ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Πλατεία Αγίου Πέτρου
Τετάρτη, 12 Iουνίου 2024
Το Πνεύμα και η Νύμφη. Το Άγιο Πνεύμα καθοδηγεί τον λαό του Θεού να συναντήσει τον Ιησού, την ελπίδα μας.
- «Όλη η Γραφή είναι εμπνευσμένη από τον Θεό». Γνωρίζοντας την αγάπη του Θεού από τα λόγια του Θεού.
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Συνεχίζουμε την κατήχηση για το Άγιο Πνεύμα το οποίο καθοδηγεί την Εκκλησία προς τον Χριστό, την ελπίδα μας. Αυτό είναι ο οδηγός. Την περασμένη φορά συλλογιστήκαμε το έργο του Πνεύματος στην κτίση. Σήμερα θα το δούμε στην αποκάλυψη, της οποίας η Αγία Γραφή είναι μια μαρτυρία εμπνευσμένη από τον Θεό και έγκυρη.
Στην Β’ Επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τον Τιμόθεο περιέχεται αυτή η δήλωση: «Ό,τι βρίσκεται στη Γραφή είναι εμπνευσμένο από το Πνεύμα του Θεού» (3,16). Και ένα άλλο απόσπασμα από την Καινή Διαθήκη λέει: «Εμπνευσμένοι από το Άγιο Πνεύμα, αξιώθηκαν άγιοι άνθρωποι να μιλήσουν εκ μέρους του Θεού» (Β’Πε 1,21). Αυτή είναι η διδασκαλία της θεοπνευστίας της Γραφής, την οποία διακηρύσσουμε ως άρθρο πίστεως στο Πιστεύω, όταν μιλάμε για το Άγιο Πνεύμα «το λαλήσαν δια των προφητών». Η θεοπνευστία της Βίβλου.
Το Άγιο Πνεύμα, το οποίο ενέπνευσε τις Γραφές, είναι επίσης Αυτό που τις εξηγεί και τις καθιστά διαρκώς ζωντανές και ενεργές. Από θεόπνευστες, τις κάνει να προκαλούν έπνευση. «Οι θεόπνευστες ιερές Γραφές –λέει η Β’ Σύνοδος του Βατικανού– και γράφτηκαν μια για πάντα, μεταδίδουν αμετάβλητα τον λόγο του ίδιου του Θεού και κάνουν τη φωνή του Αγίου Πνεύματος να αντηχεί στα λόγια των προφητών και των αποστόλων» (Dei Verbum, 21). Με αυτόν τον τρόπο το Άγιο Πνεύμα συνεχίζει, στην Εκκλησία, τη δράση του Αναστάντος Ιησού ο οποίος, μετά το Πάσχα «φώτισε τον νου των μαθητών, για να καταλαβαίνουν τις Γραφές» (βλ. Λκ 24,45).
Πράγματι, μπορεί να συμβεί ένα συγκεκριμένο εδάφιο της Γραφής, το οποίο διαβάσαμε πολλές φορές χωρίς ιδιαίτερο συναίσθημα, μια μέρα να το διαβάσουμε σε ένα κλίμα πίστεως και προσευχής, και τότε αυτό το κείμενο ξαφνικά φωτίζεται, μας μιλάει, ρίχνει φως σε ένα πρόβλημα που βιώνουμε, καθιστά σαφές το θέλημα του Θεού για εμάς σε μια δεδομένη κατάσταση. Σε τι οφείλεται αυτή η αλλαγή, αν όχι σε φωτισμό του Αγίου Πνεύματος; Τα λόγια της Γραφής, υπό τη δράση του Πνεύματος, γίνονται φωτεινά. Και σε αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε να δούμε από πρώτο χέρι πόσο αληθινή είναι η δήλωση της Προς Εβραίους Επιστολής: «Ο λόγος του Θεού είναι ζωντανός και δραστικός, πιο κοφτερός κι από κάθε δίκοπο σπαθί […]» (4,12).
Αδελφοί και αδελφές, η Εκκλησία τρέφεται από την πνευματική ανάγνωση της Αγίας Γραφής, δηλαδή την ανάγνωση που γίνεται υπό την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος το οποίο την ενέπνευσε. Στο κέντρο της, σαν φάρος που φωτίζει τα πάντα, υπάρχει το γεγονός του θανάτου και της αναστάσεως του Χριστού, που εκπληρώνει το σχέδιο της σωτηρίας, κάνει πράξη όλες τις προτυπώσεις και τις προφητείες, αποκαλύπτει όλα τα κρυμμένα μυστήρια και προσφέρει το αληθινό κλειδί για την ανάγνωση ολόκληρης της Βίβλου. Ο θάνατος και η ανάσταση του Χριστού είναι ο φάρος που φωτίζει ολόκληρη τη Βίβλο, αλλά φωτίζει και τη ζωή μας. Η Αποκάλυψη τα περιγράφει όλα αυτά με την εικόνα του Αρνίου να σπάει τις σφραγίδες του βιβλίου «γραμμένο μέσα και έξω, αλλά σφραγισμένο με επτά σφραγίδες» (βλ. 5.1-9), της Γραφής της Παλαιάς Διαθήκης.
Η Εκκλησία, Νύμφη του Χριστού, είναι ο εξουσιοδοτημένος ερμηνευτής του θεόπνευστου κειμένου της Γραφής: η Εκκλησία είναι ο μεσολαβητής της αυθεντικής διακήρυξής του. Εφόσον η Εκκλησία είναι προικισμένη με το Άγιο Πνεύμα –γι’ αυτό είναι ερμηνευτής–, είναι «στύλος και στήριγμα της αληθείας» (Α’Τιμ 3,5). Γιατί; Διότι είναι εμπνευσμένη, κρατιέται σταθερή από το Άγιο Πνεύμα. Και καθήκον της Εκκλησίας είναι να βοηθά τους πιστούς και όσους αναζητούν την αλήθεια να ερμηνεύουν σωστά τα βιβλικά κείμενα.
