ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Πλατεία Αγίου Πέτρου
Τετάρτη, 17 Mαΐου 2023
Κατήχηση. Το πάθος για τον ευαγγελισμό: ο αποστολικός ζήλος του πιστού. 13. Η μαρτυρία: ο Άγιος Φραγκίσκος Ξαβέριος
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Συνεχίζουμε την πορεία των Κατηχήσεων με μερικά υποδειγματικά πρότυπα αποστολικού ζήλου. Ας θυμηθούμε ότι μιλάμε για τον ευαγγελισμό, τον αποστολικό ζήλο, τη διάδοση του ονόματος του Ιησού, και υπάρχουν πολλοί άνδρες και γυναίκες στην ιστορία που το έχουν κάνει αυτό με υποδειγματικό τρόπο. Σήμερα, για παράδειγμα, επιλέγουμε τον Άγιο Φραγκίσκο Ξαβέριο: θεωρείται, λένε κάποιοι, ως ο μεγαλύτερος ιεραπόστολος της σύγχρονης εποχής. Αλλά κανείς δεν μπορεί να πει ποιος είναι ο μεγαλύτερος, ποιος ο μικρότερος, διότι υπάρχουν τόσοι πολλοί «κρυφοί» ιεραπόστολοι που ακόμη και σήμερα κάνουν πολλά περισσότερα από τον Άγιο Φραγκίσκο Ξαβέριο. Και ο Ξαβέριος είναι ο προστάτης των ιεραποστολών, όπως η Αγία Θηρεσία του Βρέφους Ιησού. Αλλά ένας ιεραπόστολος είναι μεγάλος όταν πηγαίνει. Και είναι πολλοί, πολλοί ιερείς, λαϊκοί, μοναχές, που πηγαίνουν στις ιεραποστολές, ακόμη και από την Ιταλία και πολλοί από εσάς. Βλέπω, για παράδειγμα, όταν μου παρουσιάζουν την ιστορία ενός ιερέα ως υποψηφίου για την αρχιεροσύνη: πέρασε δέκα χρόνια στην ιεραποστολή στο τάδε μέρος… αυτό είναι μεγάλο: άφησε την πατρίδα του για να κηρύξει το Ευαγγέλιο. Είναι ο αποστολικός ζήλος. Και αυτόν πρέπει να τον καλλιεργήσουμε πολύ. Και βλέποντας τη μορφή αυτών των ανδρών, αυτών των γυναικών, μαθαίνουμε.
Και ο Άγιος Φραγκίσκος Ξαβέριος γεννιέται σε μια ευγενή αλλά με οικονομικές δυσκολίες οικογένεια της Ναβάρρας, στη βόρεια Ισπανία, το 1506. Πηγαίνει για σπουδές στο Παρίσι –είναι ένας κοσμικός, έξυπνος, καλός νέος. Εκεί συναντά τον Ιγνάτιο Λογιόλα. Τον βάζει να κάνει τις πνευματικές ασκήσεις και αλλάζει τη ζωή του. Και αφήνει όλη την κοσμική καριέρα του για να γίνει ιεραπόστολος. Γίνεται Ιησουίτης, δίνει τους όρκους του. Μετά γίνεται ιερέας, και πηγαίνει να κηρύξει το Ευαγγέλιο στην Ανατολή, όπου τον στέλνουν. Εκείνη την εποχή, τα ταξίδια των ιεραποστόλων στην Ανατολή ήταν μια αποστολή σε άγνωστους κόσμους. Και αυτός πηγαίνει, διότι ήταν γεμάτος αποστολικό ζήλο.
Αναχωρεί έτσι ο πρώτος μιας μεγάλης ομάδας παθιασμένων ιεραποστόλων της σύγχρονης εποχής, έτοιμοι να υπομείνουν τεράστιες κακουχίες και κινδύνους, για να φτάσουν σε χώρες και να συναντήσουν λαούς εντελώς αγνώστων πολιτισμών και γλωσσών, ωθούμενοι μόνο από την πολύ έντονη επιθυμία να κάνουν γνωστό τον Ιησού Χριστό και το Ευαγγέλιό Του.
