Αύλειος χώρος Αγίου Δαμάσου

Γενική Ακρόαση αναφορικά στην Επιστολή προς Γαλάτες – 1. Εισαγωγή στην Επιστολή προς Γαλάτες

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!

Έπειτα από τη μακρά πορεία που αφιερώθηκε στην προσευχή, σήμερα ξεκινάμε έναν νέο κύκλο κατήχησης. Ελπίζω ότι με αυτή την πορεία προσευχής, καταφέραμε να προσευχηθούμε λίγο καλύτερα, να προσευχηθούμε λίγο περισσότερο.
Σήμερα θα ήθελα να μελετήσουμε ορισμένα θέματα που προτείνει ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή του προς τους Γαλάτες. Είναι μια πολύ σημαντική επιστολή, θα έλεγα καθοριστική, όχι μόνο για να γνωρίσουμε καλύτερα τον Απόστολο, αλλά κυρίως για να εξετάσουμε ορισμένα θέματα με τα οποία ασχολείται σε βάθος, δείχνοντας την ομορφιά του Ευαγγελίου. Σε αυτήν την Επιστολή, ο Παύλος παρέχει πολλές βιογραφικές αναφορές, οι οποίες μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε τη μεταστροφή του και την απόφασή του να θέσει τη ζωή του στην υπηρεσία του Ιησού Χριστού. Αντιμετωπίζει επίσης ορισμένα πολύ σημαντικά ζητήματα για την πίστη, όπως αυτά της ελευθερίας, της χάριτος και του χριστιανικού τρόπου ζωής, τα οποία είναι εξαιρετικά σύγχρονα επειδή αγγίζουν πολλές πτυχές της ζωής της Εκκλησίας της εποχής μας. Αυτή είναι μια πολύ επίκαιρη επιστολή. Φαίνεται να είναι γραμμένη για την εποχή μας.