Ένας τρόπος για να κάνουμε την πνευματική ανάγνωση του Λόγου του Θεού είναι αυτό που ονομάζεται lectio divina (θεία ανάγνωρη), μια λέξη που ίσως δεν καταλαβαίνουμε τι σημαίνει. Συνίσταται στην αφιέρωση μιας ώρας της ημέρας στην προσωπική και συλλογιστική ανάγνωση ενός αποσπάσματος της Γραφής. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό: κάθε μέρα αφιερώστε χρόνο για να ακούσετε, να συλλογιστείτε, να διαβάσετε ένα χωρίο της Γραφής. Και γι’ αυτό σας προτείνω: να έχετε πάντα ένα Ευαγγέλιο τσέπης και να το έχετε στην τσάντα σας, στις τσέπες σας… Έτσι όταν ταξιδεύετε ή όταν είστε λίγο ελεύθεροι να το πάρετε και να διαβάσετε… Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τη ζωή. Πάρτε ένα Ευαγγέλιο τσέπης και κατά τη διάρκεια της ημέρας διαβάστε το μία, δύο φορές, όταν συμβεί.
Αλλά η κατεξοχήν πνευματική ανάγνωση της Γραφής είναι η κοινοτική που γίνεται στη θεία λατρεία, στη Λειτουργία. Εκεί βλέπουμε πώς ένα γεγονός ή μια διδασκαλία, που δίνεται στην Παλαιά Διαθήκη, βρίσκει την πλήρη εκπλήρωσή της στο Ευαγγέλιο του Χριστού. Και το κήρυγμα, εκείνο το σχόλιο που κάνει ο προεστώς, πρέπει να βοηθήσει στη μεταλαμπάδευση του λόγου του Θεού από το βιβλίο στη ζωή. Αλλά γι’ αυτό το κήρυγμα πρέπει να είναι σύντομο: μια εικόνα, μια σκέψη και ένα συναίσθημα. Το κήρυγμα δεν πρέπει να ξεπερνά τα οκτώ λεπτά, διότι με τον καιρό χάνεται η προσοχή και ο κόσμος αποκοιμιέται, και έχει δίκιο. Ένα κήρυγμα πρέπει να είναι έτσι. Και αυτό θέλω να το πω στους ιερείς, που μιλάνε πολύ, πολλές φορές, και δεν είναι ξεκάθαρο για τι πράγμα μιλάνε. Σύντομο κήρυγμα: μια σκέψη, ένα συναίσθημα και μια αφετηρία για δράση, για το πώς να το κάνουμε. Όχι περισσότερο από οκτώ λεπτά. Διότι η ομιλία πρέπει να βοηθήσει στη μεταβίβαση του Λόγου του Θεού από το βιβλίο στη ζωή.
Και ανάμεσα στα πολλά λόγια του Θεού που ακούμε κάθε μέρα στη Θεία Λειτουργία ή στην Ιερά Ακολουθία των Ωρών, υπάρχει πάντα ένας λόγος που προορίζεται ειδικά για εμάς. Κάτι που αγγίζει την καρδιά. Καλοδεχούμενος στην καρδιά, μπορεί να φωτίσει την ημέρα μας, να ζωντανέψει την προσευχή μας. Είναι να μην τον αφήσεις να πέσει στο κενό!
Ολοκληρώνουμε με μια σκέψη που μπορεί να μας βοηθήσει να ερωτευτούμε τον λόγο του Θεού. Η Βίβλος –παρατηρεί ο Ιερός Αυγουστίνος– δεν κάνει τίποτε άλλο από το να αφηγείται την αγάπη του Θεού» [1]. Και ο Άγιος Γρηγόριος ο Μέγας ορίζει τη Γραφή ως «γράμμα του παντοδύναμου Θεού προς το πλάσμα του», ως γράμμα του Νυμφίου προς τη νύμφη, και μας προτρέπει «να μάθουμε να γνωρίζουμε την καρδιά του Θεού στα λόγια του Θεού» [2]. «Με αυτή την αποκάλυψη –λέει η Β’ Σύνοδος του Βατικανού– ο αόρατος Θεός, με τη μεγάλη του αγάπη, μιλά στους ανθρώπους ως φίλους και αλληλεπιδρά μαζί τους για να τους προσκαλέσει και να τους δεχτεί σε κοινωνία μαζί του» (Dei Verbum, 2).
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, συνεχίστε να διαβάζετε τη Βίβλο! Αλλά μην ξεχνάτε το Ευαγγέλιο τσέπης: να το έχετε στην τσάντα σας, στις τσέπες σας και κάποια στιγμή της ημέρας διαβάστε ένα απόσπασμα. Και αυτό θα σας κάνει πολύ κοντά στο Άγιο Πνεύμα που είναι στον λόγο του Θεού. Είθε το Άγιο Πνεύμα, που ενέπνευσε τις Γραφές και τώρα εμπνέει από τις Γραφές, να μας βοηθήσει να συλλάβουμε αυτή την αγάπη του Θεού στις συγκεκριμένες καταστάσεις της ζωής. Ευχαριστώ.
____________________________________________________
[1] De catechizandis rudibus, I, 8, 4: PL 40, 319.
[2] Registrum Epistolarum, V, 46 (εκδ. Ewald-Hartmann, σσ. 345-346).
———————-
Μετάφραση: π.Λ
