ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ

ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

Αίθουσα Παύλος Στ’

Τετάρτη, 26 Ιανουαρίου 2022 

Κατήχηση επικεντρωμένη στον Άγιο Ιωσήφ – 9. Ο Άγιος Ιωσήφ ως άνθρωπος που «ονειρεύεται»

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα! 

Σήμερα θα ήθελα να εστιάσω στη μορφή του Αγίου Ιωσήφ ως ανθρώπου που ονειρεύεται. Στη Βίβλο, όπως και στους πολιτισμούς των αρχαίων λαών, τα όνειρα θεωρούνταν ένα μέσο δια του  οποίου ο Θεός αποκαλυπτόταν [1]. Το όνειρο συμβολίζει την πνευματική ζωή του καθενός μας, εκείνον τον εσωτερικό χώρο, που ο καθένας καλείται να καλλιεργήσει και να φυλάξει, όπου ο Θεός φανερώνεται και συχνά μας μιλάει. Αλλά πρέπει επίσης να πούμε ότι μέσα στον καθένα μας δεν υπάρχει μόνο η φωνή του Θεού: υπάρχουν πολλές άλλες φωνές. Για παράδειγμα, οι φωνές των φόβων μας, οι προηγούμενες εμπειρίες, οι ελπίδες μας. Και υπάρχει και η φωνή του Πονηρού που θέλει να μας ξεγελάσει και να μας μπερδέψει. Είναι επομένως σημαντικό να μπορούμε να αναγνωρίζουμε τη φωνή του Θεού ανάμεσα στις άλλες φωνές. Ο Ιωσήφ δείχνει ότι ξέρει να καλλιεργεί την απαραίτητη σιωπή και κυρίως να παίρνει τις σωστές αποφάσεις ενώπιον του Λόγου που του απευθύνει εσωτερικά ο Κύριος. Θα μας κάνει καλό σήμερα να ξαναπάρουμεε τα τέσσερα όνειρα που αναφέρονται στο Ευαγγέλιο και τα οποία τον έχουν ως πρωταγωνιστή τους, για να καταλάβουμε πώς να τοποθετηθούμε μπροστά στην αποκάλυψη του Θεού.

Στο πρώτο όνειρο (βλ Μτ 1,18-25), ο άγγελος βοηθά τον Ιωσήφ να επιλύσει το δράμα που του εμφανίζεται όταν μαθαίνει για την εγκυμοσύνη της Μαρίας: «Μη διστάσεις να πάρεις στο σπίτι σου τη Μαριάμ, τη γυναίκα σου, γιατί το παιδί που περιμένει προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα. Θα γεννήσει γιο, και θα του δώσουν το όνομα Ιησούς, γιατί αυτός θα σώσει τον λαό του από τις αμαρτίες τους» (στ. 20-21). Η απάντησή του ήταν άμεση: «Όταν ξύπνησε ο Ιωσήφ, έκανε όπως τον πρόσταξε ο άγγελος του Κυρίου» (στ. 24). Πολλές φορές η ζωή μας βάζει μπροστά σε καταστάσεις που δεν καταλαβαίνουμε και φαίνονται χωρίς λύση. Το να προσευχόμαστε, σε αυτές τις στιγμές, σημαίνει να αφήνουμε τον Κύριο να μας δείξει το σωστό. Πράγματι, πολύ συχνά είναι η προσευχή που μας δίνει τη δυνατότητα εξόδου. Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, ο Κύριος δεν επιτρέπει ποτέ ένα πρόβλημα χωρίς επίσης να μας δώσει την απαραίτητη βοήθεια για να το αντιμετωπίσουμε. Δεν μας πετάει στον φούρνο μόνους μας. Δεν μας ρίχνει ανάμεσα στα θηρία. Όχι. Όταν ο Κύριος μας δείχνει ένα πρόβλημα ή μας αποκαλύπτει ένα πρόβλημα, μας δίνει πάντα τον τρόπο, τη βοήθεια, την παρουσία του, για να βγούμε από αυτό, να το λύσουμε.