Το πρώτο χαρακτηριστικό που προκύπτει από αυτήν την Επιστολή είναι το μεγάλο έργο ευαγγελισμού που πραγματοποίησε ο Απόστολος, ο οποίος είχε επισκεφθεί τις κοινότητες της Γαλατίας τουλάχιστον δύο φορές κατά τη διάρκεια των ιεραποστολικών του ταξιδιών. Ο Παύλος απευθύνεται στους Χριστιανούς αυτής της περιοχής. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς σε ποια γεωγραφική περιοχή αναφέρεται, ούτε μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα την ημερομηνία κατά την οποία έγραψε αυτή την Επιστολή. Γνωρίζουμε ότι οι Γαλάτες ήταν ένας αρχαίος Κελτικός λαός που, μέσα από πολλές περιπέτειες, είχε εγκατασταθεί σε αυτήν την εκτεταμένη περιοχή της Ανατολίας, η οποία είχε την πρωτεύουσα στην πόλη της Άγκυρας, σήμερα πρωτεύουσα της Τουρκίας. Ο Παύλος αναφέρει μονάχα ότι, εξαιτίας μιας ασθένειας, αναγκάστηκε να σταματήσει σε αυτήν την περιοχή (πρβλ. Γαλ 4, 13). Ο Άγιος Λουκάς, αντιθέτως, στις Πράξεις των Αποστόλων, βρίσκει ένα πιο πνευματικό κίνητρο. Λέει ότι «πέρασαν τη Φρυγία και την περιοχή της Γαλατίας επειδή το Άγιο Πνεύμα τους εμπόδισε να κηρύξουν τον Λόγο στην επαρχία της Ασίας» (16,6). Τα δύο γεγονότα δεν έρχονται σε αντίθεση: μάλλον δείχνουν ότι η πορεία του ευαγγελισμού δεν εξαρτάται πάντα από τη θέλησή μας και τα έργα μας, αλλά απαιτεί την προθυμία να αφήσουμε τον εαυτό μας να διαμορφωθεί και να ακολουθήσει άλλους δρόμους που δεν είχαν προβλεφθεί. Ανάμεσά σας υπάρχει μια οικογένεια που με χαιρέτησε: είπανε πως πρέπει να μάθουν Λετονικά και δεν ξέρω ποια άλλη γλώσσα, γιατί θα πάνε ιεραπόστολοι σε αυτά τα μέρη. Το Πνεύμα ωθεί και σήμερα πολλούς ιεραπόστολους να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και πάνε σε άλλη χώρα για να κάνουν αποστολή. Αυτό που διαπιστώνουμε, ωστόσο, είναι ότι στο ακούραστο έργο Ευαγγελισμού του, ο Απόστολος κατάφερε να βρει αρκετές μικρές κοινότητες, διάσπαρτες σε όλη την περιοχή της Γαλατίας. Όταν ο Παύλος έφτασε σε μια πόλη, σε μια περιοχή, δεν έκανε αμέσως έναν μεγάλο Καθεδρικό Ναό, όχι. Έφτιαξε τις μικρές κοινότητες που αποτελούν τη μαγιά του χριστιανικού μας πολιτισμού του σήμερα. Ξεκίνησε κάνοντας μικρές κοινότητες. Και αυτές οι μικρές κοινότητες μεγάλωσαν, μεγάλωσαν και προχώρησαν. Ακόμα και σήμερα αυτή η ποιμαντική μέθοδος εφαρμόζεται σε κάθε ιεραποστολική περιοχή. Την περασμένη εβδομάδα έλαβα μια επιστολή από έναν ιεραπόστολο από την Παπούα – Νέα Γουινέα. Μου λέει ότι κηρύττει το Ευαγγέλιο στο δάσος σε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν καν ποιος ήταν ο Ιησούς Χριστός. Είναι όμορφο! Οι μικρές κοινότητες αρχίζουν να σχηματίζονται. Ακόμη και σήμερα αυτή είναι η μέθοδος του πρώτου ευαγγελισμού. Αυτό που θα θέλαμε να σημειώσουμε είναι η ποιμαντική ανησυχία του Παύλου που είναι όλος φωτιά. Αφού ίδρυσε αυτές τις Εκκλησίες, συνειδητοποιεί έναν μεγάλο κίνδυνο – ο ποιμένας είναι σαν τον πατέρα ή τη μητέρα που συνειδητοποιεί αμέσως τους κινδύνους των παιδιών – που διατρέχουν κατά την ανάπτυξή τους στην πίστη. Μεγαλώνουν και οι κίνδυνοι έρχονται. Όπως είπε κάποιος: “Οι γύπες έρχονται να σφαγιάσουν την κοινότητα”. Υπήρχαν, μάλιστα, ορισμένοι Χριστιανοί που προέρχονταν από τον Ιουδαϊσμό οι οποίοι διείσδυσαν και με πονηριά άρχισαν να σπέρνουν θεωρίες αντίθετες με τη διδασκαλία του Αποστόλου, έφτασαν ακόμη και να τον κακολογήσουν. Ξεκινούν με το δόγμα «αυτό όχι, αυτό ναι» και στη συνέχεια υποτιμούν τον Απόστολο. Είναι ο συνηθισμένος τρόπος: να αφαιρεθεί η εξουσία του Αποστόλου. Όπως μπορούμε να δούμε, αυτή είναι μια αρχαία πρακτική, να παρουσιαζόμαστε σε ορισμένες περιπτώσεις ως οι μόνοι κάτοχοι της αλήθειας – οι αγνοί – και στοχεύουμε στο να υποτιμήσουμε το έργο των άλλων ακόμη και με συκοφαντίες. Αυτοί οι αντίπαλοι του Παύλου υποστήριξαν ότι οι ειδωλολάτρες έπρεπε επίσης να υποστούν περιτομή και να ζήσουν σύμφωνα με τους