ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Πλατεία Αγίου Πέτρου
Τετάρτη, 11 Οκτωβρίου 2023
Κατήχηση. Το πάθος για τον ευαγγελισμό: ο αποστολικός ζήλος του πιστού. 22. Η Αγία Ιωσηφίνα Μπακίτα, μια μαρτυρία της μεταμορφωτικής δύναμης της συγχώρεσης του Χριστού
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Στην πορεία κατηχήσεων για τον αποστολικό ζήλο, σήμερα εμπνεόμαστε από τη μαρτυρία της Αγίας Ιωσηφίνας Μπακίτα, μιας Σουδανής αγίας. Δυστυχώς, εδώ και μήνες το Σουδάν είναι διαλυμένο από μια τρομερή ένοπλη σύγκρουση για την οποία λίγα λέγονται σήμερα. Ας προσευχηθούμε για τον σουδανικό λαό, ώστε να ζήσει ειρηνικά! Αλλά η φήμη της Αγίας Μπακίτα έχει ξεπεράσει κάθε σύνορο και έχει φτάσει σε όλους εκείνους που στερούνται την ταυτότητα και την αξιοπρέπεια.
Γεννήθηκε στο Νταρφούρ –το βασανισμένο Νταρφούρ!– το 1869, την απήγαγαν από την οικογένειά της σε ηλικία επτά ετών και την υποδούλωσαν. Οι απαγωγείς της την ονόμασαν «Μπακίτα», που σημαίνει «τυχερή». Πέρασε από οκτώ αφέντες –ο ένας την πουλούσε στον άλλο… Η σωματική και ηθική ταλαιπωρία που υπέστη ως παιδί την άφησε χωρίς ταυτότητα. Υπέστη σκληρότητα και βία: έφερε πάνω από εκατό ουλές στο σώμα της. Όμως η ίδια ομολόγησε: «Ως σκλάβα δεν απελπίστηκα ποτέ, γιατί ένιωθα μια μυστηριώδη δύναμη που με στήριζε».
Μπροστά σε αυτό αναρωτιέμαι: ποιο είναι το μυστικό της Αγίας Μπακίτα; Ξέρουμε ότι συχνά ο πληγωμένος πληγώνει με τη σειρά του· ο καταπιεσμένος γίνεται εύκολα καταπιεστής. Αντιθέτως, η κλήση των καταπιεσμένων είναι να απελευθερώσουν τον εαυτό τους και τους καταπιεστές τους με το να γίνουν αποκαταστάτες της ανθρωπιάς. Μόνο στην αδυναμία των καταπιεσμένων μπορεί να φανερωθεί η δύναμη της αγάπης του Θεού που ελευθερώνει και τους δύο.
Αυτή την αλήθεια εκφράζει πολύ καλά η Αγία Μπακίτα. Μια μέρα ο κηδεμόνας της της χαρίζει έναν μικρό σταυρό και εκείνη, που δεν είχε ποτέ τίποτα, τον κρατάει ως πολύτιμο θησαυρό. Κοιτώντας τον, βιώνει μια εσωτερική απελευθέρωση γιατί νιώθει ότι την κατανοούν και την αγαπούν και επομένως είναι ικανή να κατανοήσει και να αγαπήσει: αυτή είναι η αρχή. Νιώθει ότι την κατανοούν, νιώθει ότι την αγαπούν και κατά συνέπεια είναι ικανή να κατανοήσει και να αγαπήσει τους άλλους. Μάλιστα, θα πει: «Η αγάπη του Θεού με συνόδευε πάντα με μυστηριώδη τρόπο… Ο Κύριος με αγάπησε τόσο πολύ: πρέπει να αγαπάμε όλους… Πρέπει να συμπονούμε!».