Σε κάτι περισσότερο από έντεκα χρόνια θα κάνει ένα εξαιρετικό έργο. Ήταν ιεραπόστολος για έντεκα περίπου χρόνια. Τα ταξίδια με το πλοίο εκείνη την εποχή ήταν πολύ δύσκολα, ήταν επικίνδυνα. Πολλοί πέθαιναν καθ’ οδόν από ναυάγια ή ασθένειες. Δυστυχώς σήμερα πεθαίνουν επειδή εμείς τους αφήνουμε να πεθάνουν στη Μεσόγειο… Ο Ξαβέριος περνά πάνω από τρεισήμισι χρόνια στα πλοία, το ένα τρίτο της όλης διάρκειας της αποστολής του. Στα πλοία περνά πάνω από τρεισήμισι χρόνια, για να πάει στην Ινδία, έπειτα από την Ινδία στην Ιαπωνία.
Φτάνοντας στην Γκόα της Ινδίας, την πρωτεύουσα της πορτογαλικής Ανατολής, την πολιτιστική και εμπορική πρωτεύουσα, ο Ξαβέριος εγκαθιστά εκεί τη βάση του, αλλά δεν σταματά εκεί. Πηγαίνει να κηρύξει το Ευαγγέλιο στους φτωχούς ψαράδες της νότιας ακτής της Ινδίας, διδάσκοντας κατήχηση και προσευχές στα παιδιά, βαπτίζοντας και θεραπεύοντας τους αρρώστους. Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια μιας νυχτερινής προσευχής στον τάφο του Αγίου Αποστόλου Βαρθολομαίου, αισθάνεται ότι πρέπει να πάει πέρα από την Ινδία. Αφήνει σε καλά χέρια το έργο που είχε ήδη ξεκινήσει και σαλπάρει με γενναιότητα για τις Μολούκες, τα πιο μακρινά νησιά του ινδονησιακού αρχιπελάγους. Για αυτούς τους ανθρώπους δεν υπήρχαν ορίζοντες, τους ξεπερνούσαν… Αυτοί οι άγιοι ιεραπόστολοι είχαν θάρρος! Ακόμη και οι σημερινοί ιεραπόστολοι, ακόμη κι αν δεν πάνε με πλοίο για τρεις μήνες, πάνε με αεροπλάνο για 24 ώρες, αλλά μετά εκεί είναι το ίδιο. Πρέπει ναβρεθείς εκεί, και να ταξιδέψεις πολλά χιλιόμετρα, να μπεις μέσα στα δάση. Και ο Ξαβέριος, στις Μολούκες, γράφει την κατήχηση σε στίχους στην τοπική γλώσσα και διδάσκει να ψάλλουν την κατήχηση, διότι μαθαίνεται καλύτερα με τη μουσική μελωδία. Ποια είναι τα συναισθήματά του το καταλαβαίνουμε από τις επιστολές του. Γράφει το εξής: «Οι κίνδυνοι και τα βάσανα, που γίνονται δεκτά οικειοθελώς και αποκλειστικά για την αγάπη και την υπηρεσία του Θεού και Κυρίου μας, είναι πλούσιοι θησαυροί μεγάλων πνευματικών παρηγοριών. Εδώ σε λίγα χρόνια θα μπορούσε κανείς να χάσει τα μάτια του από τα πολλά δάκρυα χαράς!» (20 Ιανουαρίου 1548). Έκλαιγε από χαρά βλέποντας το έργο του Κυρίου.
Μια μέρα, στην Ινδία, συναντά έναν Ιάπωνα, ο οποίος του μιλά για τη μακρινή του χώρα, όπου δεν είχε πάει ποτέ κανένας Ευρωπαίος ιεραπόστολος. Και ο Φραγκίσκος Ξαβέριος είχε την ανησυχία του αποστόλου, την αδημονία να πάει παραπέρα, και αποφασίζει να φύγει το συντομότερο δυνατό, και φτάνει εκεί μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι πάνω στην πιρόγα ενός Κινέζου. Τα τρία χρόνια στην Ιαπωνία είναι πολύ δύσκολα, λόγω του κλίματος, των εμποδίων και της άγνοιας της γλώσσας, αλλά και εδώ οι σπόροι που φυτεύτηκαν θα αποδώσουν μεγάλους καρπούς.