Το δεύτερο αποκαλυπτικό όνειρο του Ιωσήφ έρχεται όταν η ζωή του μικρού Ιησού βρίσκεται σε κίνδυνο. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: «Σήκω αμέσως, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και φύγε στην Αίγυπτο και μείνε εκεί ωσότου σου πω. Γιατί ο Ηρώδης όπου να ’ναι θα ψάξει να βρει το παιδί, για να το σκοτώσει» (Μτ 2,13). Ο Ιωσήφ, χωρίς δισταγμό, υπακούει: «Σηκώθηκε αμέσως, πήρε το παιδί και τη μητέρα του και μέσα στη νύχτα έφυγε στην Αίγυπτο· εκεί έμεινε ώσπου πέθανε ο Ηρώδης» (στ. 14-15). Στη ζωή βιώνουμε κινδύνους που απειλούν την ύπαρξή μας ή τη ζωή αυτών που αγαπάμε. Σε αυτές τις καταστάσεις, το να προσευχόμαστε σημαίνει να ακούμε τη φωνή που μπορεί να δώσει σ’ εμάς το ίδιο το θάρρος του Ιωσήφ, για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες χωρίς να υποκύψουμε.

Στην Αίγυπτο, ο Ιωσήφ περιμένει από τον Θεό το σημάδι για να μπορέσει να επιστρέψει στο σπίτι, και αυτό ακριβώς είναι το περιεχόμενο του τρίτου ονείρου. Ο άγγελος του αποκαλύπτει ότι αυτοί που ήθελαν να σκοτώσουν το παιδί είναι νεκροί και τον διατάζει να φύγει με τη Μαρία και τον Ιησού και να επιστρέψει στην πατρίδα τους (βλ. Μτ 2,19-20). Ο Ιωσήφ «σηκώθηκε, πήρε το παιδί και τη μητέρα του και γύρισε πάλι στη χώρα του Ισραήλ» (στ. 21). Ακριβώς όμως κατά το ταξίδι της επιστροφής, «όταν έμαθε πως βασιλιάς της Ιουδαίας είναι ο Αρχέλαος, στη θέση του πατέρα του, του Ηρώδη, φοβήθηκε να εγκατασταθεί εκεί» (στ. 22). Ιδού λοιπόν η τέταρτη αποκάλυψη: «Με θεϊκή εντολή όμως, που του δόθηκε στο όνειρό του, αναχώρησε για την περιοχή της Γαλιλαίας. Ήρθε, λοιπόν, κι εγκαταστάθηκε στην πόλη Ναζαρέτ» (στ. 22-23). Ο φόβος είναι επίσης μέρος της ζωής και χρειάζεται κι αυτός την προσευχή μας. Ο Θεός δεν μας υπόσχεται ότι δεν θα φοβηθούμε ποτέ, αλλά ότι, με τη βοήθειά του, ο φόβος δεν θα είναι το κριτήριο για τις αποφάσεις μας. Ο Ιωσήφ βιώνει φόβο, αλλά ο Θεός τον καθοδηγεί μέσα από αυτόν. Η δύναμη της προσευχής κάνει να εισέλθει το φως στις σκοτεινές καταστάσεις.

