ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Αίθουσα Παύλος Στ’
Τετάρτη, 3 Νοεμβρίου 2021
Κατήχηση επικεντρωμένη στην Προς Γαλάτες Επιστολή – 14. Να πορευόμαστε σύμφωνα με το Πνεύμα
Αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Στο απόσπασμα από την προς Γαλάτες Επιστολή που μόλις ακούσαμε, ο Άγιος Παύλος προτρέπει τους Χριστιανούς να πορεύονται σύμφωνα με το Άγιο Πνεύμα (βλ. 5,16.25). Πράγματι, το να πιστεύει κανείς στον Ιησού σημαίνει να τον ακολουθεί, να τον ακολουθεί στον δρόμο Του, όπως έκαναν οι πρώτοι μαθητές. Και ταυτόχρονα σημαίνει αποφυγή του αντίθετου δρόμου, του δρόμου του εγωισμού, της αναζήτησης του συμφέροντος, που ο Απόστολος ονομάζει «επιθυμία της σάρκας» (στ. 16). Το Άγιο Πνεύμα είναι ο οδηγός αυτής της πορείας στην οδό του Χριστού, μια υπέροχη αλλά και κοπιαστική πορεία, που ξεκινά από το Βάπτισμα και διαρκεί για όλη τη ζωή.
Ας σκεφτούμε μια μεγάλη πεζοπορία στα ψηλά βουνά: είναι συναρπαστική, ο προορισμός μάς ελκύει, αλλά χρειάζεται πολύς κόπος και επιμονή. Αυτή η εικόνα μπορεί να είναι χρήσιμη για να εισέλθουμε στην ουσία των λόγων του Αποστόλου: «να πορευόμαστε σύμφωνα με το Πνεύμα», «να αφήνουμε τον εαυτό σας να καθοδηγείται από Αυτό». Πρόκειται για εκφράσεις που υποδηλώνουν μια δράση, μια κίνηση, έναν δυναμισμό που εμποδίζει κάποιον να σταματήσει στις πρώτες δυσκολίες, αλλά τον κάνει να εμπιστευτεί τη «δύναμη που έρχεται άνωθεν» (Ποιμήν του Ερμά, 43, 21). Διατρέχοντας αυτή την πορεία, ο Χριστιανός αποκτά μια θετική οπτική της ζωής. Αυτό δεν σημαίνει ότι το κακό που υπάρχει στον κόσμο έχει εξαφανιστεί ή ότι οι αρνητικές παρορμήσεις του εγωισμού και της υπερηφάνειας έχουν εκλείψει. Σημαίνει μάλλον να πιστεύουμε ότι ο Θεός είναι πάντα ισχυρότερος από τις αντιστάσεις μας και μεγαλύτερος από τις αμαρτίες μας.
Ενώ προτρέπει τους Γαλάτες να διατρέξουν αυτόν τον δρόμο, ο Απόστολος βάζει τον εαυτό του στο επίπεδό τους. Εγκαταλείπει το ρήμα στην προστακτική – «πορευθείτε» (στ. 16) – και χρησιμοποιεί το «εμείς» στην οριστική: «ας πορευθούμε σύμφωνα με το Πνεύμα» (στ. 25). Σαν να λέει: ας βάλουμε τους εαυτούς μας στην ίδια γραμμή και ας οδηγηθούμε από το Άγιο Πνεύμα. Ο Άγιος Παύλος αισθάνεται ότι αυτή η προτροπή είναι απαραίτητη και για τον εαυτό του. Ενώ γνωρίζει ότι ο Χριστός ζει μέσα του (βλ. 2,20), είναι επίσης πεπεισμένος ότι δεν έχει φτάσει ακόμη στον στόχο του, την κορυφή του βουνού (βλ. Φιλ 3,12). Ο Απόστολος δεν βάζει τον εαυτό του πάνω από την κοινότητά του, δεν λέει: «Εγώ είμαι ο αρχηγός, εσείς είστε οι άλλοι. Εγώ έφτασα στην κορυφή του βουνού κι εσείς είστε ακόμη στον δρόμο» – δεν λέει αυτό -, αλλά τοποθετεί τον εαυτό του στη μέση της πορείας όλων, για να δώσει ένα συγκεκριμένο παράδειγμα του πόσο απαραίτητο είναι να υπακούουμε στον Θεό, ανταποκρινόμενοι όλο και περισσότερο και καλύτερα στην καθοδήγηση του Πνεύματος. Και πόσο όμορφο είναι όταν βρίσκουμε ποιμένες που βαδίζουν μαζί με τον λαό τους και που δεν αποσπώνται από αυτόν. Είναι τόσο όμορφο. Κάνει καλό στην ψυχή.