κανόνες του Μωσαϊκού νόμου. Επιστρέφουν στις προηγούμενες υποχρεώσεις, στα πράγματα που ξεπεράστηκαν από το Ευαγγέλιο. Οι Γαλάτες, επομένως, θα έπρεπε να απαρνηθούν την πολιτιστική τους ταυτότητα για να υποταχθούν σε κανόνες, συνταγές και έθιμα τυπικά των Εβραίων. Και όχι μόνο. Αυτοί οι αντίπαλοι υποστήριξαν ότι ο Παύλος δεν ήταν αληθινός Απόστολος και ως εκ τούτου δεν είχε εξουσία να κηρύττει το Ευαγγέλιο. Και πολλές φορές το βλέπουμε αυτό. Ας σκεφτούμε κάποια Χριστιανική κοινότητα ή κάποια Επισκοπή: αρχίζουν οι ιστορίες που καταλήγουν να δυσφημίζουν τον Εφημέριο, τον Επίσκοπο. Είναι ακριβώς το μονοπάτι του κακού, των ανθρώπων που διαιρούν, που δεν ξέρουν πώς να χτίζουν. Και σε αυτήν την Επιστολή προς τους Γαλάτες διακρίνουμε αυτήν τη διαδικασία. Οι Γαλάτες αντιμετώπιζαν μια κατάσταση κρίσης. Τι έπρεπε να κάνουν; Να ακούσουν και να ακολουθήσουν αυτό που κήρυξε ο Παύλος ή να ακούσουν τους νέους ιεροκήρυκες που τον κατηγόρησαν; Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς την κατάσταση της αβεβαιότητας που επικρατούσε στις καρδιές τους. Για εκείνους, το να γνωρίσουν τον Ιησού και να έχουν πιστέψει στο έργο της σωτηρίας που επιτεύχθηκε με το θάνατο και την ανάστασή του, ήταν πραγματικά η αρχή μιας νέας ζωής, μιας ζωής ελευθερίας. Είχαν ακολουθήσει μια πορεία που τους επέτρεπε τελικά να είναι ελεύθεροι, παρόλο που η ιστορία τους να ήταν συνυφασμένη με πολλές μορφές βίαιης σκλαβιάς, ιδίως εκείνης που τους υπέτασσε στον Αυτοκράτορα της Ρώμης. Επομένως, αντιμέτωποι με την κριτική των νέων ιεροκηρύκων, ένιωθαν μπερδεμένοι και αβέβαιοι για το πώς να συμπεριφέρονται: «Αλλά ποιος έχει δίκιο; Αυτός ο Παύλος, ή αυτοί οι άνθρωποι που έρχονται τώρα διδάσκοντας άλλα πράγματα; Ποιον έπρεπε να ακούσουν; […]
Αυτή η κατάσταση δεν απέχει πολύ από την εμπειρία που ζουν πολλοί Χριστιανοί στην εποχή μας. Πράγματι, ακόμα και σήμερα, δε λείπουν ιεροκήρυκες που, ιδίως μέσω των νέων μέσων επικοινωνίας, μπορούν να ενοχλήσουν τις κοινότητες. Παρουσιάζονται όχι πρωτίστως για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο του Θεού που αγαπά τον άνθρωπο στον Ιησού Εσταυρωμένο και Αναστημένο, αλλά για να επιμείνουν με επιμονή, ως αληθινοί «φύλακες της αλήθειας» – όπως αυτοαποκαλούνται – ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να είσαι Χριστιανός . Και επιμένουν έντονα ότι ο αληθινός χριστιανισμός είναι εκείνος στο οποίο οι ίδιοι είναι αφοσιωμένοι, ο οποίος συχνά ταυτίζεται με ορισμένες μορφές του παρελθόντος, και ότι η λύση στις κρίσεις του σήμερα είναι να επιστρέψουμε πίσω ώστε να μην χάνουμε την αυθεντικότητα της πίστης. Ακόμα και σήμερα, όπως και άλλοτε, υπάρχει ο πειρασμός να προσηλωθούμε σε ορισμένες βεβαιότητες που έχουν αποκτηθεί σε προηγούμενες παραδόσεις. Αλλά πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε αυτούς τους ανθρώπους; Για παράδειγμα, ένα από τα ίχνη του τρόπου τους είναι η ακαμψία. Μπροστά στο κήρυγμα του Ευαγγελίου που μας κάνει ελεύθερους, μας κάνει χαρούμενους, είναι άκαμπτοι. Πάντα η ακαμψία: αυτό πρέπει να γίνει, το άλλο πρέπει να γίνει… Η ακαμψία ανήκει σε αυτούς τους ανθρώπους. Ακολουθώντας τη διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου στην Επιστολή προς Γαλάτες, θα μας κάνει καλό να καταλάβουμε ποιο δρόμο πρέπει να ακολουθήσουμε. Αυτός που υποδεικνύεται από τον Απόστολο είναι ο απελευθερωτικός και ο πάντοτε νέος τρόπος του Ιησού Εσταυρωμένου και Αναστημένου. Είναι ο τρόπος του κηρύγματος, ο οποίος πραγματοποιείται μέσω της ταπεινότητας και της αδελφοσύνης, οι νέοι ιεροκήρυκες δεν γνωρίζουν την ταπεινότητα ούτε την υπακοή. Και αυτός ο ταπεινός και υπάκουος τρόπος οδηγεί στη βεβαιότητα ότι το Άγιο Πνεύμα ενεργεί σε κάθε εποχή της Εκκλησίας. Και εντέλει, η πίστη στο Άγιο Πνεύμα που υπάρχει στην Εκκλησία μας οδηγεί εμπρός και θα μας σώσει.

Μετάφραση: πγπ