηγεί να αναγνωρίσουμε τη δωρεά της πληρότητας της ζωής στην οποία καλούμαστε, αυτό το δώρο για το οποίο δοξάζουμε και ευχαριστούμε τον Θεό. Αυτό το δώρο δεν είναι μόνο για εμάς, αλλά για να το δώσουμε στους άλλους. Και μας οδηγεί να βιώνουμε όλο και πληρέστερα αυτό που λάβαμε με το να το μοιραζόμενοι με τους άλλους, με αίσθημα ευθύνης και διατρέχοντας μαζί τα συχνά δύσβατα και δύσκολα μονοπάτια της ιστορίας, σε άγρυπνη και πρόσφορη αναμονή της ολοκλήρωσής της. Ας ζητήσουμε από τον Κύριο αυτή τη χάρη, να πάρουμε στα χέρια μας αυτή τη χριστιανική κλήση και να ευχαριστήσουμε τον Κύριο για όσα μας έδωσε, για αυτόν τον θησαυρό. Και να προσπαθήσουμε να τον μεταδώσουμε στους άλλους.
————————
Μετάφραση: π.Λ