Αυτή είναι η ψυχή της Μπακίτα. Πράγματι, να συν-πονούμεσημαίνει τόσο να πονούμε μαζί με τα θύματα τόσης απανθρωπιάς που υπάρχει στον κόσμο, όσο και να συμπονούμε αυτούς που διαπράττουν λάθη και αδικίες, όχι δικαιολογώντας, αλλά εξανθρωπίζοντας. Αυτό είναι το χάδι που η Αγία Μπακίτα μας διδάσκει: να εξανθρωπίζουμε. Όταν μπαίνουμε στη λογική της μάχης, του διχασμού μεταξύ μας, των κακών συναισθημάτων, του ενός εναντίον του άλλου, χάνουμε την ανθρωπιά. Και πολλές φορές σκεφτόμαστε ότι έχουμε ανάγκη από ανθρωπιά, να είμαστε πιο ανθρώπινοι. Και αυτό είναι το έργο που μας διδάσκει η Αγία Μπακίτα: να εξανθρωπίζουμε, να εξανθρωπίζουμε τον εαυτό μας και να εξανθρωπίζουμε τους άλλους.
Η Αγία Μπακίτα, που έγινε Χριστιανή, μεταμορφώθηκε από τα λόγια του Χριστού που τα σκεφτόταν καθημερινά: «Πατέρα, συγχώρησέ τους, δεν ξέρουν τι κάνουν» (Λκ 23,34). Γι’ αυτό έλεγε: «Αν ο Ιούδας είχε ζητήσει συγχώρεση από τον Ιησού, θα είχε βρει έλεος». Μπορούμε να πούμε ότι ο βίος της Αγίας Μπακίτα έχει γίνει μια υπαρξιακή παραβολή συγχώρεσης. Τι όμορφο να πεις για έναν άνθρωπο «ήταν ικανός, ήταν ικανή να συγχωρεί πάντα». Και αυτή ήταν σε θέση να το κάνει πάντα, πράγματι, γι’ αυτό και η ζωή της είναι μια υπαρξιακή παραβολή συγχώρεσης. Συγχωρέστε γιατί τότε θα συγχωρηθούμε. Μην το ξεχνάτε αυτό: τη συγχώρεση, που είναι το χάδι του Θεού για όλους μας.
Η συγχώρεση την έκανε ελεύθερη. Η συγχώρεση που έλαβε πρώτα μέσω της φιλεύσπλαχνης αγάπης του Θεού, και μετά η συγχώρεση που έδωσε την έκανε μια ελεύθερη, χαρούμενη γυναίκα, ικανή να αγαπά. Η Μπακίτα μπόρεσε να βιώσει την υπηρεσία όχι ως σκλαβιά, αλλά ως έκφραση της ελεύθερης προσφοράς του εαυτού της. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό: έκανε οικειοθελώς την υπηρέτρια –την πούλησαν ως σκλάβα– μετά επέλεξε ελεύθερα να γίνει υπηρέτρια, να σηκώσει στους ώμους της τα βάρη των άλλων.
Η Αγία Ιωσηφίνα Μπακίτα, με το παράδειγμά της, μας δείχνει τον δρόμο για να ελευθερωθούμε επιτέλους από τη σκλαβιά και τους φόβους μας. Μας βοηθά να ξεσκεπάζουμε την υποκρισία μας και τον εγωκεντρισμό μας, να ξεπερνάμε μνησικακίες και συγκρούσεις. Και μας ενθαρρύνει πάντα.
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, η συγχώρεση δεν αφαιρεί τίποτα αλλά προσθέτει –τι προσθέτει η συγχώρεση;– την αξιοπρέπεια: η συγχώρεση δεν σου αφαιρεί τίποτα, αλλά προσθέτει αξιοπρέπεια στον άνθρωπο, μας κάνει να κοιτάμε πέρα από τον εαυτό μας προς τους άλλους, να τους βλέπουμε εύθραυστους όπως εμείς, αλλά πάντα αδελφούς και αδελφές εν Κυρίω. Αδελφοί και αδελφές, η συγχώρεση είναι η πηγή ενός ζήλου που γίνεται έλεος και καλεί σε μια ταπεινή και χαρούμενη αγιοσύνη, όπως αυτή της Αγίας Μπακίτα.
———————
Μετάφραση: π.Λ