Αυτή η «πορεία σύμφωνα με το Πνεύμα» δεν είναι μόνο μια ατομική δράση: αφορά επίσης την κοινότητα ως σύνολο. Πράγματι, η οικοδόμηση της κοινότητας ακολουθώντας την οδό που υποδεικνύει ο Απόστολος είναι συναρπαστική, αλλά κοπιαστική. Οι «επιθυμίες της σάρκας», δηλαδή ο φθόνος, η προκατάληψη, η υποκρισία, η μεμψιμοιρία συνεχίζουν να γίνονται αισθητές, και η καταφυγή σε αυστηρούς κανόνες μπορεί να είναι ένας εύκολος πειρασμός, αλλά με αυτόν τον τρόπο θα βγαίναμε από το μονοπάτι της ελευθερίας και, αντί να ανεβούμε στην κορυφή, θα επιστρέφαμε προς τα κάτω. Το να περπατάς στην οδό του Πνεύματος απαιτεί καταρχήν να δώσεις χώρο στη χάρη και την αγάπη. Ο Παύλος, αφού έκανε τη φωνή του να ακουστεί με αυστηρό τρόπο, καλεί τους Γαλάτες να αναλάβουν ο ένας τις δυσκολίες του άλλου και, αν κάποιος έκανε λάθος, να χρησιμοποιήσουν την μακροθυμία (βλ. 5,22). Ας ακούσουμε τα λόγια του: «Αν κάποιος, αδερφοί μου, βρεθεί να κάνει κάποιο παράπτωμα, εσείς που έχετε το Πνεύμα του Θεού να τον διορθώνετε με πραότητα. Προσέχετε μόνο να μην παρασυρθείτε κι εσείς από τον πειρασμό. Να σηκώνετε ο ένας το φορτίο του άλλου» (6,1-2). Αυτή είναι μια πολύ διαφορετική στάση από το κουτσομπολιό. Όχι, αυτό δεν είναι σύμφωνα με το Πνεύμα. Σύμφωνα με το Πνεύμα είναι να έχουμε αυτή τη γλυκύτητα με τον αδελφό όταν τον διορθώνουμε και να αγρυπνούμε επί του εαυτού μας με ταπείνωση για να μην πέσουμε σε εκείνες τις αμαρτίες.
Πράγματι, όταν μπαίνουμε στον πειρασμό να κρίνουμε με κακία τους άλλους, όπως συμβαίνει συχνά, πρέπει πρώτα να αναλογιστούμε τη δική μας ευθραυστότητα. Πόσο εύκολο είναι να κατακρίνεις τους άλλους! Υπάρχουν όμως άνθρωποι που φαίνεται να έχουν πάρει πτυχίο στο κουτσομπολιό. Κάθε μέρα επικρίνουν τους άλλους. Μα κοίτα τον εαυτό σου! Καλό είναι να αναρωτηθούμε τι μας ωθεί να διορθώσουμε έναν αδελφό ή μια αδελφή, και αν δεν είμαστε κατά κάποιο τρόπο συνυπεύθυνοι για το λάθος του. Το Άγιο Πνεύμα, εκτός από το ότι μας δίνει το δώρο της μακροθυμίας, μας καλεί στην αλληλεγγύη, να σηκώνουμε τα βάρη των άλλων. Πόσα βάρη υπάρχουν στη ζωή ενός ανθρώπου: η αρρώστια, η έλλειψη εργασίας, η μοναξιά, ο πόνος…! Και πόσες άλλες δοκιμασίες που απαιτούν την εγγύτητα και την αγάπη των αδελφών! Μπορούν να μας βοηθήσουν και τα λόγια του ιερού Αυγουστίνου όταν σχολιάζει το ίδιο αυτό απόσπασμα: «Γι’ αυτό, αδελφοί, αν κάποιος πιαστεί σε κάποιο παράπτωμα, […] διορθώστε τον έτσι, με πραότητα. Και αν εσύ υψώσεις τη φωνή σου, αγάπα μέσα σου. Είτε ενθαρρύνεις, είτε δείχνεις τον εαυτό σου πατρικό, είτε επιπλήττεις, είτε είσαι αυστηρός, αγάπα» (Λόγος 163 / B 3).
Ο υπέρτατος κανόνας της αδελφικής διόρθωσης είναι η αγάπη: να θέλουμε το καλό των αδελφών μας. Πρόκειται για το να ανεχόμαστε τα προβλήματα των άλλων, τα ελαττώματα των άλλων εν ησυχία και εν προσευχή, και μετά να βρούμε τον σωστό δρόμο για να τους βοηθήσουμε να διορθωθούν. Και αυτό δεν είναι εύκολο. Ο πιο εύκολος δρόμος είναι το κουτσομπολιό. Να «γδέρνω» τον άλλον σαν εγώ να ήμουν τέλειος. Και αυτό δεν πρέπει να γίνεται. Μακροθυμία. Υπομονή. Προσευχή. Εγγύτητα.
Ας βαδίζουμε με χαρά και υπομονή σε αυτόν τον δρόμο, αφήνοντας τον εαυτό μας να καθοδηγείται από το Άγιο Πνεύμα. Ευχαριστώ!
———————
Μετάφραση: π.Λ