Σκέφτομαι αυτή τη στιγμή πολλούς ανθρώπους που συνθλίβονται από το βάρος της ζωής και δεν μπορούν πλέον να ελπίζουν ή να προσευχηθούν. Είθε ο Άγιος Ιωσήφ να τους βοηθήσει να ανοιχτούν στον διάλογο με τον Θεό, για να ξαναβρούν το φως, τη δύναμη και την ειρήνη. Και σκέφτομαι επίσης τους γονείς μπροστά στα προβλήματα των παιδιών τους. Παιδιά με πολλές ασθένειες, άρρωστα παιδιά, ακόμα και με μόνιμες ασθένειες: πόσος πόνος υπάρχει. Γονείς που βλέπουν διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό στα παιδιά τους· πώς να το διαχειριστούν αυτό και να συνοδεύσουν τα παιδιά τους και να μην κρυφτούν σε μια καταδικαστική στάση. Γονείς που βλέπουν τα παιδιά τους να φεύγουν, να πεθαίνουν, από μια αρρώστια και επίσης -πιο λυπηρό, το διαβάζουμε καθημερινά στις εφημερίδες- παιδιά που κάνουν τρέλες και καταλήγουν σε τροχαίο με τις μηχανές τους. Γονείς που βλέπουν τα παιδιά τους να μην προχωρούν στο σχολείο και δεν ξέρουν τι να κάνουν… Τόσα προβλήματα για τους γονείς. Ας σκεφτούμε πώς να τους βοηθήσουμε. Και σε αυτούς τους γονείς λέω: μην φοβάστε. Ναι, υπάρχει πόνος. Πολύς. Αλλά σκεφτείτε πώς ο Ιωσήφ έλυσε τα προβλήματα και ζητήστε από τον Ιωσήφ να σας βοηθήσει. Ποτέ μην καταδικάζετε ένα παιδί. Μου προκαλούσε πολύ τρυφερότητα -το έκανα στο Μπουένος Άιρες- όταν έμπαινα στο λεωφορείο και περνούσα μπροστά από τη φυλακή: υπήρχε μια ουρά από κόσμο που έπρεπε να μπει για να επισκεφτεί τους κρατούμενους. Και εκεί ήταν οι μητέρες που μου προκαλούσαν τόση τρυφερότητα: μπροστά στο πρόβλημα του παιδιού τους που έκανε λάθος, που είναι στη φυλακή, δεν τον άφηναν μόνο, τον συνόδευαν. Αυτό το θάρρος. Το θάρρος του μπαμπά και της μαμάς που συνοδεύουν τα παιδιά τους πάντα, πάντα. Ας ζητήσουμε από τον Κύριο να δώσει σε όλους τους πατέρες και τις μητέρες αυτό το θάρρος που έδωσε στον Ιωσήφ. Και να προσευχηθούμε στον Κύριο να μας βοηθά σε αυτές τις στιγμές.

Όμως η προσευχή δεν είναι ποτέ μια πράξη αφηρημένη ή μόνο εσωτερική, όπως θέλουν να κάνουν αυτά πνευματιστικά κινήματα που είναι περισσότερο γνωστικά παρά χριστιανικά. Η προσευχή είναι πάντα άρρηκτα συνδεδεμένη με την αγάπη. Μόνο όταν στην προσευχή ενώσουμε την αγάπη για τον πλησίον μας μπορούμε να κατανοήσουμε τα μηνύματα του Κυρίου. Ο Ιωσήφ προσευχόταν και αγαπούσε, και γι’ αυτό λάμβανε πάντα τα απαραίτητα για να αντιμετωπίσει τις δοκιμασίες της ζωής. Ας εμπιστευτούμε τον εαυτό μας σε αυτόν και στη μεσιτεία του.

Άγιε Ιωσήφ, είσαι ο άνθρωπος που ονειρεύεται,
δίδαξέ μας να ανακτήσουμε την πνευματική ζωή
ως το εσωτερικό μέρος όπου ο Θεός φανερώνεται και μας σώζει.
Απομάκρυνε από εμάς τη σκέψη ότι η προσευχή είναι άχρηστη,
βοήθησε τον καθένα μας να ανταποκρίνεται σε όσα μας δείχνει ο Κύριος.
Είθε οι σκέψεις μας να ακτινοβολούνται από το φως του Πνεύματος,
η καρδιά μας να ενθαρρύνεται από τη δύναμή Του
και οι φόβοι μας να απολυτρωθούν από το έλεός Του. Αμήν.

————————-

[1] Βλ. Γεν 20,3· 28,12· 31,11.24· 40,8· 41,1-32· Αρ. 12,6· Α’Σαμ 3,3-10· Δν 2; 4· Ιωβ 33,15.

Μετάφραση: π.Λ