Ο μεγάλος ονειροπόλος, ο Ξαβέριος, στην Ιαπωνία καταλαβαίνει ότι η καθοριστική χώρα για την ιεραποστολή στην Ασία ήταν μια άλλη: η Κίνα, με τον πολιτισμό της, την ιστορία της, το μεγαλείο της, κυριαρχούσε στην πραγματικότητα σε εκείνο το μέρος του κόσμου. Ακόμη και σήμερα, η Κίνα είναι πραγματικά ένας πολιτιστικός πόλος, με μια μεγάλη ιστορία, μια πολύ όμορφη ιστορία. Επιστρέφει λοιπόν στη Γκόα και λίγο μετά σαλπάρει ξανά ελπίζοντας να μπορέσει να εισέλθει στην Κίνα. Αλλά το σχέδιό του αποτυγχάνει: πεθαίνει στις πύλες της Κίνας, σε ένα νησί, το μικρό νησί Σαντσιάν, στα ανοικτά των κινεζικών ακτών, περιμένοντας μάταια να μπορέσει να αποβιβαστεί στην ηπειρωτική χώρα κοντά στην Καντόνα. Στις 3 Δεκεμβρίου 1552 πεθαίνει σε πλήρη εγκατάλειψη. Μόνο ένας Κινέζος είναι δίπλα του για να τον ξαγρυπνήσει. Έτσι τελειώνει το επίγειο ταξίδι του Φραγκίσκου Ξαβερίου. Είχε γεράσει, πόσο χρονών ήταν; Ογδόντα; Όχι… Ήταν μόλις σαράντα έξι ετών, είχε αναλώσει τη ζωή του στην ιεραποστολή, με ζήλο. Φεύγει από την καλλιεργημένη Ισπανία και φτάνει στην πιο καλλιεργημένη χώρα του κόσμου εκείνη την εποχή, την Κίνα, και πεθαίνει μπροστά στη μεγάλη Κίνα, συμπαραστεκόμενος από έναν Κινέζο. Τα πάντα ένα σύμβολο!
Η εντονότατη δραστηριότητά του ήταν πάντα συνδεδεμένη με την αδιάλειπτη προσευχή, τη μυστική ένωση με τον Θεό. Δεν εγκατέλειψε ποτέ την προσευχή, διότι ήξερε ότι εκεί υπήρχε η δύναμη. Όπου κι αν βρισκόταν, μεριμνούσε για τους αρρώστους, τους φτωχούς και τα παιδιά. Δεν ήταν «αριστοκρατικός» ιεραπόστολος: πήγαινε πάντα με τους πιο άπορους, με τα παιδιά που είχαν περισσότερο ανάγκη από εκπαίδευση καικατήχηση, με τους φτωχούς, τους ασθενείς: πήγαινε ακριβώς στα σύνορα της συμπαράστασης όπου ωρίμασε σε μεγαλείο. Η αγάπη για τον Χριστό ήταν η δύναμη που τον ώθησε στα πιο μακρινά πέρατα, με συνεχείς κακουχίες και κινδύνους, υπερνικώντας τις αποτυχίες, τις απογοητεύσεις και τις αποθαρρύνσεις. Η ίδια αγάπη για τον Χριστό τού έδωσε την ενίσχυση και τη χαρά να Τον ακολουθήσει και να Τον υπηρετήσει μέχρι τέλους.
Ο Άγιος Φραγκίσκος Ξαβέριος, ο οποίος έκανε αυτό το σπουδαίο επίτευγμα, μέσα σε τόση φτώχεια και με τόσο θάρρος, ας μας δώσει λίγο από αυτόν τον ζήλο, από αυτόν τον ζήλο για να βιώσουμε το Ευαγγέλιο και να αναγγείλουμε το Ευαγγέλιο. Στους πολλούς νέους σήμερα που αισθάνονται κάπως ανήσυχοι και δεν ξέρουν τι να κάνουν με αυτή την ανησυχία, λέω: κοιτάξτε τον Φραγκίσκο Ξαβέριο, κοιτάξτε τον ορίζοντα του κόσμου, κοιτάξτε τους λαούς που έχουν τόση ανάγκη, κοιτάξτε τον πολύ κόσμο που υποφέρει, τον πολύ κόσμο που χρειάζεται τον Ιησού. Και πηγαίνετε, να έχετε θάρρος. Και σήμερα ακόμη υπάρχουν θαρραλέοι νέοι. Σκέφτομαι τους πολλούς ιεραποστόλους για παράδειγμα στην Παπούα Νέα Γουινέα, σκέφτομαι τους φίλους μου, νέους που ζουν εκεί στην επισκοπή του Βάνιμο, και όλους εκείνους που πήγαν να κηρύξουν το Ευαγγέλιοστα χνάρια του Φραγκίσκου Ξαβερίου. Είθε ο Κύριος να μας δώσει σε όλους τη χαρά να αναγγέλλουμε το Ευαγγέλιο, τη χαρά να διαδίδουμε αυτό το πολύ όμορφο μήνυμα που κάνει ευτυχισμένους εμάς, και όλους.
———————
Μετάφραση: π.Λ